Kırk Vezir hikâyeleri Vámbéry nüshası (Giriş-inceleme-metin-dizin)
Forty Veziers stories Vámbéry manuscript (Indtroducation-review-text-index)
- Tez No: 829943
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ İHSAN YAPICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 584
Özet
Tez çalışmamıza konu olan Kırk Vezir Hikâyeleri Türk Edebiyatında nesir türünde yazılmış önemli eserlerden biridir. Çerçeve hikâye yöntemiyle yazılan bu eserin yurt içinde ve yurt dışında birçok nüshası bulunmaktadır. Çalışmamıza konu olan nüsha Vámbéry nüshası olarak bilinir. Bu nüsha, Macar Bilimler Akademisi Kütüphanesi Doğu Koleksiyonu Ms Török O.375'te kaydedilmiştir. Eserin çerçeve hikâyesinin konusu, üvey oğluna âşık olan ve aşkına karşılık bulamayan hanım sultanın oğlanı öldürtmeye çalışması, şahın vezirlerinin ise şehzadeyi kurtarmak için sultanı ikna etme çabasıdır. Eserde anlatılan hikâyeler çerçeve hikâye tekniğiyle işlenmiştir. Kırk Vezir Hikâyeleri bu özelliğiyle birçok Doğu ve Batı edebiyatı ürünüyle benzerlikler göstermektedir. Kırk Vezir Hikâyeleri hikâyecilik geleneğinde önemli bir eserdir. Yazıldığı dönemde çok sevilen eserin yurt içinde ve yurt dışında çok fazla nüshası vardır. Biz de bu geniş külliyatın daha önce bilinmeyen bir nüshası üzerine doktora tezi hazırlayarak bu konuda çalışma yapacak olan araştırıcılara yardımcı olmayı hedefliyoruz. Kırk Vezir Hikâyeleri gerek dil gerekse hikâyecilik konusunda önemli bir eserdir. Eski Anadolu Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi özellikleri taşıyan nüshadaki verileri de sonuçlar kısmında maddeler halinde yazdık. Elimizdeki yazmanın diğer hikâyelerle ilgisi ve söz varlığı da sonuçlar kısmında maddeler hâlinde verilmiştir. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Kırk Vezir Hikâyeleri hakkında genel bilgiler verilmiş ve daha önce yapılan çalışmalar tanıtılmıştır. Bu bölümde ayrıca eserin ses ve şekil bilgisi özellikleri incelenmiştir. Tezimizin birinci bölümünü çeviriyazı metin oluşturmaktadır. Bu bölümde Arap harfli metin çeviriyazı işaretlerine aktarılmıştır. İkinci bölümünde ise eserin dizin kısmı bulunmaktadır. Bu bölümde eserde geçen kelimelerin metin içindeki anlamları verilmiş, kelimelerin çekim eki almış şekilleri sayfa ve satır numaralarıyla birlikte gösterilmiştir. Son olarak sonuç ve kaynaklar kısmı bulunmaktadır. Bu kısımda tezimizde kullandığımız kaynaklar liste halinde verilmiş, çalışmamızdan çıkardığımız sonuçlar maddeler hâlinde yazılmıştır.
Özet (Çeviri)
The“Kırk Vezir Hikâyeleri”is one of the important works written in the prose genre of Turkish literature, and it is the subject of our thesis. This work, written using the frame story method, has numerous editions both domestically and internationally. The edition we are focusing on in our study is known as the“Vámbéry edition.”This edition was recorded in the Eastern Collection Ms Török O.375 of the Hungarian Academy of Sciences Library. The central theme of the frame story in the work revolves around a queen who falls in love with her stepson but does not receive reciprocal love, leading her to attempt to have the prince killed. Meanwhile, the king's viziers make efforts to convince the queen to save the prince. The stories within the work are interwoven using the frame story technique. The“Kırk Vezir Hikâyeleri”shares similarities with many Eastern and Western literary works due to this unique feature. The“Kırk Vezir Hikâyeleri”holds a significant place in the tradition of storytelling. During the time it was written, this beloved work had many editions, both domestically and internationally. We aim to assist future researchers by preparing a doctoral thesis on a previously undiscovered edition within this extensive corpus. The Kırk Vezir Hikâyeleri is important in terms of both language and storytelling. In the edition that carries features of Old Anatolian Turkish and Ottoman Turkish, we have provided the data in the results section in bullet points. The connection of our manuscript to other stories and its lexical content are also presented in the results section. Our study consists of an introduction and two main sections. In the introduction, we provide general information about the“Kırk Vezir Hikâyeleri”and introduce previous research on the topic. In this section, we also examine the sound and shape characteristics of the work. The first section of our thesis comprises the transliteration of the text into Arabic script. In this section, the text is transcribed into Arabic script transliteration symbols. The second section contains the index of the work. In this section, we provide the meanings of the words used in the text, along with their inflected forms, along with page and line numbers. Finally, there is a conclusion and references section. In this part, we list the sources we used in our thesis and present the results of our study in bullet point format.
Benzer Tezler
- Kırk Vezir Hikayeleri I (inceleme) 2 cilt
Başlık çevirisi yok
MÜBECCEL KIZILTAN
Doktora
Türkçe
1991
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ALPARSLAN
- Kırk Vezir Hikâyeleri'nde eğitici değerler ve söz varlığı
Didactic values and saying essence in the stories of the Forty Viziers
EMİNE ÖZLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAVRUK
- Kırk Vezir Hikâyeleri: İnceleme-metin-sözlük
The Stories of the Forty Viziers: Hik?y?t-i Erba'ín-i Subh?i Mes?
AZİZ BİRİNCİ
Doktora
Türkçe
2012
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Şeyhzâde-Kırk Vezir hikâyeleri, Topkapı, Revan 1081 (vr. 1b-35a)(inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
Şeyhzâde- Forty Viziers story, Topkapı, Revan 1081 (vr. 1b-35a)(analysis-context-indexs-facsmile)
AYŞE ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
- Kadınlar üzerine bir hikâye kitabı: Mekr-i Zenân (metin-inceleme)
A storybook on women: Mekr-i̇ Zenan (text-investigation)
MELTEM DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN GENÇ