Kimyasal riskler nedeni ile gerçekleşen iş kazaları ve meslek hastalıklarının yargıtay kararları ışığında incelenmesi
Investigation of occupational accidents and work related diseases caused by chemical risks in the light the supreme court decisions
- Tez No: 832883
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA SARAÇOĞLU KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Kimya Endüstrisi, İş Kazası, Meslek Hastalığı, Mesleki Risk Etmenleri, Kimyasal Risk Etmenleri, Kişisel Koruyucu Donanım, Yargı Kararları, T.C. Yargı Başkanlığı, Chemical Industry, Occupational Accident, Work-related Disease, Occupational Risk Factors, Chemical Risk Factors, Personal Protective Equipment, Judicial Decisions, T.R. The Supreme Court
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Kimya sektöründe doğru kullanımı söz konusu olduğunda yararlı olan kimyasalların getirmiş olduğu riskler de mevcuttur. Çalışanın sağlığını ve güvenliğini amaç edinen iş sağlığı ve güvenliğinin tam, yeterli ve doğru bir şekilde uygulanabilir olması bu anlamda son derece önemlidir. Bunun yanı sıra iş kazası, meslek hastalığı ve çalışan sağlığını doğrudan etkileyen mesleki risk etmenlerinin önlenmesinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının son basamağı olan denetimin etkisi büyüktür. Denetim 3 adımdan oluşmaktadır: İç denetim, dış denetim ve yargısal denetim. Bu çalışmada kimyasallar ve oluşturdukları riskler nedeni ile meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu açılan davaların Yargıtay kararları 10 yıllık (2013-2022) periyod içerisinde incelenmiştir. Bu inceleme esnasında T.C. Yargı Başkanlığı'na ait Yargıtay karar arama motoru kullanılmıştır. Kimyasallardan kaynaklı meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı davaları araştırılmış ve elde edilen 498 dava“mahkemeleri, mahkeme konuları, olay konuları, sebep-sonuçları ve mahkeme kararları (onama-bozma)”olmak üzere beş ana başlık altında incelenmiştir. Bu mahkeme kararlarının detaylı incelenmesi sonucunda 14 adedinin kimyasal kaynaklı davalardan oluştuğu tespit edilmiştir. Bu 498 adet davanın %99'u iş kazası, %88'i ölümlü iş kazasıdır. Kimyasal risklerden kaynaklı 14 adet davanın %71'i iş kazası, %43'ü ise ölümlü iş kazasıdır. Kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanmamaktan kaynaklı meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu görülen 24 adet davanın 22 adedi (%96) iş kazası (%63'ü ölümle sonuçlanmış), 1 adedi (%4) meslek hastalığı davası, diğeri ise iş feshi davasıdır. KKD kullanmamaktan kaynaklı 22 adet iş kazası davası içerisinde sadece 2 adet (KKD kullanmamaktan kaynaklı iş kazası davalarının %9.1'i) dava kimyasal kaynaklıdır ve boğucu ve toksik gaz nedeniyle ölümle sonuçlanmıştır. KKD kullanmamaktan kaynaklı davalar içinde kimyasal kaynaklı meslek hastalığına dair dava bulunmamaktadır. Yargıtay kararları ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verileri de 10 yıllık (2012-2021) süreçte incelenmiş ve gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalıklarının SGK'na bildirimlerinin, gerçekleşen iş kazalarının ve meslek hastalıklarının Yargıtay'a yansıma oranı sırasıyla %1,2 ve %190 olarak bulunmuştur. Gerçekleşen iş kazalarının Yargıtay'a yansıması bu yıllar içinde %6,3 değerinden %0,4 değerine doğru azalma şeklinde gözlenirken, 2 ila 4 kat fazla olan yargıya yansıyan meslek hastalıkları sayısı 2021 yılında ancak yarıya düşmüştür. Bu sonuca dayanarak iş kazalarının aksine aynı yıllar içinde gerçekleşen ve SGK'na bildirilen meslek hastalıklarının Yargıtay'a yansıyan meslek hastalığı sayılarından daha düşük olduğu görülmüştür. 10 yıllık SGK verilerine göre incelenen bütün sektörler (89 adet farklı sektör) içinde Kimya Sektörü'ne ait 4 sektör baz alındığında Kimya Sektörü'nde gerçekleşen/bildirilen toplam iş kazası ve meslek hastalığı sayısı bütün sektörlerdeki toplam iş kazaları ve meslek hastalıkları sayılarının sırasıyla %4,4 ve %3,5'ini oluşturmaktadır. Bu yıllar içinde çalışan sayıları 1,5 katına çıkarken, iş kazası ve meslek hastalığı sayıları sırasıyla 7 ve 18 kat artmıştır.
Özet (Çeviri)
In the chemical industry, there are also risks associated with chemicals that are useful when used correctly. In this sense, it is extremely important that occupational health and safety, which aims at the health and safety of the employee, is fully, adequately and accurately implemented. In addition, inspection, which is the last step of occupational health and safety practices, has a great impact on preventing occupational accidents, work-related diseases and occupational risk factors that directly affect employee health. Audit consists of 3 steps: Internal audit, external audit and judicial audit. In this study, the Supreme Court decisions of the cases filed as a result of occupational accidents and work-related diseases caused by chemicals and the risks they pose were examined within a 10-year period (2013-2022). During this study, T.R. The Supreme Court decision search program belonging to the Presidency of the Judiciary was used. Occupational accidents and work-related diseases cases caused by chemicals were investigated and the 498 cases obtained were examined under five main headings:“courts, court issues, case issues, cause-effects and court decisions (approval-reversal)”. As a result of detailed examination of these court decisions, it was determined that 14 of them consisted of chemical-related cases. Of these 498 cases, 99% are occupational accidents and 88% are fatal occupational accidents. Of the 14 cases arising from chemical risks, 71% were occupational accidents and 43% were fatal occupational accidents. Of the 24 cases resulting from occupational accidents and work-related diseases resulting from not using Personal Protective Equipment (PPE), 22 (96%) were occupational accidents (63% resulted in death), 1 (4%) was an work-related disease case, and the other was a job termination case. Among the 22 occupational accident cases caused by not using PPE, only 2 cases (9.1% of occupational accident cases caused by not using PPE) were of chemical origin and resulted in death due to suffocating and toxic gas. Among the cases arising from not using PPE, there are no cases of work-related diseases due to chemicals. Along with the Supreme Court decisions, the Social Security Institution (SSI) data were examined in a 10-year period (2012-2021) and the rate of notification of occupational accidents and work-related diseases to the SSI and the reflection rate of occupational accidents and work-related diseases to the Supreme Court was 1.2% and 190%, respectively. While the reflection of occupational accidents to the Supreme Court has decreased from 6.3% to 0.4% in these years, the number of work-related diseases reflected in the judiciary, which was 2 to 4 times higher, has only halved in 2021. Based on this result, it was observed that, unlike occupational accidents, the number of work-related diseases that occurred in the same years and were reported to the Social Security Institution was lower than the number of work-related diseases reported to the Supreme Court. Based on 4 sectors belonging to the Chemical Industry among 89 different sectors examined according to 10-year SSI data, the total number of occupational accidents and work-related diseases occurred/reported in the Chemical Sector constitute 4.4% and 3.5% of the total data in all sectors, respectively. While the number of employees increased 1.5 times during these years, the number of occupational accidents and work-related diseases increased 7 and 18 times, respectively.
Benzer Tezler
- Pandeminin bir üniversite hastanesindeki iş kazalarına etkisi
The effect of the pandemic on occupational accidents in a university hospital
İSMAİL CAN ATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALPARSLAN ERGÖR
- Hastane laboratuvarlarındaki kimyasal risk etmenleri ve bunların değerlendirilmesi
Chemical risk factors in hospital laboratories and their evaluation
DİLEK DELİLOĞLU
- Elektroliz yöntemi ile metal kaplama teknolojisinde iş sağlığı ve güvenliği
Occupational health and safety in metal coating technology with electrolysis method
FATİH ÖZKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
KazalarGazi ÜniversitesiKazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAN GÜNGÖR
- An investigation on hazard and operability study (HAZOP) according to SEVESO III directive and special case studies
SEVESO III direktifi kapsamında yapılan tehlike ve işletilebilirlik analizi (HAZOP) çalışmalarının incelenmesi ve özel örneklemeler
PELİN GÜN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİKMET İSKENDER