Eğilim ve üstbilişsel deneyimlerin problem çözme becerisine etkisi
The effect of disposition and metacognitive experiences on problem solving skills
- Tez No: 830368
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKER CIRIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
İçinde bulunulan zamana uygun yaşayabilmek ve anda olanları yakalayabilmek, zamanın beraberinde getirdiği değişim ve dönüşümün farkında olarak bunlara uyum sağlayabilmeyi gerektirir. Her çağın beraberinde getirdiği yeniliklerin birbirinden farklı olması, uyum sürecine adaptasyonu da farklı kılabilir. Ancak değişim ve dönüşüm her ne olursa olsun sürece uyum, bireyin sahip olduğu becerileri farklı formlarda kullanabilmesi ve becerileri sayesinde hayatın içerisinde aktif olarak kalabilmesiyle mümkündür. Şüphesiz her döneme uyum sağlayabilmek, günün koşullarında karşılaşılan problemlere çözüm bulabilmekle mümkündür. Problem çözme becerisi, bireyin dünyaya gelişiyle oluşmaya başlayıp öğretim süreçleriyle şekillenip yaşam boyunca kullanılması gereken temel becerilerden biridir. Bu becerinin kazanılması ve ortaya çıkması, bireylerin sahip olduğu zihinsel ve psikolojik unsurlarla ilişkili olabilir. Bireyin doğuştan beraberinde getirdiği veya sonradan kazandığı eğilimler ile geçmiş yaşantılarından elde ettiği üstbilişsel deneyimleri, problem durumuyla karşılaşılınca getirecekleri çözümleri birbirinden farklı kılabilir. Bu araştırma, 10.sınıf öğrencilerinin senaryo temelli matematik problemi çözerken ortaya çıkan eğilimleri ve üstbilişsel deneyimlerinin problem çözme becerisi üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda, 10.sınıf öğrencilerinin senaryo temelli matematik problemi çözerken ortaya çıkan eğilimlerinin ve sahip oldukları üstbilişsel deneyimlerin neler olduğu ve bunların öğrenim gördükleri okulların akademik düzeylerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Eğilimlerin tetikleyici koşullarda ortaya çıkan gizli nitelikler olması, tanımlanabilmesi için detaylı gözleme ihtiyaç duyulması ve üstbilişsel deneyimlerin görevin farklı aşamalarında farklı etkilerde bulunabilmesi araştırmanın nitel araştırma yöntemleriyle gerçekleştirilmesini gerekli kılmıştır. Bu doğrultuda araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılarak gerçekleştirilmiş ve katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. 2022-2023 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinde bulunan 10 farklı akademik düzeydeki ortaöğretim kurumundan seçilen birer 10.sınıf öğrencisiyle nitel görüşmeler geçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu, gözlem formu ve iki adet senaryo temelli matematik problemi kullanılmıştır. Görüşmelerde katılımcılardan bir adet senaryo temelli matematik problemi seçmeleri ve okumaları istenmiş, ardından problem çözüm öncesi üstbilişsel deneyimlere ilişkin yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme bitiminde katılımcılar, seçmiş oldukları problemlerin sesli düşünme yöntemini uygulayarak çözmüş ve bu esnada araştırmacı tarafından gözlem yapılmıştır. Problem çözümü sonrası üstbilişsel deneyimlere ilişkin yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş ve süreç sonlandırılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmelerden, gözlemlerden ve senaryo temelli matematik problemlerinin çözüm dokümanlarından elde edilen verilerin tamamı eğilimler ve üstbilişsel deneyimleri belirleyebilmek adına içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcılar senaryo temelli matematik problemi çözerken azim, merak, analitik olma, sistematik olma, özgüven, dayanıklılık, dikkatli olma ve yaratıcı olma eğilimleri göstermektedir. Üstbilişsel deneyimlerinde göreve ilişkin üstbilişsel fikirler, üstbilişsel duygular, üstbilişsel yargılar ve problem çözümüyle ilişkili görülen olgular olduğu görülmektedir. Üstbilişsel duygularda yer alan zorluk hissinin üstbilişsel fikirler üzerinde etkili olduğu, katılımcıların çoğunun üstbilişsel deneyimlerinin görev öncesi ve sonrasında tutarsız olduğu, ayrıca en tutarlılık gösteren üstbilişsel deneyimlerin üstbilişsel fikirler, en tutarsız olanın ise üstbilişsel duygular olduğu tespit edilmiştir. Akademik düzeyi en yüksek okullarda öğrenim gören üç öğrencinin eğilimleri büyük ortaklıklar gösterirken farklı akademik düzeylerde öğrenim gören katılımcıların sergiledikleri eğilimlerin de birbiriyle aynı olabildiği görülmüştür. Akademik düzeyi düşük olan okullarda öğrenim gören katılımcıların üstbilişsel deneyimlerinde yer alan başarılı olma inancının daha düşük olduğu ancak matematik ön yargıları ve korkularının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların eğilimler ve üstbilişsel deneyimlerinin problem çözme becerisine etkisine bakıldığında belirli eğilimleri birlikte sergileyen katılımcıların, bu eğilimleri ayrı ayrı sergileyen katılımcılara göre problem çözme becerilerinin daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca sergilenen eğilimlerin dikkatli olma eğilimiyle desteklenmediği takdirde problem çözme becerisi karşısında etkisiz kalabildiği ve öz güven eğiliminin bazı durumlarda problem çözme becerisini olumsuz etkilediği ulaşılan sonuçlar arasındadır. Aynı zamanda bulgular, üstbilişsel deneyimlerde yer alan matematik ön yargısının problem çözme becerisini olumsuz etkilediğini, problemi sevmenin problem çözme becerisini sergilemede bir motivasyon kaynağı oluşturduğunu, problemi sevmemenin ise problem çözme becerisini olumsuz etkilediğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
To be able to live in accordance with the current time and to be able to capture what is happening in the moment requires being aware of the changes and transformations brought about by time and being able to adapt to them. The fact that the innovations brought by each age are different from each other may also make adaptation to the adaptation process different. However, whatever the change and transformation, adaptation to the process is possible only if the individual can use his/her skills in different forms and remain active in life thanks to his/her skills. Undoubtedly, adapting to each period is possible by finding solutions to the problems encountered in the conditions of the day. Problem solving skill is one of the basic skills that starts to form with the birth of the individual and is shaped by teaching processes and should be used throughout life. The acquisition and emergence of this skill may be related to the mental and psychological elements that individuals have. The dispositions that individuals bring with them from birth or acquire later and the metacognitive experiences they have gained from their past experiences may make the solutions they will bring when faced with a problem situation different from each other. This study was conducted to determine the effect of 10th grade students' dispositions and metacognitive experiences on their problem solving skills while solving scenario-based mathematics problems. For this purpose, it was investigated whether 10th grade students' dispositions and metacognitive experiences that emerged while solving scenario-based mathematics problems and whether they differed according to the academic levels of the schools they attended. The fact that dispositions are latent qualities that emerge under triggering conditions, that detailed observation is needed to identify them, and that metacognitive experiences have different effects at different stages of the task made it necessary to conduct the study with qualitative research methods. Accordingly, the study was conducted using a case study, one of the qualitative research designs, and the participants were selected using maximum variation sampling method, one of the purposive sampling methods. In the 2022-2023 academic year, qualitative interviews were conducted with one 10th grade student selected from 10 different academic level secondary education institutions in Istanbul province. In the interviews, the participants were asked to select and read one scenario-based mathematics problem, and then semi-structured interviews were conducted regarding metacognitive experiences before problem solving. At the end of the interview, the participants solved the problems they had chosen by applying the think-aloud method and the researcher made observations during this process. Semi-structured interviews regarding metacognitive experiences after problem solving were conducted and the process was finalized. All of the data obtained from semi-structured interviews, observations and solution documents of scenario-based mathematics problems were analyzed by content analysis method in order to identify dispositions and metacognitive experiences. According to the findings, participants showed perseverance, curiosity, analytical, systematic, self-confidence, resilience, attentiveness and creativity dispositions while solving scenario-based mathematics problems. Their metacognitive experiences included metacognitive ideas about the task, metacognitive emotions, metacognitive judgments, and phenomena related to problem solving. It was determined that the feeling of difficulty in metacognitive emotions was effective on metacognitive ideas, that the metacognitive experiences of most of the participants were inconsistent before and after the task, and that the most consistent metacognitive experiences were metacognitive ideas and the most inconsistent were metacognitive emotions. While the dispositions of the three students studying at the schools with the highest academic level showed great commonalities, it was observed that the dispositions exhibited by the participants studying at different academic levels could be the same with each other. Participants from schools with lower academic levels were found to have lower metacognitive experiences of belief in being successful, but higher math prejudices and fears. Considering the effect of participants' dispositions and metacognitive experiences on problem solving skills, it was concluded that participants who exhibited certain dispositions together had higher problem solving skills than participants who exhibited these dispositions separately. In addition, it was also found that if the dispositions exhibited were not supported by the disposition to be careful, they could be ineffective against problem solving skills and that self-confidence disposition negatively affected problem solving skills in some cases. At the same time, the findings show that mathematics prejudice in metacognitive experiences negatively affects problem solving skills, liking the problem creates a source of motivation to exhibit problem solving skills, and disliking the problem negatively affects problem solving skills.
Benzer Tezler
- Öğrencilere problem çözme ve üstbiliş becerilerinin kazandırılması için geliştirilen modele ilişkin ortaokul matematik öğretmenlerinin deneyimleri
Başlık çevirisi yok
FEYRUZ ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BOZKURT
- Design studio learning for developing creative skills in children: Insights from Arkki Türkiye
Çocuklarda yaratıcı becerilerin geliştirilmesi için tasarım stüdyosu modeli: Arkki Türkiye'den içgörüler
LARA DİVRİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ LEBLEBİCİ BAŞAR
- Okul öncesi dönemde yürütücü işlevler, bilgi işlemsel düşünme becerisi ve mizaç arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between executive functions, computational thinking skills and temperament in preschool
MERVE KAVGACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRSEN GÜZEL
- 6. sınıf öğrencilerinin kesir problemleri çözme sürecindeki üstbilişsel deneyimlerinin problem çözme performansına etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of 6th grade students' metacognitive experiences in the process of solving fraction problems on problem solving performance
GİZEM SAKALAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF TÜRNÜKLÜ
- Fermi problemleri ile tasarlanmış strateji öğretiminin ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel deneyimleri, problem çözme başarıları ve tutumları üzerine etkisi
The effect of strategy teaching designed with fermi problems on middle school students' metacognitive experiences, problem solving achievements and attitudes
TUĞBA GENÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE TUĞBA ÖNER