Sovyet tarih yazımında SSCB-Türkiye ilişkileri (1945-1982)
In Soviet historiography USSR-Türkiye relations 1945-1982
- Tez No: 825546
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİH YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Bu çalışmada, 1945-1982 yıllarını kapsayan SSCB-Türkiye ilişkileri, Sovyet Türkologlarının çalışmalarına ve Rusya arşiv belgelerine dayanılarak ele alınmıştır. Çalışma, iki rakip olan SSCB ile Türkiye arasındaki ilişkileri etkileyen unsurları; Sovyetler Birliği'nin Türkiye'den Boğazlarda üs ve toprak talepleri, Türkiye'nin NATO üyeliği, Türkçülük, sağcı ve solcu akımları, askerî blokların oluşumu, Orta Doğu bulanımı, Kıbrıs krizi, Karayıp krizi gibi etkenleri Sovyet tarih yazımı açısından inceleme yöntemleriyle yazılmış, bazı önemli konularda ise karşılaştırmalar yapılmıştır. Çalışmada, Moskova-Ankara hattında ortaya çıkan gelişmelerin yanı sıra Türkiye'nin izlediği iç politika konularının incelenmesinde Sovyet tarihçilerinin yaklaşımları, uyguladıkları politeknolojiler ve çalışma yöntemleri ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Sovyet Türkologlarının her bir aşamaya özgü kullandıkları ifade biçimlerinin, terimlerin önceki aşamalara kıyasla karşılaştırmalı olarak incelenmesi uluslararası ve bölgesel düzeyde değişen şartları belirlemektedir. Elde edilen bilgiler, SSCB-Türkiye ilişkilerini inceleyen Sovyet Türkologlarının Marksist-Leninist ilkelerine dayanarak ve Komünist Partinin en üst organı olan Politburonun siparişine uygun tarih yazdıklarını ve uyguladıkları yöntemlerle Türkiye'ye psikolojik baskı yaptıklarını ortaya koymaktadır. Çalışmada üç SSCB Başkanı'nın görevde olduğu süreçte iç ve dış faktörlerin etkisiyle iki ülke arasında oluşan normalleşme zemininde siyasi, ekonomik, bilim ve kültür ilişkilerinde gelişmeler olduğu ve bu bağlamda iş birliğinin ortaya çıktığı belirtilmiştir. Bu araştırmadan elde edilen bulgular, Sovyet Türkologlarının Sovyet-Türkiye ilişkilerini her ne kadar Marksist-Leninist ilkelerine dayanarak yazmış olsalar da önemli konulara değinmekle dünya Türkolojisine katkı sağladıklarının altı çizilmiştir. Çalışma, Soğuk Savaş Dönemi'nde SSCB'de oluşturulan Türkiye imajının uluslararası ve bölgesel etkenlere dayandığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
This research paper studies the ties between Türkiye and the USSR from 1945 to 1982 from the viewpoint of the Soviet Turcologists and refers to Russian archival documents. The study analyzes factors that affected the relations between the USSR and Türkiye, who were in the position of two enemies during those years. Soviet historiography covers topics such as Soviet demands for military bases and territorial concessions from Turkey, Turkey's NATO membership, Turkism, right-wing and left-wing movements in Turkey, formation of military alliances, the Middle East crisis, the Cyprus crisis, the Cuban missile crisis, and so on. The approaches of Soviet historians, the political technologies they applied and their analytical working methods for Turkey's domestic policy issues as well as the developments between Moscow and Ankara are discussed in detail. The research applies a comparative analysis of the expressions and terms used by Soviet Turcologists for each stage, compared to previous stages, to identify the changing conditions at the international and regional level. The information obtained from the Russian archives reveals that Soviet Turcologists, who examined the USSR-Turkey relations, wrote history based on Marxist-Leninist principles and in accordance with the order of the Politburo, the highest organ of the Communist Party, and put psychological pressure on Turkey with the methods they applied. The study reveals that during the period when the three USSR presidents were in power, there were developments in the political, economic, scientific and cultural relations between the two countries under the influence of internal and external factors, and cooperation emerged in this context. The findings of this research emphasize that although Soviet Turcologists wrote about Soviet-Turkey relations based on Marxist-Leninist principles, they contributed to the sphere of Turcology by addressing important issues. The study concludes that the image of Turkey created in the USSR during the Cold War was based on international and regional factors.
Benzer Tezler
- 1920-30 жж. кыргызстанда совет режиминин кулактарды тап катары жоюу саясаты
1930-30 yılları arasında Kırgızistan'daki Sovyet yönetiminin kulakları (varlıklı kesimi) sınıf olarak ortadan kaldırma siyaseti
ZUHRA ALTIMIŞOVA
Doktora
Türkçe
2010
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANVARBEK MOKEEV
- 12 mart 1971 öncesinde Ant dergisi
Ant journal before 12 march 1971
SONGÜL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk İnkılap TarihiYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELÇİN MACAR
- Karakalpak Türkleri halk kültürü tarihi
Folk culture history of Karakalpak Turks
SVETLANA MADİYAROVA
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH YILMAZ
- Sovyet ideolojisinin Azerbaycan tarihçiliğine ve tarih eğitimine etkisi
The Influence of the Soviet ideology on the Azerbaijan history writing and the history education
ELNUR AGAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. MURAT HATİPOĞLU
- Stalin'in Sovyetleştirme politikası çerçevesinde Türkistana'a yönelik göçler
Migrations to Turkestan within the framework of Stalin's Sovietisation policy
TUGAY ASADLI