Antalya şer'iyye sicillerinde yer alan tereke kayıtlarına göre Antalya'da giyim-kuşam
Clothing in Antalya according to the tereke records in Antalya sharia registries
- Tez No: 828122
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜVEN DİNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Antalya, giyim-kuşam, kültür, tereke kayıtları, şer'iyye sicilleri, Antalya, clothing, culture, estate records, sharia court registers
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 351
Özet
Bu çalışmada, Antalya'nın Osmanlı dönemindeki giyim-kuşam kültürü incelenmiştir. Antalya şer'iyye sicillerinde yer alan tereke kayıtlarının temel kaynak olarak kullanıldığı bu çalışma, 1809-1924 yıllarını kapsamaktadır. Ancak, şer'iyye sicillerinde, 19. yüzyılın ilk yarısına ait az sayıda tereke kaydı bulunmaktadır ve bunlar genellikle Antalya'ya hac veya ticaret gibi nedenlerle yolu düşmüş kişilere aittir. Bundan dolayı, Antalya giyim-kuşam kültürü hakkında doyurucu bilgilere 1850-1860'lı yıllardan itibaren ulaşılabilmiştir. Çalışmada, baştan ayağa kadar giyilen veya takılan yüz otuz farklı giyim-kuşam malzemesi tespit edilmiştir. Bu giyim-kuşam eşyalarının neredeyse tamamı, Antalyalı Müslim ve Gayrimüslimlerin ortak giyim malzemelerindendir. Müslim ve Gayrimüslimlerin giyim-kuşamının yalnızca haç, muska veya sarık gibi dinî aidiyeti simgeleyen öğelerde ayrıştığı görülmektedir. Bunun yanı sıra, meslekî faaliyetlerin, giyim-kuşam alanındaki ayrışmalarda, dinî mensubiyetten daha etkili olduğu göze çarpmaktadır. Antalya kent merkezinde ikamet eden Müslim ve Gayrimüslim iki erkek memurun, biri Antalya şehrinde diğeri Antalya taşrasında yaşayan, farklı meslek dallarına mensup iki erkek Müslümandan daha benzer şekilde giyindiği söylenebilir. Oldukça zengin bir kültürel mirası içinde barındıran Antalya giyim-kuşamı, Anadolu giyim-kuşam kültürüyle ortak özellikler sergilemektedir. Özellikle Isparta, Denizli, Konya ve Manisa gibi yakın illerle pek çok ortak giyim malzemesine sahip olan Antalya'da Anadolu'nun farklı kentlerinden gelen giyim-kuşam malzemeleri görülmektedir. Bu alanda yalnızca Anadolu'dan değil Polonya'dan Yemen'e, Avrupa'dan Hindistan'a kadar uzanan çok geniş bir sahadan ithal edilen farklı giyim-kuşam malzemelerinin izine rastlamak mümkündür. Bir liman kenti olması sebebiyle Akdeniz havzasında yer alan ülkelerle ticari ve kültürel anlamda yoğun bir etkileşim içerisinde olduğu görülen Antalya'nın oldukça zengin bir giyim-kuşam kültürüne sahip olduğu gözlemlenmektedir. Bu zenginliği arttıran en önemli faktörlerden bir diğeri şüphesiz Antalya yöresinin çok dinli ve çok kültürlü toplumsal yapısıdır. Konar-göçer bir yaşam tarzı süren Yörük-Türkmenler, Balkanlar ve Akdeniz adalarından bölgeye göç eden muhacirler ve şehrin çok dinli yapısı, kozmopolit bir toplum yapısının oluşmasına ve dolayısıyla zengin bir kültürel birikimin açığa çıkmasına katkı sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the clothing culture of Antalya in the Ottoman period is examined. This study, in which the estate records in Antalya sharia registers are used as the main source, covers the years 1809-1924. However, there are few estate records belonging to the first half of the 19th century in the sharia registers, and these generally belong to people who have gone to Antalya for reasons such as pilgrimage or trade. Therefore, satisfactory information about Antalya clothing culture has been reached since 1850-1860. In the study, one hundred and thirty different clothing materials were identified that were worn or worn from head to toe. Almost all of these clothing items are common clothing maretials of Muslims and non-Muslims from Antalya. It is seen that the clothing of Muslims and non-Muslims differs only in items that symbolize religious belonging, such as crosses, amulets or turbans. In addition, it is striking that professional activities are more effective than religious affiliation in the divisions in the field of clothing. It can be said that two Muslim and non-Muslim male civil servants residing in the city center of Antalya dress more alike than the two male Muslims from different professions, one living in the city of Antalya and the other living in the province of Antalya. Antalya clothing, which contains a very rich cultural heritage, exhibits common features with Anatolian clothing culture. Especially in Antalya, which has many common clothing materials with nearby cities such as Isparta, Denizli, Konya and Manisa, clothing materials from different cities of Anatolia can be seen. In this field, it is possible to find traces of different clothing materials imported not only from Anatolia, but also from a wide area ranging from Poland to Yemen, from Europe to India. It is observed that Antalya, which is seen to be in intense commercial and cultural interaction with the countries in the Mediterranean basin due to being a port city, has a very rich clothing culture. One of the most important factors that increase this wealth is undoubtedly the multi-religious and multi-cultural social structure of the Antalya region. Yoruk-Turkmen, who led a nomadic lifestyle, immigrants who migrated from the Balkans and Mediterranean islands to the region, and the multi-religious structure of the city contributed to the formation of a cosmopolitan society structure and thus to the emergence of a rich cultural accumulation.
Benzer Tezler
- 93 numaralı Antalya şer'iyye sicil defteri'nin transkripsiyon ve değerlendirilmesi (H. 1282 – 1284 / m. 1865 – 1868)
The transcription and evaluation of court record numbered 93 of Antalya (H. 1282 – 1284 / M. 1865 – 1868)
VEYSEL KÖSE
- 12 numaralı Antakya Şer'iyye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (H. 1222-1226 / m. 1807-1810)
Başlık çevirisi yok
EMRAH ERTOPÇU
- 98 Numaralı Antalya Şer'iyye Sicili H. 1330-1331/M. 1912-1913 (Vr. 1-50) (Transkripsiyon, Tahlil ve İndeks)
Sher'iyya Register of Antalya numbered 98; H. 1330-1331/M. 1912-1913 (Folios 1-50)(Transcription, Analysis and Index)
KEMAL ÖNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Arşivİstanbul ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIFAT GÜNALAN
- 1854-1859 tarihleri arasında Antalya (8 no'lu Antalya Şer'iyye sicilleri defterine göre) (cilt.1, 2)
History of Antalya between the years 1854-1559 (according to the judicial registers of Antalya)
AYDIN BEDEN