Geri Dön

1924 Anayasasının öz Türkçeleştirilmesi

Linguistic purification of the 1924 Constitution of Turkey

  1. Tez No: 832933
  2. Yazar: İBRAHİM SOLMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURAN KOYUNCU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 203

Özet

Türk dil devriminden bugüne, hukuk dilimiz büyük oranda öz Türkçeleşmiştir. Bu özleşme hâli elan, günbegün sürmektedir. Hukuk dilinde yaşanan bu dönüşüm, dil devriminin 1930'lu yıllar boyunca süren yoğun çalışmalarının da etkisiyle, anayasa dilinin öz Türkçeleştirilmesi ile başlamıştır. Cumhuriyet devrinin ilk anayasası olan 1924 Teşkilât-ı Esâsiye Kanunu'nun 10 Ocak 1945 tarih ve 4695 sayılı Kanunla öz Türkçeleştirilmesi, hukuk dilinin özleştirilmesinin de resmî miladı olmuştur. Pek çok hukukî terim, bu değişiklik sonrasında yerini yeni üretilen öz Türkçe karşılıklarına bırakmıştır. Başta“anayasa”olmak üzere,“yasama, yürütme, yargı, savcı, milletvekili, bakan, cumhurbaşkanı, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay…”gibi hukuk dilinin en sık kullanılan terimleri hep bu değişiklikle hukuk diline girmiştir. Türk hukuk dilinin dönüşüm seyri incelendiğinde, 1945'te anayasa dilinin öz Türkçeleştirilmesinin son ve en keskin dönüm noktası olduğu anlaşılmaktadır. Ancak tarihî önemi hâiz bu süreç, henüz tüm noktalarıyla aydınlatılmamıştır. Bu araştırmada, 1924 Anayasasının 1945 yılında öz Türkçeleştirilmesi tüm yönleriyle ele alınmış ve bu değişikliğin hukuk dilimize olan etkileri incelenmiştir. Birincil kaynakların kullanımına azamî önem gösterilen bu araştırmanın, Türk hukuk dilinin dönüşümündeki en önemli safhanın aydınlatılmasına katkı sağlaması hedeflenmektedir.

Özet (Çeviri)

Since the Turkish language revolution, our legal language has been through a significant linguistic purification. This purification has been still going on day by day. This transformation in the legal language started with the linguistic purification of the language of the constitution with the effect of intensive works throughout the language revolution of the 1930s. The linguistic purification of the first constitution of the Republican era, the“1924 Teşkilât-ı Esâsiye Kanunu”(1924 Constitution of Turkey), with the Law No. 4695 dated 10 January 1945, has also been the official milestone of the revolution of the legal language. After this amendment, many legal terms have been replaced by their newly produced Turkish equivalents. The most frequently used terms of the legal language such as“Anayasa”(Constitution),“yasama”(legislation),“yürütme”(executive),“yargı”(judiciary),“savcı”(prosecutor),“milletvekili”(deputy),“bakan”(minister),“Cumhurbaşkanı”(the President),“Yargıtay”(Court of Cassation),“Danıştay”(Council of State),“Sayıştay”(Court of Accounts) have all entered the legal language with this amendment. When the course of transformation of the Turkish legal language is analysed, it is understood that the linguistic purification of the constitutional language in 1945 was the last and sharpest turning point. However, this historically important process has not yet been clarified in all its points. In this study, the linguistic purification in 1945 of the 1924 Constitution of Turkey is discussed in all its aspects and the effects of this change on our legal language are analysed. It is aimed that this research, in which maximum attention is paid to the use of primary sources, will contribute to the clarification of the most important stage in the transformation of the Turkish legal language.

Benzer Tezler

  1. 1961 Kurucu Meclisi

    Constituent Assembly of 1961 Constitution

    MEHMET UTKU ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RIDVAN AKIN

  2. 1924 Anayasasının hazırlanışı ve temel özellikleri

    Drafting the to constitution 1924 of Turkish rebuplic and its basic characterictics

    MUSTAFA KEMAL ÇİÇEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    HukukAnkara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ÜNSAL YAVUZ

  3. 1924 Anayasası ve sosyal hayatta meydana getirdiği değişim-dönüşüm (1924-1938)

    The change and transformation in social life caused by the 1924 Constitution (1924-1938)

    EŞE ÇAĞLAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN AKKOYUN

  4. Cumhuriyet dönemi Türk anayasalarında temel hak ve özgürlüklerle ilgili yapılan düzenlemeler

    In Republic periods Turkish constitutions being made arrangements interested in fundamental rights and freedoms

    YÜCEL ÖZDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Kamu Yönetimiİnönü Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET KARADAĞ

  5. 1919-1960 yılları arasında Türkiye'de Anayasal gelişmeler

    Constitutional developments in Turkey between 1919-1960

    GÜRKAN ACAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    HukukKafkas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NEBAHAT ARSLAN