Kırımlı sûfîler: Tarih ve literatür
Crimean sufis: History and literature
- Tez No: 831256
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET NEDİM TAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Bu araştırmada ilgili literatürden hareketle Kırım tarihinde tasavvuf ve Kırımlı sûfîler konu edinilmektedir. Çalışma, bir giriş bölümü ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Kırım çalışmaları hakkındaki birikim kısaca aktarılmış ve çalışmada gözetilen temel ilkeler hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde Kırım tarihinin ana hatları ele alınarak İslâm'ın Kırım coğrafyasına ne zaman ve nasıl ulaştığı, hangi yollarla yayıldığı ve tasavvufun bu evredeki belirleyiciliği, Sarı Saltuk'un Kırım'la ilişkileri ve etkileri, Hanlıklar döneminin sûfî temsilcileri ve Rus İmparatorluğu dönemi Kırım'ında tasavvufun durumu konuları işlenmiştir. İkinci bölümde Kırım'da“Dört Ocak”olarak bilinen yapılanmanın idaresindeki tekkeler ve devletle ilişkileri, ayrıca adı bilinen Kırım tekkeleri ve halk yaşayışında öne çıkan türbe kültürü konularına değinilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise ulaşabildiğimiz veriler üzerinden Kırımlı sûfîlerin biyografileri ve ortaya koydukları eserler tarikatlara göre sınıflandırılarak ele alınmıştır. Bu bağlamda Miftâhü'l-Gayb şârihi Molla Kırımî (ö. 1474), Kutup ve Tatar Şeyh lakaplarıyla bilinen İbrahim b. Hak el-Kırımî (ö. 1593), Feyzî Kefevî (ö. 1614), Nakşî Ali Akkirmânî (ö. 1655), Hâmid-i bî-Nevâ el-Kırımî (ö. 1771), Muhammed Fakrî Efendi, Selim-i Dîvâne el-Kırımî (ö. 1757) , Bahçesaraylı Abdülbâkî Hicâbî (ö. 1822) gibi müellifler ve eserlerine ilişkin literatür ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research focuses on Sufism in the history of Crimea and Crimean Sufis, based on the main sources and research. Our study consists of an introduction and three main sections. The introduction briefly explains the knowledge about Crimea studies and gives information about the basic principles observed in the study. The first part of the study reviews the main lines of Crimean history, when and how Islam and Sufism reached the Crimean lands, by what means they spread, the situation of Sufism in Crimea, Sarı Saltuk's relations with Crimea and their effects, Crimea during the Russian Empire, and the Sufi representatives of the Giray dynasty. In the second part, we discussed topics such as the“Four Ojak”lodges in the History of Crimean Sufism and their relations with the state, known as Crimean lodges (tekke's) and shrine culture. The third part of the study examines the biographies of Crimean Sufis and their works by classifying them according to the sects (tarikats), based on the data we could access. In this context, we will describe the biographies of authors such as Molla Kırımî (d. 1474) İbrahim b. Hak el-Kırımî (d. 1593), Feyzî Kefevî (d. 1614), Nakşî Ali Akkirmânî (d. 1655), Hâmid-i bî-Nevâ el-Kırımî (d. 1771), Muhammed Fakrî Efendi, Selim-i Dîvâne el-Kırımî (d. 1757) and Bahçesaraylı Abdülbâkî Hicâbî (d. 1822) etc. In addition, their works will be presented, and the research conducted on them will be evaluated.
Benzer Tezler
- Kırımlı yazar Cengiz Dağcı'nın hayatı ve eserlerindeki İslami motifler
Crimean writer Cengiz Dağci's life and Islamic motifs in his works
BURCU DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihEskişehir Osmangazi Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERŞAHİN AHMET AYHÜN
- Kırımlı Cafer Seydahmed'in Türkiye'deki yayın faaliyetleri ve düşünceleri
Cafer Seydahmed of crimea's publication activities and ideas in Turkey
ABDULLAH ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
BiyografiEge ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN GÖKÇE
- İsmail Gasprinski'nin Tercüman'ı: Sadakat ve Terakki (1883-1914)
Ismail Gasprinskii's Terjuman: Loyalty and Progress (1883-1914)
OZAN KARABULAK
- Kırımlı Mustafa Rahmi Efendi'nin İran sefaretnamesi
The Iran sefaretname of Kırımlı Mustafa Rahmi Efendi
SÜLEYMAN TOĞAÇ