Ekolojik dengenin korunmasında sanatın rolü
The role of art in maintaining ecological balance
- Tez No: 823506
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖNDER YAĞMUR
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Pollution, Restoration, Ecosystem, Art, Ecology, Nature
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Heykel Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Plastik Sanatlar Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
İnsanın doğayla olan ilişkisinde, belirli bir döneme kadar doğayı olduğu gibi kabul etmiş ve doğanın sunduğu kaynakları kullanmıştır. Bu dönemde insanlar doğayı tamamen koruyucu bir şekilde kullanmış ve doğayı tahrip edecek eylemlerden kaçınmışlar ve bulundukları çevreyi ve kaynaklarını sahiplenme gibi bir yaklaşım sergilememişlerdir Aydınlanma Çağı ve beraberinde Sanayi devrimi ise, insan-doğa ilişkisindeki dengenin tamamen değiştiği bir dönemin başlangıcını oluşturur. Sanayi Devrimi'nin başlaması ve teknolojik ilerlemenin hızlanmasıyla birlikte, insan-doğa ilişkisi daha çok insana odaklanmıştır. Bu insan-merkezli bakış açısı, doğanın tahribatını ve aşırı sömürülmesini meşrulaştırmıştır. Bu anlayış, Aydınlanma Çağı ile birlikte büyük bir ivme kazanmıştır. Bilim ve teknolojinin hızla geliştiği bu dönemde, doğa üzerinde kontrol sağlama hedefiyle birçok alanın sınırları zorlanmış ve böylece doğa, insanın egemenliği altında bir kaynak olarak görülmüştür. Aydınlanma düşüncesinin bir ürünü olan“modernizm”ise insanın, sahip olduğu bilgiyi doğanın yasalarını çözerek onu kontrolü altına alması için bir araç haline getirmesine ön ayak olmuştur. Bu bağlamda endüstrileşme ile birlikte beliren modernleşme, devletlerin ekonomik büyüme stratejilerinde ve toplumların rahat yaşam koşulları gibi toplumsal değerler en üst değerler haline gelmiştir. Sanayileşme süreciyle birlikte insanın doğayı kontrol altına alma çabalarının giderek artış göstermesi, doğanın tahribatı ve doğal kaynakların aşırı kullanımı, sanayinin üretim tesislerindeki üretim esnasında ortaya çıkan atıkların toprağı, suyu, havayı, kirletmesi, doğanın kendini yenileyebilme özelliği nedeniyle başlarda sorun gibi görünmemiştir. Ancak, bu tahribatın sonuçları giderek daha belirgin hale gelmiştir. Bunun sonucunda çevre sorunları, hava, su ve toprak kirliliği, biyolojik çeşitlilikte azalma, soyu tükenen canlı türleri, ozon tabakasının zarar görmesi, küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi çevre sorunlarının etkilerinin görünmeye başlamasıyla bu durum, ekolojik dengede geniş çaplı bozulmalara neden olmuştur. 1950'li yıllardan itibaren toplumda çevre sorunlarına karşı duyarlılık artmaya başlamıştır. 1960'lı yıllar ise, ekoloji ve çevrecilik hareketlerinin doğuşunun başlangıcını temsil eder. Bu yıllarda Ekoloji, insanın doğa ile olan ilişkisini sorgulayan ve bu ilişkinin daha dengeli bir şekilde sürdürülmesi gerektiğini savunan bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır. Ekoloji bilimi insanların çevreye olan bakışının değişmesine neden olmuş ve ekolojik bir bakış açısının oluşmasını sağlamış ve çevreci hareketlere zemin hazırlamıştır. Çevreci hareketlerin başında derin ekoloji ve toplumsal ekoloji, bu çerçevede doğan yaklaşımlardır. İnsanın doğayı sadece bir kaynak olarak görmemesi gerektiğini, insan ve doğanın bir bütün olduğunu savunan Neass'ın Derin ekolojisi, ekolojik sorunların çözümünün, toplumun yeniden yapılandırılmasında yattığını öne süren Boockhin'in Toplumsal ekoloji'dir. Bu hareketler, çevre sorunlarının çözümüne yönelik çözüm arayışlarına ve doğayı koruma ve iyileştirme çalışmalarına öncülük etmiştir. Bu süreçte, insan ve doğa arasındaki ilişkinin bir başka boyutunu inceleyen ekofeminizm dir. Ekofeminizm, ekolojik sorunların kökeninde cinsiyetçi hiyerarşileri eleştirel bir şekilde ele alır. Bir diğer yaklaşım ise Ekoeleştiridir, edebiyat ve ekolojiyi birleştiren bir yaklaşımdır. Modern çevreciliğin ilk örneği Racel Karsen'in“Sessis Bahar”adlı romanıdır. Ekoeleştiri, edebi eserlerdeki doğa tasvirlerinin ve ekolojik temaların incelenmesine odaklanır. Bu süreç içerisinde 1960'lardan itibaren ekolojik konuların farkındalığının artması ile sanatçıların da ekolojik bozulmalara karşı aktivist bir yaklaşım sergileyerek, sanatsal çalışmalar ve projelerle bunu ortaya koymuşlardır. Bu dönem insan doğa ilişkisini yeniden canlandırmak amacıyla doğal malzemeleri kullanan farklı sanatsal yaklaşımların ortaya çıktığı bir dönemdir. Bu süreçte değişen ve gelişen çevre algısı çevre sorunlarını kapsayan kaygılara doğru evirilen birbirinden farklı Pop Art, Kavramsal Sanat, Land Art, Süreç Sanatı ve Arte Povera gibi sanat oluşumlarını beraberinde getirmiştir. Ekolojik sanatta bu oluşumlar sonucunda ortaya çıkmıştır. Ekolojik sanatçılar, sanatın ekolojik sorunlara dikkat çekme ve çözüm sunma potansiyelini kullanarak, toplumun ekolojik bilincini artırmaya ve ekolojik dengenin yeniden sağlanmasına katkıda bulunmaya çalışmaktadır. Ekolojik sanat uygulamalarının temel amacı, toplumu doğaya karşı bilinçlendirmek, tahrip olmuş alanları onarmak, geri kazanmak ve ekoloji konusunda daha kalıcı çözümler üreterek dünyanın ekolojik ve çevresel bütünselliğinin korunmasını içerir. Yapılan bu tez çalışmasında büyük bir sorun olan ekolojik sorunların ekosisteminde yarattığı tahribatın önlenmesi için alınan önlemlerin çok uzun yıllar sonra etkisini göstereceği ifade edilmektedir. Bu nedenle geleceğin şimdiden kurtarılması adına sanatın üstlendiği rol büyük bir öncülük görevi üstlenmektedir. Anahtar Kelime: Kirlilik, Restorasyon, Ekosistem, Sanat, Ekoloji, Doğa
Özet (Çeviri)
In the early ages, in the human-nature relationship, man accepted nature as it was and used the resources offered by nature. In this period, people used nature in a completely protective way and avoided actions that would destroy nature and did not take an approach to own their environment and resources. The Age of Enlightenment and the Industrial Revolution, on the other hand, constitute the beginning of a period in which the balance in the human-nature relationship completely changed. With the start of the Industrial Revolution and the acceleration of technological progress, the human-nature relationship focused more on people. This anthropocentric perspective has justified the destruction and over-exploitation of nature. This understanding gained momentum with the Age of Enlightenment. In this period, in which science and technology developed rapidly, the boundaries of many fields were pushed with the aim of gaining control over nature, and thus nature was seen as a resource under the rule of man.“Modernism”, which is a product of Enlightenment thought, has led people to turn the knowledge they have into a tool to solve the laws of nature and take it under their control. In this context, social values such as modernization that emerged with industrialization, economic growth strategies of states and comfortable living conditions of societies have become the highest values. With the industrialization process, it did not seem like a problem at first due to the increasing efforts of people to control nature, the destruction of nature and the excessive use of natural resources, the pollution of the soil, water, air, and the self-renewal feature of nature by the wastes generated during the production in the industrial production facilities. However, the consequences of this destruction have become more and more evident. As a result of this, the effects of environmental problems such as environmental problems, air, water and soil pollution, decrease in biological diversity, extinct species, damage to the ozone layer, global warming and climate change have started to appear, and this has caused widespread deterioration in the ecological balance. Since the 1950s, the society's sensitivity towards environmental problems has begun to increase. The 1960s, on the other hand, represent the beginning of the birth of the ecology and environmental movements. In these years, Ecology emerged as a branch of science that questions the relationship of man with nature and argues that this relationship should be maintained in a more balanced way. At the beginning of environmental movements, deep ecology and social ecology are approaches born within this framework. Neass's Deep ecology, which argues that man should not see nature as a mere resource, that man and nature are a whole, is Boockhin's Social ecology, which argues that the solution to ecological problems lies in the restructuring of society. These movements have pioneered the search for solutions to environmental problems and the efforts to protect and improve nature. In this process, it is ecofeminism that examines another dimension of the relationship between man and nature. Ecofeminism critically addresses sexist hierarchies at the root of ecological problems. Another approach is Ecocriticism, an approach that combines literature and ecology. The first example of modern environmentalism is Racel Karsen's novel“Sessiz Bahar”. Ecocriticism focuses on the study of nature depictions and ecological themes in literary works. In this process, since the 1960s, with the increase in awareness of ecological issues, artists have also exhibited an activist approach against ecological deterioration and demonstrated this with artistic works and projects. In this process, the changing and developing environmental perception has brought along different art formations that have evolved into concerns covering environmental problems. Ecological art has emerged as a result of these developments. The main purpose of ecological art practices is to raise awareness of society against nature, to repair and reclaim damaged areas, and to protect the ecological and environmental integrity of the world by producing more permanent solutions for the environment. Ecological artists try to increase the ecological awareness of society and contribute to the restoration of ecological balance by using the potential of art to draw attention to environmental problems and offer solutions. In this thesis study, it is stated that the measures taken to prevent the destruction caused by environmental pollution, which is a big problem, will show its effect after many years. Therefore, art takes on a major pioneering role for the sake of saving the future from now.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 1980 sonrası ortaya çıkan oluşumlar sürecinde Türk resim sanatı
Başlık çevirisi yok
SAMET DOĞAN
- Mediterranean shrub classification using multi-temporal multi-spectral satellite images
Çok-zamanlı çok-bantlı uydu görüntüleri kullanarak Akdeniz çalı sınıflandırması
INDIRA APRILIA LISTIANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Ormancılık ve Orman MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR MURAT LELOĞLU
DR. UĞUR SİYAMİ ZEYDANLI
- Buildings that are part of nature; a study of the relationship between architecture and nature through the cases of buildings
Doğanın parçası olan binalar; mimarlık ve doğa ilişkisinin bina örnekleri üzerinden incelenmesi
ÖZGE BAYAM GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MimarlıkTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT SÖNMEZ
- Türkiye gemi geri dönüşüm sektöründe çalışan personel profilinin incelenmesi
A research on employee profile at ship recycling sector in Turkey
ANIL CAN KAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DenizcilikDokuz Eylül ÜniversitesiDenizcilik İşletmeleri Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜNER ÖZMEN