Marvels of creation and oddities of existence in early fifteenth-century Ottoman literary culture: A study of the Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garā'ibü'l-Mevcūdāt
Erken onbeşinci yüzyıl Osmanlı edebi kültüründe 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garā'ibü'l-Mevcūdāt: Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garā'ibü'l-Mevcūdāt incelemesi
- Tez No: 832639
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLAY ARTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Sabancı Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Osmanlı Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu tez, onbirinci yüzyılda Aḥmad at-Ṭūsī tarafından yazılan 'Ajā'ib al-Makhlūqāt adlı eserin erken onbeşinci yüzyılda pseudo-Rükne'd-dīn tarafından Mehmed I'e sunmak için yapılan Osmanlıca tercümesini incelemektedir. Pseudo-Rükne'd-dīn, Kur'an ve hadis ilmindeki yeterliliği nedeniyle bu çeviri siparişinin kendisine verildiğini iddia eder. Diğer taraftan mütercimin kimliği hakkında başka herhangi bir bulgu litearatürde yer almamaktadır. Pseudo-Rükne'd-dīn'in Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garāibü'l-Mevcūdāt başlıklı çevirisi, kozmogoniden başlayarak kozmoloji, coğrafya, botanik, zooloji ve mitolojiye kadar geniş bir alana temas eden ansiklopedik bir eserdir. Zengin muhtevası vesilesiyle bu eser, bilim tarihi, eğlence tarihi ve duygular tarihi gibi pek çok başlık altında değerlendirilebilir. Ayrıca, Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garāibü'l-Mevcūdāt içinde, Hristiyanlık, Musevilik, Zerdüştlük ve dehriliğe dair bakış açıları sunan ve nihayetinde mütercimin okuyucuyu ehl-i sünnet ve'l-cemāʿat itikadına çekmeye çalıştığı bir eserdir. Bu tez, erken on beşinci yüzyıl Anadolu'da dindarlık kavramını analiz ederken Tercüme-i 'Acā'ibü'l-Mahlūḳāt ve Garāibü'l-Mevcūdāt içindeki itikadi görüşlere yönelik yorumları analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bir yandan da, İslam kozmopolitinde önemli bir gelenek oluşturan 'ajā'ib al-makhlūqāt eserleri içindeki 'acā'ib ve garā'ib kavramlarının çerçevesini sorgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the early fifteenth-century Ottoman Turkish translation of the work 'Aja'ib al-Mahlūḳāt, originally written by Ahmad at-Tüsi in the eleventh century and presented to Mehmed I by pseudo-Rükne'd-din. Pseudo-Rükne'd-din claimed to have been commissioned for this translation due to his proficiency in Quranic and hadith studies. On the other hand, there is no other scholarly evidence available regarding the identity of the translator. Pseudo-Rükne'd-din's translation, titled“Tercüme-i 'Aca'ibü'l-Mahlūḳāt ve Gara'ibü'l-Mevcūdāt,”is an encyclopedic work covering a wide range of topics, from cosmogony to cosmology, geography, botany, zoology, astronomy and mythology. Due to its rich content, this work can be assessed under various fields of research such as the history of science, history of entertainment, and history of emotions. Furthermore, within“Tercüme-i 'Aca'ibü'l Mahlūḳāt ve Gara'ibü'l-Mevcūdāt,”there are late medieval perspectives perspectives on Christianity, Judaism, Zoroastrianism, and dehriyye beliefs, and guiding phrases directing the reader towards the beliefs ehl-i sünnet ve'l-cema'at. This thesis aims to analyze interpretations regarding doctrinal views within Tercüme-i 'Aca'ibü'l Mahlūḳāt ve Gara'ibü'l-Mevcūdāt while examining the concept of piety in early fifteenth-century Anatolia. Simultaneously, it questions the framework of the concepts of 'aca'ib and gara'ib found within the 'Aja'ib al-Mahlūḳāt works.
Benzer Tezler
- On beşinci yüzyıl edvar yazarlarının metinlerinde müzik ve kozmogoni ilişkisi
Music and cosmogony association in the music theory treatises of the fifteenth century Ottoman empire
DOĞUŞ ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
- Amerikan kültüründe mit ve kahraman: Washington Irving ve Mark Twain kısa hikayelerinden Marvel çizgi romanlarına kadar mit yaratımı ve kahraman temsillerinin incelenmesi
Myth and hero in American culture: Analysis of myth creation and hero representations in Washington Irving, Mark Twain short stories and Marvel comic books
SEDA ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELGİN ELBİR
- The transformation of the superhero movie genre: The major role of the Marvel cinematic universe in the genre
Süper kahraman film türünün dönüşümü: Marvel sinematik evreninin türdeki büyük rolü
TUNA TETİK
Doktora
İngilizce
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıBahçeşehir ÜniversitesiSinema ve Medya Araştırmaları Bilim Dalı
DR. TOLGA HEPDİNÇLER
- Marvel süper kahramanlarındaki karakteristik alt metinlerin ve güç kavramının çocukların informal öğrenimi açısından önemi
The importance of characteristic sub-texts and the concept of power in Marvel superheroes in informal learning of children
ABDULKADİR BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞÜKRAN BULUT
- Rüzgar türbinlerinde kestirimci bakım stratejisi için arıza modları ve etkilerinin analizi
Analysis of failure modes and effects for predictive maintenance strategy in wind turbines
MERT ÖZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER GÜLER