Çerkez Ali'nin eserlerinden hareketle Kırım Tatar Türkçesinin söz dizimi
Syntax of Crimean Tatar Turkish based on the works of Çerkez Ali
- Tez No: 825371
- Danışmanlar: PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Kırım Türklerinin yaşadığı sürgünler ve savaşlar nedeniyle Orta Asya, Avrupa ve dünyanın çeşitli bölgelerine yayılmış olan Kırım Tatar Türkçesinin kullanımı her geçen gün azalmaktadır. Elbette bunda Türkiye'ye yakın coğrafi konum nedeniyle Türkiye Türkçesinin etkisi çok büyüktür. Kırım Tatar Türkçesi her ne kadar Kıpçak grubu içerisinde yer alsa da, Kırım'ın 1475 yılında Osmanlı İmparatoru Fatih Sultan Mehmet tarafından Türk toprağı yapılmasıyla birlikte Batı Türkçesinin yani Türkiye Türkçesinin etki alanına girmiştir. Çalışmada Kırım Tatar Türkçesinin söz dizimi incelenmiştir. Bu bağlamda Çerkez Ali'nin Sabalar Kuçagında, Çok yürgen Çok Körer, Uyan Çatırdag Uyan adlı eserlerinin taranması ve incelenmesi yoluyla Kırım Tatar Türkçesinin söz diziminin cümle yapısı ve kelime grupları tespit edilmiştir. Bu tespitler sonucunda cümle yapısı ve kelime grupları sınıflandırılmıştır. Yapılan bu sınıflandırmalarla Kırım Tatar Türkçesinin söz dizimi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, 1. Giriş, 2. Çerkez Ali'nin Hayatı ve Eserleri, 3. İnceleme (Kelime Grupları, Cümle Unsurları, Cümle Çeşitleri), 4. Sonuç olmak üzere dört bölümde incelenmiştir. Giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı, kapsamı ve sınırlılıkları belirtilmiştir. Söz dizimi hakkında yapılan çalışmalar kronolojik olarak sıralanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde Kırım Tatar Türklerinin tarihi, Kırım Tatar Türkçesi ve edebiyatı, Çerkez Ali'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu çalışma alanında daha önce yapılan çalışmalar incelenmiş ve kronolojik olarak sıralanmıştır. Çalışmanın asıl kısmını oluşturan inceleme bölümünde kelime gruplarına ve cümle bilgisine yer verilmiştir. Sonuç bölümünde çalışmada elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The use of Crimean Turkish, which has spread to Central Asia, Europe and various parts of the world due to the exiles and wars of the Crimean Turks, is decreasing day by day. Of course, due to the geographical location close to Turkey, Turkey Turkish has a great influence on this. Although Crimean Turkish is included in the Kipchak group, it came under the influence of Western Turkish, that is, Turkey Turkish, after Crimea was made a Turkish land by the Ottoman Emperor Fatih Sultan Mehmet in 1475. In the study, the syntax of the Crimean Tatar Turkish was examined. In this context, the sentence structure and word groups of the syntax of the Crimean Tatar Turkish have been determined by scanning and examining the works of Çerkez Ali, namely Sabalar Kuçagında, Çok Yürgen Çok Körer, Uyan Çırdırdag Uyan. As a result of these determinations, sentence structure and word groups were classified. With these classifications, the similarities and differences between the syntax of the Crimean Tatar Turkish and the syntax of Turkey Turkish have been tried to be revealed comparatively. This study has been examined in four sections, namely 1. Introduction, 2. Life and Works of Cherkez Ali, 3. Analysis (Word Groups, Sentence Elements, Sentence Types), 4. Conclusion. In the introduction, the subject, purpose, scope and limitations of the study are stated. Studies on syntax are listed chronologically. In the second part of the study, information is given about the history of the Crimean Tatar Turks, the Crimean Tatar Turkish and literature, the life and works of Cherkez Ali. Previous studies in this study area were examined and listed chronologically. In the analysis section, which constitutes the main part of the study, word groups and sentence information are included. In the conclusion part, the results obtained in the study were evaluated. The similarities and differences with Turkey Turkish are put there.
Benzer Tezler
- Yıldız Dergisi-Kırım Türkçesi Derlemeleri II
The Journal of Yıldız of complation of Crimean Turkish II
ELİF HENDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HATİCE ŞİRİN USER
- Mondros Mütarekesi'nden Cumhuriyet'e Anadolu basınında Türk-Sovyet ilişkileri (1918-1923)
Turkish-Soviet relations in the Anatolian press from the Mondros Agreement to the Republic (1918-1923)
ALİ AKYILDIZ
Doktora
Türkçe
2023
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ ŞAVKILI
- Lütfi Simavi'nin 'Devr-i İnkılab (1336/1920)' adlı eserinin incelenmesi ve değerlendirilmesi
Examination and evaluation of Lütfi Simavi's work titled 'Devr-i İnkılab (1336/1920)'
ALİ OSMAN SARI