Geri Dön

İkinci / yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akademik dinlemeye yönelik üstsöylem belirleyicilerinin tespiti

Identifying discourse markers for academic listening in teaching Turkish as a second / Foreign language

  1. Tez No: 827988
  2. Yazar: GÜL DENİZ DEMİREL AYDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN GENÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Education and Training, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 251

Özet

Öğretim dili Türkçe olan akademik programlara devam eden uluslararası öğrencilerin sayısının artması ve bu öğrencilerin karşılaştığı zorluklar ve ihtiyaçlarının ortaya konmasının sonucu olarak akademik Türkçe öğretimi, ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında son zamanlarda önemi artan bir konu olmuştur. Bu bağlamda uluslararası öğrencilerin akademik dil yeterliliğine sahip olmaları; Türkçe akademik söylemin, akademik söylem türlerinin özelliklerini ve akademik ortamların uzlaşımlarını bilmelerinin yanı sıra okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerini akademik ortamlarda etkin kullanabilmelerini gerektirmektedir. Ancak alanyazındaki çalışmalar ve basılı ders materyalleri incelendiğinde çoğunlukla okuma ve yazma becerilerine odaklanılırken dinlemeye yeterince yer verilmediği, yer verildiği durumlarda ise yalnızca dinlediğini anlama pratiği yapıldığı ve sözlü söylem veya strateji farkındalığı çalışmaları üzerinde durulmadığı görülmektedir. Bu eksikliğin art alanında akademik dinleme çalışmalarına kaynaklık edebilecek sözlü söylemi betimleyen dilbilimsel çalışmaların yeterince bulunmamasının veya dilbilimsel olgularla pedagojik hedefler arasındaki bazı bağlantıların keşfedilmemesinin payı olduğu düşünülmektedir. İkinci dil edinimi alanyazınında da bu türden bir bağlantıyı kuran ve sözlü akademik söylemde üstsöylem olgusunun varlığının ve öğretim bağlamlarında üstsöyleme ilişkin yapılan farkındalık geliştirme çalışmalarının akademik dinlemeye olumlu etkisini ortaya koyan çalışmalar bulunmaktadır. Bu bağlantıdan hareketle üniversite derslerinde kullanılan üstsöylem belirleyicilerini betimlemeyi ve akademik dinleme alt becerileriyle ilişkilerini araştırmayı amaçlayan nitel ve tür temelli bir metinsel söylem analizi çalışması tasarlanmıştır. Bu doğrultuda öncelikle akademik dinleme alt becerilerinin listelenmesi hedefiyle alanyazındaki ilgili çalışmaların sunduğu listelerin ve referans metinlerdeki ilgili tabloların içerik analizinin yapılmasıyla bir liste oluşturulmuş ve sonrasında veriden yola çıkılarak söz konusu liste geliştirilmiştir. Öte yandan çeşitli bilimsel alanlardan, yüz yüze, web-tabanlı senkron ve web-tabanlı asenkron olarak yürütülen on iki adet tek yönlü öğretim dili Türkçe olan üniversite dersinden maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği izlenerek bir özel amaçlı derlem oluşturulmuştur. Bu derlemin MAXQDA adlı veri analiz programı üzerinde manuel olarak analiz edilmesiyle derslerdeki üstsöylem belirleyicileri tespit edilip akademik dinleme alt becerileriyle eşleştirilmiş bir şekilde öğreticilerin ve materyal geliştiricilerinin kullanımına sunulmuştur. Söz konusu envanterin akademik Türkçe dinleme eğitiminin niteliğinin artırılmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

With the increase in the number of the international students who pursue higher education in Turkish medium programs and the recent recognition of the problems these students face as well as their needs, the importance of academic Turkish has recently been acknowledged in the field of teaching Turkish as a second language. Within this context, for students to have an academic language competence, they need to be familiar with the features of academic genres and academic discourse in Turkish and conventions of academic settings as well as employing their reading, listening, writing and speaking skills efficiently in relevant contexts. However, when the studies in the literature and the printed course materials are examined, it is seen that while the focus is mostly on reading and writing, listening skill remains unattended, and the coursebooks which have a section for listening usually contains only comprehension practice, lacking any awareness raising activities regarding spoken academic discourse or listening strategy training. What lies in the background of this situation is thought to be the lack of sufficient linguistic studies that would inform teaching of academic listening or the fact that the connections between various linguistic phenomena and pedagogical goals remain undiscovered. In the literature, there are studies that establish such a connection and reveal the positive effect of the existence of metadiscourse in spoken academic discourse in the field of second language teaching and the positive effect of awareness-raising studies on metadiscourse in teaching contexts. In the second language acquisition literature, there are studies that establish such a connection, revealing the positive effect of the existence of metadiscourse in spoken academic discourse and awareness-raising activities regarding metadiscourse in academic listening in teaching contexts. Drawing on this connection, a qualitative and genre-based textual discourse analysis study was designed, which aims to describe the metadiscourse markers used in university lectures and to investigate their relationship with academic listening micro-skills. To this end, with the aim of listing academic listening micro-skills, first, a list was created through content analysis of the lists presented in the literature and the relevant tables in the reference texts, and then the list was improved based on the data. On the other hand, a specialized corpus was created following the maximum variety sampling technique from twelve one-way university lectures in Turkish from various scientific fields, which are conducted face-to-face, synchronously or asynchronously on a web-based platform. By manually analyzing this corpus on the data analysis program called MAXQDA, metadiscourse markers in the lectures were determined and paired with academic listening micro-skills, and made available for the use of language instructors and material developers. It is hoped that this inventory will contribute to efforts in increasing the quality of academic listening instruction in Turkish.

Benzer Tezler

  1. Uluslararası öğrencilerin Türkçe genel akademik amaçlı okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması

    An action research on developing international students' reading skills for general academic purposes in Turkish

    BİHTER DERELİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELTEM EKTİ

  2. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sessiz okumadaki durumlarının okur ve metin özellikleri bağlamında göz izleme tekniğiyle incelenmesi

    Investigation of Turkish as a foreign language learners' silent reading based on reader and text characteristics using eye tracking technique

    KÜRŞAT ARAMAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET KARA

  3. Türkçenin erken yaşta yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının dil becerileri bağlamında incelenmesi

    Analysis of the textbooks used in teaching turkish as a foreign language at an early age within the context of language skills

    MURAT GİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAHAR İŞİGÜZEL

  4. İlkokul ikinci sınıf öğrencilerinin yabancı dil öğreniminde mobil uygulama kullanımlarının incelenmesi

    Investigation of mobile application uses in primary school second grade students in foreign language learning

    ENEJAN DAVUDOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YALIN KILIÇ TÜREL

  5. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dil yeterliklerine ilişkin ölçek geliştirme ve uygulama

    Development and implementation of scale regarding the language proficiencies of those learning Turkish as a foreign language

    HALİDE İBİLOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF TEPELİ