Sağlık haberlerinin, servikal kanser tarama programlarına katılım üzerine etkisi
The impact of health news on participation in cervical cancer screening programs
- Tez No: 832701
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TOLGA GÜNVAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
AMAÇ : Serviks kanseri, kadınlarda en sık görülen jinekolojik kanserlerden biri olup, mortalitesi yüksek bir kanser türüdür. Her ne kadar günümüzde çeşitli tarama yöntemleriyle erken tanı imkanı sağlanarak, tedavi ve sağkalım arttırılmış olsa da, taramaya katılımın az olması veya gelişmemiş ülkelerde taramaya ulaşımın zor olması sebebiyle istenilen yarar oranı sağlanamamıştır. Sağlık davranışlarını etkileyen sosyal çevrenin içerisinde belki de en önemlilerinden biri görsel ve yazılı medya gibi kitle iletişim araçlarıdır. Sağlık çok önemli bir haber kategorisidir ve bu haberlerin insan yaşamındaki önemi gün geçtikçe artmaktadır. Sağlık haberleri, sağlıkla ilgili konularda birey ve toplumu bilgilendirerek farkındalık oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu haberler, bireylerin ve toplumların tutum ve davranışlarını etkilemek ve bilinç düzeyini artırmak açısından oldukça önemli araçlardır. Bu çalışma ile sağlık haberlerine yönelik algının, servikal kanser tarama programlarına katılım üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM : Tanımlayıcı, kesitsel tipte olan çalışmamıza Temmuz 2022 - Aralık 2022 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilimdalı'na herhangi bir sebeple başvuran 30-65 yaş arası 330 kadın alındı. Çalışmaya katılan kadınlara 'sağlık haberleri algısı ölçeği' ve demografik özellikleri ile kadınların taramadan çekinme sebeplerini 5'li likert kullanılarak değerlendiren sorulardan oluşan 'hasta veri formu' verildi ve formu doldurmaları istendi. Toplanan veriler SPSS 24.0 programı kullanılarak değerlendirildi. p0,05). Ancak daha önce pap smear testi yaptıran kadınların eğitim düzeyleri incelendiğinde, %77,7'sinin lise ve üzeri, %22,3'ünün ilköğretim ve altı eğitime sahip olduğu saptanmıştır. Daha önce pap smear testi yaptıran kadınların %64,3'ünün geçim sıkıntısı çekmediği, %35,7'sinin geçim sıkıntısı çektiği belirlenmiştir. Daha önce pap smear testi yaptıran kadınların tarama bilgi kaynakları incelendiğinde, %87,5'inin sağlık profesyonellerini kullandığını, %12,5'u yakın çevre ve medyayı kullandığı saptanmıştır. Kadınların %85,2'si daha önce HPV aşısı yaptırmadığını, %14,8'i HPV aşısı yaptırdığını belirtmiştir. Daha önce HPV aşısı yaptıran kadınların yaş ortalaması 33,49 ± 2,07, HPV aşısı yaptırmayanların yaş ortalaması 41,92 ± 9,94 olarak saptanmıştır. Daha önce pap smear testi yaptıran kadınların HPV aşısı yaptırma durumları incelendiğinde, %83'ünün HPV aşısı yaptırmadığı, %17'sinin HPV aşısı yaptırdığı saptanmıştır. SONUÇ : Pap smear yaptıran kadınların yaş ortalaması 43,47 ± 9,92 olarak saptanmıştır. Yaş arttıkça pap smear yaptırma oranı da artmaktadır. Evli kadınların daha fazla pap smear testi yaptırdığı saptanmıştır. Eğitim düzeyiyle pap smear yaptırma davranışı arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Geçim sıkıntısı çeken kadınlar, geçim sıkıntısı çekmeyen kadınlara göre anlamlı olarak daha az tarama yaptırmaktadır. Kadınların çoğu bilgi kaynağı olarak sağlık profesyonellerini kullandığını belirtmiştir. Serviks kanseri taraması yaptırmayan kadınlar, sağlık haberlerinin tedavi talebi yarattığı ve dikkat çekici kavramlar üzerinden gereksiz tüketime neden olduğunu düşünmektedir. Sağlık haberlerinin hazırlanış ve sunum şekli veya kullanılan haber kaynağına göre kişilerin haberlere bakış açısı değişebilmektedir. Sağlık haberciliğine gereken önemin verilmesi, gündem yaratmak veya ilgi çekmek için yalan haberler yapılmaması, sosyal medyadaki bilgi kirliliğinin denetim yapılarak önüne geçilmesiyle, sağlık haberlerine olan güven artabilir ve kadınların tarama yaptırmaya yönelik davranışları değişebilir.
Özet (Çeviri)
OBJECTIVE : Cervical cancer is one of the most common gynecological cancers in women and is a cancer type with a high mortality. Although treatment and survival have been increased by providing early diagnosis with various screening methods, the desired benefit rate has not been achieved due to the low participation in screening or the difficulty of accessing screening in underdeveloped countries. Perhaps one of the most important of the social environment that affects health behaviors is mass media such as visual and written media. Health is a very important news category and the importance of these news in human life is increasing day by day. Health news creates awareness by informing the individual and society on health-related issues. Therefore, these news are very important tools in terms of influencing the attitudes and behaviors of individuals and societies and raising the level of consciousness. The aim of this study is to examine the effect of perception of health news on participation in cervical cancer screening programs. MATERIALS AND METHODS : Our descriptive, cross-sectional study included 330 women aged 30-65 years who applied to Dokuz Eylül University Family Medicine Department for any reason between July 2022 and December 2022. The women who participated in the study were given the 'health news perception scale' and a 'patient data form' consisting of questions evaluating their demographic characteristics and reasons for refraining from screening using a 5-point likert, and they were asked to fill out the form. The collected data were evaluated using the SPSS 24.0 program. p0.05). However, when the education levels of the women who had a pap smear test before were examined, it was found that 77.7% of them had high school or higher education, and 22.3% had primary education or below. It was determined that 64.3% of the women who had a pap smear test before did not have any financial difficulties, and 35.7% of them had financial difficulties. When the screening information sources of women who had a pap smear test were examined, it was determined that 87.5% of them used health professionals, 12.5% of them used the close environment and the media. 85.2% of women stated that they had not had HPV vaccine before, 14.8% stated that they had HPV vaccine. The mean age of women who had HPV vaccine before was found to be 33.49 ± 2.07 years, and the mean age of women who did not have HPV vaccine was 41.92 ± 9.94 years. When the HPV vaccination status of women who had a pap smear test before was examined, it was found that 83% of them did not have HPV vaccination and 17% of them had HPV vaccination. CONCLUSION : The mean age of women wh o had a Pap smear was found to be 43.47 ± 9.92. As age increases, the rate of having pap smears also increases. It has been determined that married women have more pap smear tests. There was no significant relationship between education level and pap smear behavior. Women with financial difficulties have significantly less screening than women who do not have financial difficulties. Most of the women stated that they use health professionals as information sources. Depending on the preparation and presentation of health news or the news source used, people's perspective on the news may change. By giving due importance to health journalism, not making fake news to create the agenda or attracting attention, and preventing information pollution on social media by auditing, trust in health news can increase and women's behavior towards screening can be changed.
Benzer Tezler
- Sağlık haberlerinin tüketici davranışlarındaki rolü
The role of health news in consumer behavior
YAREN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halkla İlişkilerİstanbul Medipol ÜniversitesiPazarlama İletişimi ve Reklamcılık Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK GEZMEN
- Sağlık haberlerinin kamuoyunu yönlendirme işlevi: Dilovası'ndaki kanser vakalarının Türk yazılı basınına yansımaları
Function of health news in manipulation of the the public opinion: Reflections of cancer cases in Dilovası on Turkish press
KEZBAN KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜVEN BÜYÜKBAYKAL
- Basında yer alan sağlık haberlerinin etik ilkeler açısından değerlendirilmesi
Evaluation acording to ethical principles of health news in news paper
HATİCE NİHAL TANYELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Deontoloji ve Tıp TarihiÇukurova ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLTER UZEL
- Türkiye'de 2012 yılında sağlık haberlerinin ulusal yazılı basında yer alış biçimleri ve bilgilendirme düzeyleri :Habertürk, Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü ve Zaman gazeteleri örneği
The form of appearance of the health news on the national print media in 2012 in turkey and their informing levels: The examples of the newspapers Habertürk, Hürriyet, Posta, Sabah, Sözcü and Zaman
İLKAY YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İletişim BilimleriFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURAL İMİK TANYILDIZI
- Sosyal medyadaki sağlık haberlerinin yankı odası ve filtre balonu etkisi: Maraş depremi sonrası Twitter'da yayınlanan haberlerin analizi
Echo chamber and filter bubble effect of health news on social media: Analysis of Twitter news after Maraş earthquake
ERHAN ÇAKIR