Akran zorbalığını önlemeye yönelik psikoeğitim programının zorbalık düzeyi ve problem çözme becerisi üzerindeki etkisi
The effect of the psyco-educational program to prevent peer bullying on the level of bullying and problem solving skills
- Tez No: 828880
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER KARAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Akran zorbalığı, Mağdur, Problem çözme, Psikoeğitim, Zorba, Peer bullying, Victim, Problem solving, Psychoeducation, Bully
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ordu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Öğrencilerin okul rehberlik ve psikolojik danışma servisine başvurmalarının en önemli gerekçelerinden birisinin akran zorbalığı olduğu görülmüştür. Araştırmanın amacı, akran zorbalığını önlemeye yönelik geliştirilen psikoeğitim programının zorbalık düzeyi ve problem çözme becerisine etkisini incelemektir. Araştırma ilkokul dördüncü sınıfa devam eden 104 öğrenci arasından belirlenen zorbalık düzeyi yüksek 24 öğrenciyle (12 deney, 12 kontrol) yürütülen yarı deneysel bir çalışmadır. Deney grubuna araştırmacılar tarafından geliştirilen dokuz oturumluk psikoeğitim programı uygulanırken, kontrol grubuna bir işlem yapılmamıştır. Programın içeriğinde zorbalık rolleri, duyguları anlama ve ifade edebilme, empati kurma, öfke kontrolü, problem çözme, çatışma çözme, zorbalıkla baş etme konularına yer verilmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu (KBF), Akran Zorbalığı Ölçeği Çocuk Formu (AZÖ) ve Çocuklar İçin Problem Çözme Envanteri (ÇPÇE) ile toplanmıştır. Psikoeğitim oturumları başlamadan iki hafta önce ön test, oturumlar bittikten iki hafta sonra son test, son test uygulandıktan iki ay sonra ise izleme ölçümleri yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS Statistics 26. versiyon paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Gruplar arası karşılaştırmalarda Mann Whitney U Testi, grup içi karşılaştırmalarda Friedman Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılarak değerlendirilmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgular akran zorbalığını önlemeye yönelik psikoeğitim programının ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin zorbalık düzeyini olumlu etkileyerek azalttığı, problem çözme becerisinde ise anlamlı düzeyde değişim oluşturmadığını ortaya koymuştur. Ayrıca akran zorbalığı ölçeği alt boyut puanları da olumlu etkilenerek azalmıştır. Bu sonuçların izleme ölçümünde devam ettiği saptanmıştır. Gruplar arası karşılaştırma yapıldığında psikoeğitim programının deney grubundaki öğrencilerin akran zorbalığı düzeyini azaltmada başarılı olduğu ancak problem çözme becerisinde aynı etkiyi göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri çerçevesinde öğrencilerin zorbalık düzeyini azaltan etkili bir müdahale programı ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
It has been seen that one of the most important reasons for students to apply to the school guidance and psychological counseling service is peer bullying. The aim of the study is to examine the effect of the psychoeducation program developed to prevent peer bullying on the level of bullying and problem solving skills. The research is a quasi-experimental study conducted with 24 students (12 experiment, 12 control) with high level of bullying determined among 104 students attending the fourth grade of primary school. While the nine-session psychoeducation program developed by the researchers was applied to the experimental group, no action was taken in the control group. The content of the program includes roles of bullying, understanding and expressing emotions, empathy, anger control, problem solving, conflict resolution, and coping with bullying. The data were collected using the Personal Information Form (PIF), the Peer Bullying Scale Child Form (PDS) and the Problem Solving Inventory for Children (PPI) developed by the researchers. The pre-test two weeks before the psychoeducation sessions started, the post-test two weeks after the sessions ended, and the follow-up measurements two months after the post-test were administered. The obtained data were analyzed using SPSS Statistics 26th version package program. Evaluations were made using the Mann Whitney U Test for intergroup comparisons, Friedman Test and Wilcoxon Signed Rank Test for intragroup comparisons. The findings revealed that the psychoeducational program aimed at preventing peer bullying decreased the bullying level of primary school fourth grade students by positively affecting them, but did not create a significant change in problem solving skills. In addition, the peer bullying scale sub-dimension scores were also positively affected and decreased. These results were found to persist in the follow-up measurement. When the comparison was made between the groups, it was concluded that the psychoeducation program was successful in reducing the level of peer bullying of the students in the experimental group, but did not show the same effect on problem solving skills. Within the framework of school guidance and psychological counseling services, an effective intervention program has emerged that reduces the level of bullying of students.
Benzer Tezler
- Akran zorbalığını önlemeye yönelik okul sosyal hizmeti müdahalesi
School social work intervention to prevent peer bullying
CEMİLE TOKUROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyal HizmetÇankırı Karatekin ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLENDAM AKGÜL
- Kaynaştırma sınıfına devam eden zihin yetersizliği olan öğrencilere uygulanan akran zorbalığına ilişkin öğretmen görüşleri
Teachers' opinions on being exposed to bullying of students with intellectual disability in inclusive classes
ZEKİYE HANDE ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ASUDE MALKOÇ
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ortaöğretim 6., 7., ve 8. sınıf öğrencilerinde akran zorbalığı yaygınlığı ve risk faktörlerinin belirlenmesi
The prevalence and risk factors of bullying among middle school 6th, 7th, and 8th grade students in Turkish Republic of Northern Cyprus
DENİZ ERGÜN
Doktora
Türkçe
2011
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ÇAKICI
YRD. DOÇ. DR. NEYLAN ZİYALAR
- Okullarda öğrenciler arasında yaşanan kültürlerarası çatışmalara ilişkin okul yöneticileri ve öğretmen görüşleri
Opinions of school administrators and teachers on intercultural conflicts between students in schools
ECEM NUR EKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- Trabzon ili ortaöğretim okulu yöneticilerinin ve öğretmenlerinin öğrenciler arası zorbalığa ilişkin görüşleri
Province of trabzon the opinions of high school principals and teachers related to school bullying among students
EDA TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KARAMAN KEPENEKÇİ