Çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının anksiyete ile ilişkisinde ebeveyn tutumları ve bağlanma stillerinin aracı rolü
The mediating role of parental attitudes and attachment styles in the relationship between childhood adverse experiences and anxiety
- Tez No: 824303
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİNEM ZEYNEP METİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Olumsuz çocukluk çağı yaşantıları, algılanan ebeveyn tutumları, bağlanma stilleri, anksiyete, Adverse childhood experiences, perceived parental attitudes, attachment styles, anxiety
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Çocukluk çağı olumsuz yaşantıları yetişkinlikte artan anksiyete riski ile ilişkilendirilmiştir, ancak anksiyeteyi etkilemesinin altında yatan mekanizmalar tam olarak anlaşılamamıştır. Bu noktadan hareketle hazırlanan araştırma, algılanan ebeveyn tutumlarının ve bağlanma stillerinin çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve anksiyete arasındaki ilişkideki aracı rolünü araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırmaya İstanbul'da ikamet eden 448 yetişkin dahil edilmiş. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 26.00 kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları demokratik ebeveyn tutumu algısında azalma, koruyucu ve otoriter tutum algısında ise artış ile ilişkilidir. Çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının ayrıca güvenli bağlanmayı azaltırken kaçınmacı ve kaygılı bağlanmayı artırdığı ve bununla birlikte anksiyeteyi de artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Demokratik ebeveyn tutumları daha yüksek anksiyete düzeyleriyle ilişkiliyken, koruyucu tutumlar daha düşük kaygı çocukluk çağı olumsuz yaşantıları bağlantılıdır. Güvenli bağlanmanın anksiyeteyi azalttığı, kaygılı bağlanmanın ise anksiyeteyi artırdığı bulunmuştur. Aracılık analizleri, demokratik, koruyucu ve otoriter tutumların çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile anksiyeteyi arasındaki ilişkiye aracılık ettiğini, demokratik tutumların anksiyete üzerindeki etkiyi azaltırken koruyucu ve otoriter tutumların artırdığını göstermiştir. Benzer şekilde, bağlanma stillerinin (güvenli, kaçınmacı ve kaygılı) çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının kaygı üzerindeki etkisine aracılık ettiği, güvenli bağlanmanın etkiyi azalttığı, kaçınmacı ve kaygılı bağlanmanın ise artırdığı bulunmuştur. Bulgular, hem algılanan ebeveyn tutumlarının hem de bağlanma stillerinin çocukluk çağı olumsuz yaşantılar ve anksiyete arasındaki ilişkide önemli aracı roller oynadığını göstermektedir. Bu sonuçlar, anksiyetenin gelişimini ve sürdürülmesini etkileyen faktörlerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmakta ve önleme ve müdahale stratejileri için potansiyel sonuçlar doğurmaktadır.
Özet (Çeviri)
Childhood adverse experiences have been associated with an increased risk of anxiety in adulthood, but the mechanisms underlying their effect on anxiety are not fully understood. Based on this point, this study aims to investigate the mediating role of perceived parental attitudes and attachment styles in the relationship between adverse childhood experiences and anxiety. The study included 448 adults residing in Istanbul. SPSS 26.00 was used to analyze the research data. According to the findings obtained from the study, childhood adverse experiences are associated with a decrease in the perception of democratic parental attitude and an increase in the perception of protective and authoritarian attitude. It was also concluded that adverse childhood experiences decreased secure attachment, increased avoidant and anxious attachment, and increased anxiety. Democratic parental attitudes were associated with higher anxiety levels, while protective attitudes were associated with lower anxiety levels. Secure attachment was found to decrease anxiety, while anxious attachment increased anxiety. Mediation analyses showed that democratic, protective and authoritarian attitudes mediated the relationship between negative childhood experiences and anxiety, with democratic attitudes decreasing the effect on anxiety while protective and authoritarian attitudes increased it. Similarly, attachment styles (secure, avoidant and anxious) were found to mediate the effect of adverse childhood experiences on anxiety, with secure attachment decreasing the effect and avoidant and anxious attachment increasing it. The findings suggest that both perceived parental attitudes and attachment styles play important mediating roles in the relationship between adverse childhood experiences and anxiety. These results contribute to a better understanding of the factors influencing the development and maintenance of anxiety and have potential implications for prevention and intervention strategies.
Benzer Tezler
- Üstbilişler, meta-endişe, bilişsel dikkat kilitlenmesi sendromu, anksiyete, çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ve mükemmeliyetçilik ilişkilerinin incelenmesi
The investigation of the relationships between metacognitions, meta-worry, cognitive attentional syndrome, anxiety, adverse childhood experiences and perfectionism
ÖZÜM FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL GÜNDÜZ
- Panik bozukluğunda psikolojik dayanıklılığın klinik belirtiler ve tedavi yanıtı üzerine etkisi
Effect of resilience on clinical symptoms and treatment response in panic disorder
EKİN EZGİ PINAR YÜCEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RAŞİT TÜKEL
- Romantik ilişki yaşayan yetişkinlerde bedensel yakınmaların, çocukluk travmaları ve algılanan partner duyarlılığı ile ilişkisinin incelenmesi
The examination of the associations among somatic complaints, childhood traumas and perceived partner responsiveness among adults having a romantic relationship
KÜBRA ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Çocukluk çağı travmalarının depresyon ve anksiyete ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of childhood trauma with depression and anxiety
ESRA KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL SARI GÖKTEN
- Alkol kullanım bozukluğu olan hastalarda çocukluk çağı travmaları ve duygu düzenleme güçlüğünün araştırılması: Kesitsel kontrollü çalışma
Research on the childhood traumas and emotional regulation difficulties of patients having alcohol use disorder: Cross-sectional controlled study
ATİLA GÜRGEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET GÜLEÇ ÖYEKÇİN