Geri Dön

Cüce novaların uzun süreli davranışları

Long-term behaviour of dwarf novae

  1. Tez No: 83147
  2. Yazar: TANSEL AK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. M. TÜRKER ÖZKAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 166

Özet

ÖZET CÜCE NOVALARIN UZUN SURELİ DAVRANIŞLARI Bu çalışmada, cüce novalann 39 üyesinin AAVSO ve RASNZ'den alınmış uzun dönemli görsel ışık eğrileri incelenmiş, sonuçlar cüce nova patlama modellerinin sınanmasında kullanılmıştır. Çalışmamızın sonuçlan hiçbir patlama modelini açıkça desteklemezken, gözlemlerin, disk kararsızlığı modeli ile genelde uyumlu oldukları görülmüştür. Çevrim sürelerinin ortalama değerleri, SU UMa sistemlerindeki normal patlamaların yığışma diskinin iç kısmında oluştuklarım göstermektedir. Korelasyon analizlerinde, ortalama ışık eğrisi parametreleri arasında evvelce bulunmuş bazı korelasyonlar onaylanırken, bazıları reddedilmiş, örneğin HL CMa ve RX And için yeni korelasyonlar önerilmiştir. Ortalama iniş ve çıkış oranı, ve patlama süresi ile yörünge periyodu arasındaki ilişkiler, sırası ile, At^ [gün/H = 0.324(±0.030) P[saat] + 0.291(±0.159) At^ [günT] = 0.131(±0.022) P[saat] + 0.213(±0.103) tbfeün] = 1.412(±0.165) P[saat] + 2.484(±0.885) olarak bulunmuştur. Bu bağlılıklardan, yörünge periyodu ve bileşen yıldız kütlesi bilinmeyen CY Lyr, FQ Sco, UY Pup, FO Per ve AT Ara'nın bu parametreleri sırasıyla 2.14(±0.79), 3.20(±o.9O), 3.60(±o.94), 5.89(±ı.i8), ve 6.42(±1.23) saat, ve 0.18(±0.07), 0.31(±o.09), 0.36(±o.09), 0.64(±o.i3), ve 0.71(±o.i3) M© olarak önerilmiştir. Bunlara ilaveten, beyaz cüce kütlesi ile yörünge periyodu arasında, tbfeün] = 14.199(±3.631) Mj[M©] - 3.332(±3.334) ilişkisi ortaya konulmuştur. O-C eğrileri ve uzun dönemli hareketli ortalamalar yöntemi, ışık eğrisi parametrelerinin uzun dönemli değişkenliklerini sergilemektedirler. IVUzun dönemli hareketli ortalamalar yöntemi ile elde edilen korelasyonlar, Ichikava ve Osaki'nin [73] model öngörülerini desteklemez. Disk kararsızlığı modeli ile gözlemlerin karşılaştırılmasından, viskozite sabiti aH için 0.11 (l\33 < P < 10\5) ve 0.33 'lük (lh.33 < P < 2a.00) ortalama değerler elde edilmiştir. Bu karşılaştırmalar göstermiştir ki model parametreler yeniden değerlendirilmeli, ve bunların zamana bağlı değişimleri dikkate alınmalıdır. Bu çalışmada, cüce novalann sakin evre parlaklıklarına Fourier periyot analizleri yöntemi ilk kez uygulanmış, ve bileşen yıldızların manyetik aktivitelerinin varlıkları bu yolla da ortaya konulmuştur. Ayrıca, manyetik çevrimin genliği ile ışık eğrisi parametreleri ve sistem parametreleri arasındaki korelasyonlar ilk kez ortaya konularak, çevrim genliğinin, bileşen yıldızın manyetik etkinliğinin bir ölçüsü olabileceği gösterilmiştir.

Özet (Çeviri)

SUMMARY LONG-TERM BEHAVIOUR OF DWARF NOVAE In this work, statistical analyses of the long-term visual light curves of 39 dwarf novae, which are taken from AAVSO and RASNZ, are done, and results are used to test dwarf nova outburst models. While our results do not clearly support outburst models, it seems that they are generally in accord with the disk instability model. Average values of the cycle times show that normal outbursts of SU UMa systems are formed inner parts of the accretion disk. Although some correlations among average long-term light curve parameters are in agreement with those found by previous workers, some of them are not. For instance, new correlations for HL CMa and RX And are suggested. Relations of average decline and rise rates, and outburst duration with orbital period are found as follows, At^ [day/*] = 0.324(±0.030) P[hour] + 0.291(±0.159) At,^ [dayr] = 0. 13 1(±0.022) Pfhour] + 0.213(±0.103) tb[day] = 1.412(±0.165) P[hour] + 2.484(±0.885) respectively. From these relations, orbital periods and secondary masses of CY Lyr, FQ Sco, UY Pup, FO Per ve AT Ara are suggested as follows: 2.14(±0.79), 3.20(±o.90), 3.60(±0.94), 5.89(±i.i8), 6.42(±1.23) hours, and 0.18(±o.O7), 0.31(±0.09), 0.36(±0.09), 0.64(±o.i3), 0.71(ifl.i3)M®, respectively. In addition to these correlations, in this work, relation between the outburst duration and primary mass is given: tb[day] = 14.199(±3.631) M^a] - 3.332(i3334) VIO-C curves and long-term moving averages exhibit the long-term variability of the light curve parameters. Correlations inferred from long-term moving averages do not support the model of Ichikava and Osaki [73]. Average viscosity coefficient aH is calculated as 0.11 (l\33 < P < 10^.5) and 0.33 (lh.33 < P < 2h.00), from comparison of disk instability model to observations. These comparisons reveal that model parameters should be re-examined and their time-dependence should be considered. In this thesis, as a first application, quiescent magnitudes of dwarf novae are analyzed by Fourier periodogram analyses, and magnetic activities of the secondary stars are also demonsrated by this way. While correlations of cycle amplitude with the long-term light curve parameters and system parameters are found, it is shown that cycle amplitude can be a measure of magnetic activity of the secondary stars. VII

Benzer Tezler

  1. WZ Sge türü kataklismik değişen yıldızlar

    WZ Sge-type kataklismik değişen yildizlar

    ELİF KÖKSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Astronomi ve Uzay BilimleriEge Üniversitesi

    Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BELİNDA KALOMENİ YAKUT

  2. Periyot boşluğu kapsamında kataklismik değişenlerin incelenmesi

    Investigation of cataclysmic variable stars in the context of period gap

    MUHLİS SEZGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TALAT SAYGAÇ

  3. Discovery of 16 new x-ray sources and monitoring the x-ray light curve of nova V382 velorum 1999, using awarded and archival data from chandra x-ray observatory

    Chandra x-ışını gözlem uydusunun ödül kazanılmış ve arşiv verilerini kullanarak 16 yeni x-ışını kaynağı bulunması ve nova V382 velorum 1999'un x-ışını ışık eğrisinin izlenmesi

    AYBÜKE KÖPRÜCÜ YOLDAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Fizik ve Fizik MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞÖLEN BALMAN

  4. Cüce novaların X-ışını uydu verilerinin analizi

    Analysis of X-ray satellite data of dwarf novae

    METİN ALTAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Fizik ve Fizik MühendisliğiAnadolu Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MUHSİN ZOR

  5. Bazı cüce novaların X-ışın uydu verilerinin analizi

    X-ray satellite data analysis of some dwarf novae

    IŞIL ERDEVE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. TÜRKER ÖZKAN