Mesnevî'de sağlıklı ve dengeli beslenme metaforları
Metaphors of healthy and balanced nutrition in Mathnawi
- Tez No: 823500
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM BAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Din, Nutrition and Dietetics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Günümüzde dengesiz beslenmeye bağlı gelişen obezitenin kronik hastalıklar başta olmak üzere fizyolojik ve psikolojik rahatsızlıklara neden olması insanlığı diyet alanında yeni bir arayışa sevk etmektedir. Çalışmamız, insana ruh ve beden bütünlüğünde bakan temel İslâmî eserlerden Mesnevî-i Şerîf'te geçen sağlıklı ve dengeli beslenmeyle ilgili metaforları, diyet ve riyâzet kavramı perspektifinde inceleyecektir. Bu çalışma günümüz diyetetik alanında tartışılan 'bireysel gereksinim miktarı', 'öğünler arası ideal süre', 'homeostatik ve hedonik açlık' ile 'psikolojik durumunun beslenme üzerine etkisi'ni Mesnevî'de geçen 'nefs tezkiyesi' ve 'riyâzet' yöntemleri açısından inceleyecek, bu yöntemlerin ne ölçüde sürdürülebilir diyet başarısı ve kalıcı davranış değişikliği sağladığı sorusunu esas alacaktır. Zengin bir içeriğe sahip olan Mesnevî'yi dinamik ve güncel bir alan olan beslenme ve diyetetik alanı açısından multidisipliner bir yaklaşım ile inceleyen çalışmamız, yöntem olarak beslenme ve tasavvuf alanının temel kabullerine yönelik bir literatür taramasını esas almaktadır. Konunun diyetetik alanının güncel bilgileri ışığında, bütüncül bir şekilde incelenebilmesi için Mesnevî'de yer alan beslenme ve diyet ile doğrudan alakalı bulduğumuz tüm beyitler, mevcut olan tüm şerhlerde incelenmiştir. Çalışmamızda beyitlerin numaralandırılması Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan Veled İzbudak'ın Mesnevî tercümesi esas alınarak yapılmış olup beyit metinleri Ahmed Avni Konuk şerhinden alınmıştır.Bu çalışma sonucunda Mesnevî'de nefs tezkiyesi için kullanılan 'tedrici' ve 'mizaca uygun' riyâzet yöntemlerinin diyette sürdürülebilir davranış değişikliği için bireysel diyet planlamasına yardımcı olacak teknikler sunduğu belirlenmiştir. Bireysel gereksinim miktarını hacet hali, fuzûlî hal ve nefsâniyet hali olarak sınıflandıran Mevlâna Celâleddîn-i Rûmi(ö.672/1273)'nin iki öğün arasındaki ideal süreyi iştah-ı sadık ve kazib kavramı üzerinden değerlendirmesi intermittent beslenmeyle uyumlu uzamış açlık önerdiğine referans sayılmıştır. Psikolojik durum ve beslenme davranışları arasında pozitif bir korelasyon olduğunu söyleyen Mevlâna, ruhsal durumun yenilen gıda üzerinde müsbet ve menfi etkisi olduğunu vurgulayarak günümüz diyetetik alanına epigenetik süreç üzerinden helal gıda ve ruhsal doyum ilişkisini sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Today, the fact that obesity, which develops due to unbalanced nutrition, causes physiological and psychological disorders, especially chronic diseases, leads humanity to a new search in the field of diet. Our study will examine the metaphors related to healthy and balanced nutrition in Mathnawî-i Sharîf, one of the leading Islamic works that looks at human beings in the integrity of soul and body from the perspective of diet and riyādah concepts. Our study will examine the effects of individual requirements, the ideal time between meals, homeostatic and hedonic hunger, and psychological state on nutrition, which are discussed in the field of dietetics today, in terms of the methods of self-cleansing and asceticism mentioned in the Mathnawi, and will be based on the question of to what extent these methods provide sustainable dietary success and permanent behavioral change. Our study, which examines the rich content of Mathnawi with a multidisciplinary approach in terms of nutrition and dietetics, a dynamic and up-to-date field, is based on a literature review on the basic assumptions of the field of nutrition and mysticism. In order to examine the subject in a holistic manner in light of current knowledge in the field of dietetics, all the couplets in the Mathnawi that we find directly related to nutrition and diet are analyzed in the existing literature. In our study, the numbering of the couplets was based on Veled İzbudak's translation of the Mathnawi published by the Ministry of National Education, and the couplet texts were taken from Ahmed Avni Konuk's commentary. As a result of this study, it has been determined that the gradual and temperamentally appropriate riyādah methods used for self-cleansing offer techniques to help individual diet planning for sustainable behavioral change in dieting. Jalal al-Din al-Rumi(d.672/1273), who categorized the number of individual needs in terms of 'the state of need, fuzûlî, and nafsaniyyah', suggested the ideal time between two meals through the concept of appetite sâdiq and kâzib, suggesting prolonged fasting compatible with intermittent feeding. Rumi, who states that there is a positive correlation between psychological state and nutritional behaviors, emphasizes that the spiritual mode has a positive and negative effect on the food eaten and presents the relationship between halal food and spiritual satisfaction through the epigenetic process to today's dietetics field.
Benzer Tezler
- Pozitif psikoloji temelli mesnevi hikayelerine dayalı psikoeğitim programının evlilik uyumuna etkisinin incelenmesi
An investigation of the effects of the psychoeducational programme structured on positive psychology based on masnavi stories on marital harmony
ABDURRAHMAN KENDİRCİ
Doktora
Türkçe
2019
PsikolojiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT YAYCI
- Ferah-nâmeler ve Kemâloğlu'nun Ferah-nâmesi(İnceleme-Metin)
Ferah-names and Kemaloğlu's Ferah-name (Edition-Critique)
RAŞİT ÇAVUŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ
- Mevlânâ Müzesi nr. 01177' deki Mesnevî'nin 3.cildinin 377-1426 beyitlerinin tashihi
Mevlana Museum nr. revision of verses 377-1426 of the 3rd volume of the Mesnevi in 01177
SEMANUR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TEMİZEL
- Verdî Kāsım Divanı (Transkripsiyonlu metin, sözlük, dizin)
Verdî Kāsım Divanı(Text, glossary, index)
ELİF MİNE DEMİRKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZAHİR KILIÇ
- Musa Kâzım Paşa (hayatı-sanatı ve külliyatı)
Musa Kâzim Paşa (his life-art and külliyat)
RAMAZAN BARDAKÇI
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AHMET MERMER