Kadın odaklı habercilik bağlamında Türk medyasında Mahsa Amini haberlerine yönelik eleştirel bir analiz
A critical analysis of Mahsa Amini news in Turkish media in the context of women-orianted journalism
- Tez No: 829483
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET OKTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Medya ve İletişim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Kadın sorunlarının arttığı günümüz dünyasında medyanın rolü gittikçe önem kazanmaktadır. Kadın görünürlüğü, kadınların sesi olma ve mevcut soruna çözüm yolları sunma noktasında da önemli bir yer teşkil etmektedir. Nitekim medyanın bir uzantısı olan haber medyası, kadın sorunlarını açığa çıkarma noktasında etkili bir araç görevi görmektedir. Ancak mevcut medyanın eril egemen söylemi yeniden inşa ederek sunması ve dolaşıma sokması kadına yönelik haberlerde sorun temelli bir dili ortaya koyabilmektedir. Buna karşılık kadın odaklı habercilik kavramı, kadın merkezli ve kadının özne olarak haber metinlerinde yer alması bilincinden beslenir. Deyim yerindeyse ataerkil düşünce sistemine karşıt bir şekilde kadının birincil konumda yer alması temel amaçları arasındadır. Bu araştırma konusunu; 16 Eylül 2022 tarihinde başörtüsünden saçının gözüktüğü gerekçesiyle İran 'Ahlak Polisi' tarafından öldürülen Jina Mahsa Amini'nin ardından dünya genelinde kadınların destek ve hak mücadelelerine yönelik haberlerde yer alış biçimleri oluşturmaktadır. Medyada güncel bir sorun olan bu konunun seçilmesindeki amaç; kadın odaklı habercilik bağlamında Mahsa Amini olayında kadın eylemlerine dair üretilen haber dilinin yapısını ortaya koymaktır. Araştırma evrenini farklı yayın politikalarına ve ideolojilerine sahip olan internet haberleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda birbirine daha yakın bir haber anlayışına sahip olan Yeni Akit ve Milliyet ile birbirine daha yakın bir haber anlayışına sahip olan Bianet ve Sözcü internet haber sitelerindeki kadınların hak eylemleri araştırma kapsamında incelenmiştir. Araştırmada 16 Eylül 2022 ve 15 Kasım 2022 tarihleri arasında Mahsa Amini ve İranlı kadınlar için destek veren kadınların hak eylemleri ile sınırlandırılmış olup 15 haber incelenmiştir. Mevcut haberler Teun A. van Dijk'in eleştirel söylem çözümlemesi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kadınların hak eylemleri, Yeni Akit haber sitesinde değersizleştirilerek ve kutuplaştırıcı bir dil ile sunulmuştur. Milliyet haber sitesinde ise haberler kadın ağırlıklı bir şekilde sunulsa da erkek egemen düşüncenin gizlenerek haber metinlerine yerleştirildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Bianet ve Sözcü'nün haberlerinde ise kadın odaklı haberciliğin benimsendiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In today's world where women's problems are increasing, the role of the media is becoming increasingly important. Women's visibility also has an important place in being the voice of women and offering solutions to the current problem. As a matter of fact, the news media, which is an extension of the media, serves as an effective tool to reveal women's problems. However, the fact that the current media reconstructs, presents and circulates the male-dominated discourse can reveal a problem-based language in news about women. On the other hand, the concept of women-oriented journalism is fed by the awareness that women are centered and include women as subjects in news texts. In contrast to the patriarchal thought system, so to speak, it is among its main goals that women are in the primary position. The subject of this research; After the murder of Jina Mahsa Amini by the Iranian 'Morality Police' on September 16, 2022, on the grounds that her hair was visible from her headscarf, it constitutes the way in which women's support and rights struggles around the world are covered in the news. The purpose of choosing this topic, which is a current problem in the media; in the context of women-oriented journalism, it is to reveal the structure of the news language produced about women's actions in the Mahsa Amini case. The research universe consists of internet news with different editorial policies and ideologies. In this context, women's rights actions on Yeni Akit and Milliyet, which have a closer understanding of news, and Bianet and Sözcü, which have a closer understanding of news, were examined within the scope of the research. In the study, between September 16, 2022 and November 15, 2022, 15 news articles were examined, limited to the rights actions of women who supported Mahsa Amini and Iranian women. Current news was analyzed by Teun A. van Dijk's critical discourse analysis method. As a result of the research, women's rights actions were presented in a devaluing and polarizing language on the Yeni Akit news site. On the Milliyet news site, on the other hand, although the news is presented in a predominantly female way, it has been found that the male-dominated thought is hidden and placed in the news texts. In the news of Bianet and Sözcü, it can be said that women-oriented journalism has been adopted.
Benzer Tezler
- Alternatif medya bağlamında kadın odaklı habercilik: Bianet örneği
Woman focused journalism in the context of alternative media: Bianet example
GÖZDE AKTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikBeykent ÜniversitesiMedya ve İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE DEMİRTAŞ
- Feminist mücadele bağlamında alternatif medya örneği olarak: Gazete Şûjin
Gazete Şûjin: As an alternative media i̇n the context of feminist struggle
ZÜBEYDE KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Gazetecilikİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT BİLMEZ
- Kadın odaklı habercilik kapsamında yazılı basında 'meme kanseri' hakkında çıkan haberlerin incelenmesi
Analizing the news which is about breast cancer in case of woman based journalism
NURDANE DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA ULUS
- Kadın cinayetlerinin medyadaki yansımaları üzerine söylem analizi (Özgecan Aslan-Münevver Karabulut cinayetleri)
Discourse analysis of the reflections of femicides in the media(Özgecan Aslan-Münevver Karabulut femicides)
TÜLİN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikMersin ÜniversitesiKadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ARSLAN
- Türkiye'de alternatif kadın medyası
Alternative women's media in turkey
SEDA AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Radyo-TelevizyonYeditepe ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERRİN YANIKKAYA ÇOBAN