Geri Dön

Konya'da tüketilen balıklarda ağır metal düzeylerinin belirlenmesi

Determination of heavy metal levels in fish consumed in Konya

PDF İndir

  1. Tez No: 830858
  2. Yazar: HADEEL ABDULJABBAR ABBAS AL-MAFRACHI
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY ÇORAK ÖCAL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Biyoloji, Biology
  6. Anahtar Kelimeler: Heavy metals, Risk assessment, Fish consumption, Bioaccumlation, Konya
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Biyoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 99

Özet

ÖZET Doktora Tezi KONYA'DA TÜKETİLEN BALIKLARDA AĞIR METAL DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Hadeel Abduljabbar Abbas ALMAFRACHI Çankırı Karatekin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman: Dr. Öğr. Üyesi İlkay ÇORAK ÖCAL Eş Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Numan Emre GÜMÜŞ Ağır metallerin biyolojik olarak parçalanamaması ve çevrede birikme özelliğine sahip olmaları, onları su ortamı ve dolayısıyla besin kaynağı olarak balıklarla beslenen insanlar için zararlı hale getirmektedir. Bu çalışmada Konya ilinde yerel pazarlarda yaygın olarak satılan ve halk tarafından oldukça fazla tüketilen; sazan (Cyprinus carpio), gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss), barbun (Mullus barbatus), Çipura (Sparus aurata), ıskarmoz (Sphyraena sphyraena), sardalya (Sardina pilchardus) levrek (Dicentrarchus labrax), hamsi (Engraulis encrasicolus), kefal (Mugil cephalus) ve istavrit (Trachurus mediterraneus) türlerinin biyoakümülasyon düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Balık türlerinin kas dokusundan alınan örnekler ICP-OES cihazıyla analiz edilmiştir. Çalışılan 11 ağır metal (alüminyum (Al), arsenik (as), baryum (Ba), kadmiyum (Cd), krom (Cr), lityum (Li), demir (Fe), manganez (Mn), Nikel (Ni), selenyum (Se) ve çinko (Zn)) arasında Se ve Ni konsantrasyonları balık türleri arasında istatiksel olarak önemli farklılık göstermemiştir. Sazan, ıskarmoz ve istavritler de ortalama Cd konsantrasyonları MHPRC (2013), TGK (2011) ve EC (2006) sınır değerlerinin üzerinde bulunmuştur. Ayrıca bu çalışmada balık türlerinde tespit edilen metal konsantrasyonlarını değerlendirebilmek için insan sağlığı risk metotları kullanılmıştır. Hedef Tehlike katsayısı (THQ) ve Tehlike indeksi (HI) sonuçları, balık türlerinde bireysel veya birleşik metallerin alımından kaynaklanan kanserojen olmayan sağlık etkilerinin tüketiciler için beklenmediğini ortaya koymuştur. Bu durum, kanser dışı sağlık risklerinin olmadığını göstermektedir. Barbun ve hamsi hariç diğer balık türlerine ait kanser riski (CR) değerleri kabul edilebilir aralıkta bulunmuştur. CR sonuçlarına göre, barbun ve hamsi balığının tüketilmesi sonucu inorganik arseniğe maruz kalan insanların kansere yakalanma riski bulunmaktadır. 2023, 87 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Ağır metaller, Risk değerlendirilmesi, Balık tüketimi, Bioakkümülasyon, Konya

Özet (Çeviri)

ABSTRACT PhD Thesis DETERMINATION OF HEAVY METAL LEVELS IN FISH CONSUMED IN KONYA Hadeel Abduljabbar Abbas ALMAFRACHI Çankırı Karatekin University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology Advisor: Asst. Prof. Dr. İlkay ÇORAK ÖCAL Co-Advisor: Asst. Prof. Dr. Numan Emre GÜMÜŞ The inability of heavy metals to biologically degrade and their tendency to accumulate in the environment make them harmful for humans who consume fish as a food source, as heavy metals can accumulate in fish tissues. In this study conducted in the province of Konya, commonly sold and consumed by the local population, fish species including common carp (Cyprinus carpio), rainbow trout (Oncorhynchus mykiss), red mullet (Mullus barbatus), gilthead seabream (Sparus aurata), barracuda (Sphyraena sphyraena), sardine (Sardina pilchardus), European seabass (Dicentrarchus labrax), anchovy (Engraulis encrasicolus), flathead grey mullet (Mugil cephalus), and horse mackerel (Trachurus mediterraneus) were studied to determine their levels of bioaccumulation. Fish samples were analyzed using an ICP-OES device to determine the concentrations of 11 heavy metals (aluminum (Al), arsenic (As), barium (Ba), cadmium (Cd), chromium (Cr), lithium (Li), iron (Fe), manganese (Mn), nickel (Ni), selenium (Se), and zinc (Zn)). The concentrations of Se and Ni showed no statistically significant differences among the fish species. The average Cd concentrations in common carp, barracuda, and horse mackerel exceeded the limit values set by MHPRC (2013), TGK (2011), and EC (2006) guidelines. Additionally, human health risk assessment methods were employed to evaluate the metal concentrations detected in fish species. The Target Hazard Quotient (THQ) and Hazard Index (HI) results indicated that non-carcinogenic health effects from individual or combined metal intake through fish consumption were not expected to occur in consumers. This implies that non-cancer health risks are not present. Except for red mullet and anchovy, the cancer risk (CR) values for other fish species were within an acceptable range. According to CR results, individuals exposed to inorganic arsenic through the consumption of red mullet and anchovy have a risk of developing cancer. 2023, 87 pages

Benzer Tezler

  1. Tez No

    518061

    Konya'da taze olarak tüketime sunulan balıklarda bazı besin patojenlerinin varlığının araştırılması

    Investigation on presence of some foodborne pathogens in fish marketed as fresh in Konya

    ZEYNEP ALATAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Besin Hijyeni ve TeknolojisiSelçuk Üniversitesi

    Besin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET GÜNER

  2. Tez No

    487711

    Konya ili su ürünleri tüketim alışkanlıkları üzerine bir anket çalışması

    A survey study on habits of fish consumption in Konya

    HASAN CEVHER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Su ÜrünleriSüleyman Demirel Üniversitesi

    Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YILDIZ BOLAT

  3. Tez No

    294481

    Konya ve Mersin il merkezlerinde yaşayan bireylerin balık tüketimi konusundaki alışkanlık ve bilgi düzeylerinin karşılaştırılması

    Individuals living in Konya and Mersin provincial centers comparison of fish consumption on the habits and knowledge level

    ALİ ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Ev EkonomisiSelçuk Üniversitesi

    Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKMAN

  4. Tez No

    637521

    Türkiye'de beyaz eşya sektöründe döngüsel ekonomi yaklaşımları

    Circular economy approaches for white goods sector in Turkey

    MURATCAN BAŞKURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT EKREM KARPUZCU

  5. Tez No

    530221

    LEED sertifikasyon sisteminde temel eğitim binası değerlendirilmesi: Konya örneği

    Evaluation of basic education building in LEED certification system: Konya case

    ESİN GÜLŞEKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MimarlıkNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE DERYA ARSLAN

Geri Dön