Geri Dön

Etik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel güvenin aracı rolü

The mediating role of organizational trust in the effect of ethical climate on organizational citizenship behavior

PDF İndir

  1. Tez No: 830185
  2. Yazar: SEVİM ÇEVEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEFA ÇETİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 144

Özet

Örgütsel vatandaşlık davranışı, etik iklim ve örgütsel güven, örgütsel davranış alan yazınında önem verilen kavramlar arasında yer almaktadırlar. Örgütsel davranış alan yazını, doktora tezleri açısından incelendiğinde, alan yazınındaki diğer kavramlara göre etik iklimle ilgili çalışma sayısı daha azdır. Ayrıca etik iklim, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel güven kavramlarının bir arada incelendiği bir çalışma da mevcut değildir. Bu kapsamda alan yazınındaki kaynaklardan yararlanılarak, araştırmaya konu olan temel kavramların tanımları, kapsamları, alt boyutları ve sonuçları ele alınmıştır. Örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütte çalışanların rol ve görevleri dışında kalan, iş tanımlarında yer almayan gönüllü olarak yaptıkları, karşılığında herhangi bir ödül beklemedikleri davranışlarıdır. Etik iklim, örgütte çalışanların, örgütün etik ilkelerine göre hareket ettiği, ahlak kurallarına uygun davranışlar sergilediği bir çalışma ortamını ifade eder. Örgütsel güven, örgütte çalışanların kendi aralarında, yöneticileriyle ve örgüt üst yönetimiyle aralarında oluşan, karşılıklı ilişkideki mevcut durum, güvenen ve güvenilenin özellikleri başta olmak üzere çeşitli faktörlerden etkilenen, karşılıklı risklerin algılandığı bir beklenti ve anlamlandırma sürecidir. Bu çalışmanın temel amacı, etik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel güvenin aracılık rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, Kastamonu il merkezinde bulunan ve gönüllülük esasına göre anket formunu dolduran, çeşitli kamu kuruluşlarında çalışan 371 kamu görevlisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Anket formlarının bir kısmı rastlantısal ve yansız olarak seçimi yapılan gönüllü katılımcılara basılı olarak ve yüz yüze, bir kısmı ise internet üzerinden Google Forms aracılığıyla uygulanmıştır. Elde edilen verilerin, IBM SPSS Statistics 28 ve Lisrel 8.51 istatistik analiz programları ile güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılmış; tanımlayıcı istatistikleri, frekans analizleri, ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Araştırma kapsamında; Etik İklim Ölçeği olarak Victor ve Cullen (1988) tarafından geliştirilen ölçek; Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği olarak Niehoff ve Moorman'ın (1993) çalışmalarında kullandıkları ölçek (Podsakoff ve MacKenzie, 1990 tarafından geliştirilen); Örgütsel Güven Ölçeği olarak ise Nyhan ve Marlowe (1997) tarafından geliştiren ölçek kullanılmıştır. Anket; demografik özellikler, etik iklim ölçeği (26 madde), örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği (20 madde) ve örgütsel güven ölçeği (12 madde) olarak toplam 4 bölüm ve 58 maddeden (sorudan) oluşmaktadır. Yapılan istatistiki analizler sonucunda aracılık etkisinin anlamlı olduğu ve etik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel güvenin kısmi aracılık rolüne sahip olduğu görülmüştür. Etik iklim ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif yönlü ve orta şiddetli; etik iklim ve örgütsel güven arasında pozitif yönlü ve orta şiddetli; örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında da pozitif yönlü ve orta şiddetli bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Etik iklimin“örgütsel vatandaşlık davranışı”ve“örgütsel güven”üzerindeki ile örgütsel güvenin“örgütsel vatandaşlık davranışı”üzerindeki etkilerinin anlamlı oldukları tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan uygulama ile alana katkı sağlanması ve araştırmanın gelecekte yapılacak diğer araştırmalara yol gösterici olması amaçlanmıştır. Araştırmada incelenen değişkenler farklı sektörlerde, farklı illerde, farklı zamanlarda karşılaştırmalı olarak ele alınabilir.

Özet (Çeviri)

Organizational citizenship behavior, ethical climate and organizational trust are among the concepts that are given importance in the organizational behavior literature. When the organizational behavior literature is examined in terms of doctoral theses, the number of studies on ethical climate is less than other concepts in the literature. In addition, there is no study in which the concepts of ethical climate, organizational citizenship behavior and organizational trust are examined together. In this context, the definitions, scopes, subdimensions and results of the basic concepts that are the subject of the research are discussed by making use of the sources in the literature. Organizational citizenship behavior is the behavior that the employees do voluntarily, which is not included in their job descriptions, outside of their roles and duties, and they do not expect any reward in return. Ethical climate refers to a working environment in which the employees of the organization act in accordance with the ethical principles of the organization and behave in accordance with the ethical rules. Organizational trust is an expectation and interpretation process in which mutual risks are perceived, which is affected by various factors, especially the current situation in the mutual relationship, the characteristics of the trustee and the trusted, which are formed among the employees in the organization, among themselves, with their managers and with the top management of the organization. The main purpose of this study is to examine the mediating role of organizational trust in the effect of ethical climate on organizational citizenship behavior. The sample of the research consists of 371 public officials working in various public institutions, who are in the city center of Kastamonu and fill out the questionnaire on a voluntary basis. Within the scope of the research, the survey method was used as a data collection tool. Some of the questionnaire forms were applied to the volunteer participants, who were randomly and impartially selected, in print and face to face, and some of them were applied via Google Forms on the internet. Reliability and validity analyzes of the obtained data were made with IBM SPSS Statistics 28 and Lisrel 8.51 statistical analysis programs; descriptive statistics, frequency analysis, mean and standard deviation values were calculated. In the scope of the research; The scale developed by Victor and Cullen (1988) as the Ethical Climate Scale; As the Organizational Citizenship Scale, the scale used by Niehoff and Moorman (1993) in their work (developed by Podsakoff and MacKenzie, 1990); The scale developed by Nyhan and Marlowe (1997) was used as the Organizational Trust Scale. Questionnaire; demographic characteristics, ethical climate scale (26 items), organizational citizenship behavior scale (20 items) and organizational trust scale (12 items) in a total of 4 sections and 58 items (questions). As a result of the statistical analyzes, it was seen that the mediation effect was significant and organizational trust had a partial mediating role in the effect of ethical climate on organizational citizenship behavior. There is a positive and moderate relationship between ethical climate and organizational citizenship behavior; positive and moderate between ethical climate and organizational trust; It was determined that there is a positive and moderate relationship between organizational trust and organizational citizenship behavior. It has been determined that the effects of ethical climate on“organizational citizenship behavior”and“organizational trust”and organizational trust on“organizational citizenship behavior”are significant. With the application made within the scope of the research, it is aimed to contribute to the field and to guide the research to other future researches. The variables examined in the study can be compared in different sectors, in different provinces, at different times.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    414590

    İnsan kaynakları yönetimi uygulamaları, etik iklim ve örgütsel vatandaşlık davranışı

    Human resources management practices, ethical climate and organizational citizenship behaviour

    ALPTEKİN DEVELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    İşletmeOsmaniye Korkut Ata Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA FEDAİ ÇAVUŞ

  2. Tez No

    271351

    Örgütsel etik iklim, kişi-örgüt uyumu, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi; görgül bir araştırma

    The relationship between organizatonal ethical climate, person-organization fit, organizational commitment and organizational citizenship behavior; an empirical research

    TÜRKMEN TAŞER AKBAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    İşletmeGazi Üniversitesi

    İşletme Bölümü

    PROF. DR. TENGİZ ÜÇOK

  3. Tez No

    161616

    Örgütlerde etik iklimin personelin vatandaşlık davranışlarına etkileri

    The effects of ethical climate on organizational citizenship behaviors in organizations

    MERAL ELÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    İşletmeGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. LÜTFİHAK ALPKAN

  4. Tez No

    351721

    Etik iklimin örgütsel iletişime etkisi

    The impact of ethical climate on organizational communication

    ÖZNUR EYİDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HastanelerMarmara Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELİHA DENİZ BÖRÜ

  5. Tez No

    464459

    The effect of ethical climate on organizational identification

    Etik iklimin örgütsel özdeşleşmeye etkisi

    ASLI TAYAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MÜJDELEN İPEK YENER

Geri Dön