Geri Dön

Bilişsel esneklik, empati, ahlaki olgunluk ve dindarlık düzeyinin ahlaki ikilemlerde karar verme ile ilişkisi

The relationship of cognitive flexibility, empathy, moral maturity and religious level with decision making in moral dilemmas

PDF İndir

  1. Tez No: 833195
  2. Yazar: MÜNE AKTAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SULTAN TARLACI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Ahlaki ikilem, Bilişsel esneklik, Empati, Ahlaki olgunluk, Dindarlık, Moral dilemma, Cognitive flexibility, Empathy, Moral maturity, Religion
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 179

Özet

Ahlak, kişilerarası ilişkileri düzenleyen, iyi-kötü, doğru-yanlışın ne olduğunu söyleyen, toplumsal huzur ve barışın sağlanması için ilkeler sunan bir sistemdir. Sosyal hayatta ahlaki problemlerle karşılaşıldığında birçok faktör alınan kararları ve yapılan tercihleri etkilemektedir. Bu çalışmanın temel amacı ahlaki ikilemlerde alınan kararların bilişsel esneklik, empati, ahlaki olgunluk ve dindarlık ile ilişkisinin incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini 18-65 yaş aralığında 546'sı kadın ve 356'sı erkek toplam 902 kişi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan kişilere yanıtlamaları için beş ahlaki ikilem senaryosu verilmiştir. Ayrıca ahlaki ikilem senaryolarına verilen yanıtlarla ilişkisini ölçmek amacıyla Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ), Empatik Eğilim Ölçeği (EEÖ), Ahlaki Olgunluk Ölçeği (AOÖ) ve Dini Yönelim Ölçeği (DYÖ) kullanılmıştır. Çalışmada ilk olarak katılımcıların bilişsel esneklik, empatik eğilim, ahlaki olgunluk ve dini yönelim düzeylerinin demografik özelliklere göre farklılıkları ele alınmıştır. Bunun için yapılan ANOVA testlerinde cinsiyete göre bilişsel esneklik ve empatik eğilim düzeyinin farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca kişilerin eğitim durumlarına göre bilişsel esneklik, empati, ahlaki olgunluk ve dindarlık düzeyinin farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmanın asıl konusu olan katılımcıların ahlaki ikilemlerde aldıkları kararlar ve bu kararların bilişsel esneklik, empati, ahlaki olgunluk ve dindarlık ilişkisini incelemek amacıyla analizler yapılmıştır. Kendini feda etme ahlaki ikileminde alınan kararların bilişsel esneklik ve ahlaki olgunluk düzeyine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Heinz ikileminde alınan kararların empati, ahlaki olgunluk ve dindarlık düzeylerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Mahkumu ihbar etme ikileminde ise alınan kararların ahlaki olgunluk ve dindarlık düzeylerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Bu bulgular ahlaki ikilemlerde alınan kararlar ile bilişsel esneklik, empati, ahlaki olgunluk ve dindarlık arasında anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir.

Özet (Çeviri)

Morality is a system that regulates interpersonal relations, tells what is good-bad, true-wrong, and offers principles for ensuring social ease and peace. When faced with moral problems in social life, many factors affect the decisions we make and the choices made. The main objective of this study is to investigate the relationship of decisions taken in moral dilemmas with cognitive flexibility, empathy, moral maturity and religion. The sample of the study consisted of a total of 902 people, 546 women and 356 men in the 18-65 age range. Five scenarios of moral dilemmas were given to the people involved in the research to respond. In addition, the Cognitive Flexibility Scale (BEO), the Empathetic Trend Scale (EEO), the Moral Maturity Scale (AOÖ) and the Religious Orientation Scale (DYÖ) were used in order to measure its relationship with the responses to moral dilemma scenarios. The study first discussed the differences of the participants' cognitive flexibility, empathetic tendency, moral maturity and religious orientation levels according to demographic characteristics. ANOVA tests for this revealed that the level of cognitive flexibility and empathetic tendency differed by gender. It was also found that the level of cognitive flexibility, empathy, moral maturity and religion differ according to the educational status of individuals. Analyzes were conducted in order to examine the decisions made by the participants who are the main subject of the research in moral dilemmas and the relationship of these decisions with cognitive flexibility, empathy, moral maturity and religion. It was specified that the decisions taken in the moral dilemma of self-sacrifice differ according to the level of cognitive flexibility and moral maturity. It was found that the decisions taken in the Heinz dilemma differ significantly in terms of empathy, moral maturity and religion. In the dilemma of reporting the prisoner, it was determined that the decisions taken differ significantly according to the level of moral maturity and religion. These findings suggest that there is a significant relationship between cognitive flexibility, empathy, moral maturity and religion with decisions taken in moral dilemmas.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    851462

    Sosyal çalışmacıların empati eğiliminin bilişsel kontrol ve esnekliğe etkisi

    The effect of empathy tendency on cognitive control and flexibility of social workers

    MUHAMMET TALHA KARAKELEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sosyal Hizmetİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMEL YURTSEVER

  2. Tez No

    831585

    Bilişsel esnekliğin iletişim çatışması ve empati ile ilişkisi

    The relationship between cognitive flexibility and communication conflict and empathy

    ŞEYMA ALTUNOK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DAVUT AYDIN

  3. Tez No

    891172

    Sporcuların empatik eğilim ve bilişsel esnekliklerinin belirlenmesi

    Determining the empathic tendencies and cognitive flexibility of athletes

    ONUR ÖZEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    SporSakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİKRET RAMAZANOĞLU

  4. Tez No

    662805

    Antrenörlerin empatik eğilim ve bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi

    Investigation of the sports coaches empathic tendency and cognitive flexibility levels

    FUNDA AKÇAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    SporErciyes Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZİYA BAHADIR

  5. Tez No

    551546

    Aile hekimlerinin ve uzman hekimlerin empati ve bilişsel esneklik düzeylerinin kişilerarası ilişki tarzları üzerine olan etkisi

    The effect of empathy and cognitive flexibility levels of general practitioners and specialists on interpersonal communication styles

    HARİKA KÖKALAN YEŞİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ TAN

Geri Dön