Beden fenomenolojisinden heterofenomenolojiye: Bilincin bilimine doğru
From body phenomenology to heterophenomenology: Towards the science of consciousness
- Tez No: 830220
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİBEL KİBAR KAVUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışmada bilincin zor problemini açıklamaya yönelik iki farklı geleneğin önemli temsilcilerinin, Maurice Merleau-Ponty'nin ve Daniel Dennett'ın zihin ve beden sorununa ilişkin yaklaşımları karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmada bu iki düşünürün aralarındaki farklılıklardan çok paralellikler öne çıkartılmıştır. Öncelikle Merleau-Ponty ve Dennett insan zihnini anlamakta birbirlerinden epey farklı yöntemler kullansalar da her ikisi de düalizme karşı bedenin merkezde olduğu monist bir zihin beden kuramı ortaya koymaktadırlar. Merleau-Ponty insan bilincini canlı, tene sahip, uzamlı, hareket eden, algılayan ve çeşitli yönelimsel davranışlarda bulunan bir bedenle açıklamaktadır. Dennett'a göre beyin ve bedenin tamamına yayılmış olan sinir sistemi zihin ve bilinç işlevi görmektedir. Dennett için her ne kadar zihin, beyin olsa da zihnin ve bilincin doğasını incelemek önemlidir çünkü zihne ve beyne ilişkin“zor”felsefi problemleri sadece nörolojik bulgulara bakarak cevaplayamayız. Dennett Merleau-Ponty gibi bilinci insan bedeninden yola çıkarak ve bedenin yönelimselliğine bakarak açıklamak gerektiğini savunur. Benzer şekilde, Merleau-Ponty için de yaşayan ve algılayan bilincin dünya ile ilişkisini anlamak ve bilinci açıklamak için öncelikle davranışların incelenmesi gerekir. Dolayısıyla, Merleau-Ponty de Dennett gibi bilinci anlamakta içe bakış yöntemini kullanmamaktadır. Zihin beden ikiliği her iki düşünüre göre de geleneksel felsefenin sebep olduğu yanılgıdan kaynaklanmaktadır. Bu ikiliğe hem Dennett hem de Merleau-Ponty insan bedeninin hareketlerini işaret ederek karşı çıkmaya çalışırlar. Bunun yanı sıra insanın toplumsal bir varlık olduğundan hareketle, özneler arasılığın insan bilinci ve zihinsel süreçleri üzerindeki etkisine işaret ederler. Bilinci açıklamakta fenomenolojik ve nörobilimsel geleneği birbirine rakip olarak görmek yerine bu iki yaklaşımı birbirini tamamlayan açıklamalar olarak ele almak bizi bilinci açıklamaya daha fazla yaklaştıracaktır. Dennett'ın bilinci açıklamakta ampirik çalışmalardan daha fazla yararlanması, Dennett'ın heterofenomenolojisini Merleau-Ponty'nin beden fenomenolojisinden daha açıklayıcı kılsa da Merleau-Ponty'nin bedene dair ayrıntılı açıklamaları Dennett'ın kuramına daha sağlam bir zemin sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the approaches of the important representatives of two different traditions, Maurice Merleau-Ponty's and Daniel Dennett's approaches to the mind and body problem are compared. In this comparison, resemblances rather than differences between these two thinkers are highlighted. Although Merleau-Ponty and Dennett used quite different methods in order to understand human mind, both present a sort of monist theory. Merleau-Ponty describes human consciousness inseparable from a vivid, extended, moving, perceiving, and intentional body. For Dennett, although mind is simply brain, it is important to examine the nature of mind and consciousness in order to answer the“hard”philosophical problems about the mind. For Dennett, brain and the nervous system pervaded throughout the body function as consciousness and mind. In this respect, Dennett looks like to behaviorists and functionalists, but unlike them, he argues that the nature of consciousness and mind should be examined. Similarly, for Merleau-Ponty, behaviors must be analyzed in order to understand the relationship of living and perceiving consciousness with the world. So, Merleau-Ponty similar to Dennett does not use the introspection method to understand consciousness. According to both thinkers, the mind-body duality stems from the error caused by traditional philosophy. Both Dennett and Merleau-Ponty challenge this duality by pointing at the movements of the human body. In addition, they point out that human being is a social creature and intersubjectivity totally affects human consciousness and mental processes. In conclusion, despite the apparent differences there are some similarities between these two philosopher's approaches to the problem of consciousness. Instead of considering the phenomenological and neuroscientific methods as rivals in explaining consciousness, taking these two approaches together as complementary explanations will bring us closer to explaining consciousness.
Benzer Tezler
- Beden fenomenolojisinden başkalık etiğine
From the phenomenology of body to the ethics of alterity
MÜGE TEPEYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE EJDER JOHNSON
- Ben bilinci ve diğer zihinler: Dennett ve Nagel'ın kuramlarının karşılaştırılması
The self-consciousness and other minds problem: Comparison of Dennett and Nagel's approaches
ŞEYMA GÜLGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeKastamonu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KİBAR KAVUŞ
- Maurice Merleau-Ponty'de beden ve sanat
Body and Art in Maurice Merleau-Ponty
BERNA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
FelsefeAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNCAY SAYGIN
- Maurice Merleau-ponty fenomenolojisinde ve performans sanatlarında 'Beden: Marina Abramovic
'Body' in maurice merleau-ponty phenomenology and performing arts: Marina Abramovic
HANİFE NUR SÜMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Felsefeİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZCAN YILMAZ SÜTCÜ
- Merleau-ponty'nin fenomenolojisinde algıda gerçekliğin yitimi sorunu
The problem of perception in merleau-ponty's phenomenology
ASLIHAN CANDAR