Atatürk inkılâplarının Türk ulusal basınındaki yansımaları (1922-1938)
Reflections of Atatürk's reforms in Turkish national press (1922-1938)
- Tez No: 828769
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL EYYUPOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Tarih, Türk İnkılap Tarihi, Journalism, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 530
Özet
Tarihsel süreçte basın; kamuoyu oluşturma, yönlendirme ve iktidarı denetleme gücüne sahip önemli bir kitle iletişim aracı olarak konumlanmıştır. Basının kitleler üzerindeki etkisi onun devlet kontrolünde yasama, yürütme ve yargı dışında dördüncü bir güç olarak kullanılmasına neden olmuştur. Basının bir diğer özelliği de kaynak ve belge niteliği taşımasıdır. Diğer taraftan basın zihniyet ve kamuoyu oluşturma konusunda da aktif bir rol oynamaktadır. Osmanlı Devleti'nde basının ilk örnekleri XIX. yüzyılın başında ortaya çıktı. Yayımlanan gazetelerin birçoğu yabancı azınlıklar tarafından çıkarılmaktaydı. İlk resmi Türk gazetesi olan Takvim-i Vekayi ise 1831'de yayımlandı. Gazete, hem devletin siyasi ve idari faaliyetlerinin tanıtımını yapmakta hem de olayları günü gününe okuyucu ile paylaşmaktaydı. Bu ilk örnekle birlikte birçok Türk gazetesi yayımlanmaya başladı. Ancak I. ve II. Meşrutiyet'te bu gazeteler kanuni uygulamalara tabi tutuldu. Böylece devlet basını denetim altında tutmayı amaçladı. Milli Mücadele Dönemi'nde ise basın halkı bilgilendirme ve yönlendirme amacıyla kullanıldı. 1922-1938 yılları arasında basın Türkiye'de önemli bir konumda oldu. Çünkü siyasal, sosyo-kültürel, ekonomik vb. birçok alanda yapılan bir dizi inkılâbın gerçekleştirilmesinde önemli bir etkiye sahipti. Bu dönemde yapılan inkılâpların kamuoyuna benimsetilmesinde ve duyurulmasında basın etkili bir unsur olarak kullanıldı. 1922'de önce Saltanat kaldırılmış, sonra Cumhuriyet'in ilanı ile rejim değiştirilmiş ve 1924'te de Hilafet'in kaldırılması ile demokrasi yolunda önemli adımlar atılmıştı. 1925'te tekke ve zaviyeler kapatılmış,1926'da Medeni Kanun kabul edilmiş, 1930'dan sonra da özellikle ekonomi ve sağlık alanlarında birçok yenilikler yapıldı. Bu süreçte basın aracılığıyla birçok yazar farklı görüşleriyle katkıda bulundu. Bunların bir kısmı inkılâplara destek verirken bir kısmı da eleştireldi. İnkılâplar karşısında yaşanan bazı olumsuz gelişmeler çıkarılan kanunlar aracılığıyla kolluk güçleri tarafından bastırıldı. Bundan basın da payını aldı. Olumsuz tavır takınan kurumlara resmi müeyyideler uygulandı. 1922-1938 yılları arasında Cumhuriyet rejiminden yana olan ve inkılâpları destekleyen basın kuruluşları yaptıkları yayımlar ile kamuoyunu bu yeni sürece hazırlamak gibi bir görev üstlendi. Bu doğrultuda yayımlar yapıldı.
Özet (Çeviri)
In the historical process, the press has been positioned as an important mass communication tool with the power to form public opinion, guide and control the government. The influence of the press on the masses has led to its use as a fourth power in state control, apart from the legislature, the executive and the judiciary. Another characteristic of the press is that it is a source and a document. On the other hand, the press also plays an active role in forming mentality and public opinion. The first examples of the press in the Ottoman Empire emerged at the beginning of the XIXth century. Most of the newspapers were published by foreign minorities. The first official Turkish newspaper, Takvim-i Vekayi, was published in 1831. The newspaper both promoted the political and administrative activities of the state and shared the day-to-day events with the readers. With this first example, many Turkish newspapers began to be published. However, in the First and Second Constitutional Monarchy, these newspapers were subjected to legal practices. Thus, the state aimed to keep the press under control. During the National Struggle Period, the press was used to inform and guide the public. Between 1922 and 1938, the press was in an important position in Turkey. Because it had a significant impact on the realization of a series of reforms in many fields such as political, socio-cultural, economic, etc. In this period, the press was used as an effective element in the adoption and announcement of the revolutions to the public. In 1922, first the Sultanate was abolished, then the regime was changed with the proclamation of the Republic and important steps were taken towards democracy with the abolition of the Caliphate in 1924. In 1925, dervish lodges and lodges were closed down, the Civil Code was adopted in 1926, and many innovations were made after 1930, especially in the fields of economy and health. In this process, many writers contributed with their different views through the press. While some of them supported the revolutions, others were critical. Some negative developments in the face of the revolutions were suppressed by law enforcement forces through the laws enacted. The press also took its share from this. Official sanctions were imposed on institutions with negative attitudes. Between 1922 and 1938, press organizations that were in favor of the Republican regime and supported the revolutions undertook the task of preparing the public opinion for this new process with their publications. Publications were made in this direction.
Benzer Tezler
- 1936 yılı Türk basınında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ve Türk İnkılabı
Mustafa Kemal and Turkish Revaluotin in 1936 press
YÜKSEL TURAN
- Uluslaşma sürecinde Türkiye'de sosyo-kültürel ve ekonomi alanlarında düzenlenen kongreler ve basına yansımaları (1923-1950)
The nation-building process in Turkey socio-cultural, economic and educational spheres arranged at congress and press reflection (1923-1950)
SEMRA KOÇLU
Doktora
Türkçe
2023
TarihAtatürk ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL AYDOĞAN
- Halkevlerinden bir kesit Bolu Halkevi (1932-1969)
A sample from community centres Bolu community centre (1932-1969)
CEYHUN POLAT
- Köy Enstitüleri'nin kapanış süreci ve bu süreçte Türkiye'de yaşanan tartışmalar
Closure process of Village Institutes and relevant discussions in Turkey during this period
ELVAN ÇOLAK BEKTAŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET TÜRKMEN
- Türk siyasal hayatında Recep Peker
Recep Peker in Turkish political life
TEOMAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADİL DAĞISTAN