Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme metinlerinin eleştirel dinleme ölçütleri bağlamında incelenmesi
Examination of listening texts in secondary school Turkish textbooks in context of critical listening criteria
- Tez No: 833659
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER TUĞRUL KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Dinleme, dört temel becerinin temelinde yer almakla birlikte günümüzde teknolojik imkânların da tanıdığı olanaklar dâhilinde ortaokul öğrencilerinin günlük hayatta en fazla kullandığı becerilerden biridir. Dinlemenin hem fiziksel hem de bilişsel bir tarafının olması bu beceriyi öğrencilere kazandırabilmek adına öğretmenlere daha hassas bir misyon yüklemektedir. Bu sebeplerden dolayı söz konusu beceriye dair kazanımların edinimi öğrencilere gerek günlük hayatta gerekse okul hayatında başarıya ulaşmada yardımcı olacaktır. Ortaokul seviyesinden itibaren bireylerin dinlediği uyarıcıları sorgulayıcı, yorumlayıcı bir tutum içerisinde olmaları eleştirel dinlemeyi dinleme becerisinin önemli bir parçası haline getirmektedir. Bu konuda Türkçe dersinin ve Türkçe ders kitabındaki dinleme metinlerinin öğrencileri eleştirel dinlemeye yönlendirici bir özellik taşıması gerektiği aşikârdır. Öğrencilerin bu metinlerden yola çıkarak edinebilecekleri eleştirel dinleme kazanımları, onlara karşı karşıya kaldıkları dinleme uyarıcılarını analiz etme, bunlara yönelik eleştirel düşünebilme yetisi kazandırabilecektir. Bu sebeple metinlerin eleştirel dinleme ölçütlerine uygun olup olmaması durumu önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, ders esnasında başat kaynak olarak kullanılan ortaokul Türkçe ders kitabındaki dinleme metinlerinin eleştirel dinleme ölçütlerine ne derecede sahip olduğu, bu metinlerin öğrencilere dinledikleri materyallere eleştirel bir tutumla yaklaşma becerisini kazandırmaya ne ölçüde yardımcı olabileceği ortaya konmaya çalışılmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği çalışmada verilerin toplanmasında doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. 5, 6, 7 ve 8. sınıf seviyelerinden her bir seviyeden 8 adet olmak üzere toplamda 32 dinleme metni incelenmiştir. İncelenen dinleme metinlerinin 18'inin eleştirel dinleme ölçütlerini karşılayıp 14'ünün karşılamadığı görülmüştür. Bu sonuç, dinleme metinlerinin çoğunluğunun eleştirel dinleme ölçütlerini karşılasa da ölçütlere uymayan görmezden gelinemeyecek sayıda metin olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Listening is at the core of the four basic skills, but it is one of the skills most frequently used by secondary school students in daily life, within the possibilities provided by technological opportunities. The fact that listening has both a physical and a cognitive side gives teachers a more sensitive mission in order to gain this skill to students. For these reasons, the acquisition of acquisitions related to the said skill will help students achieve success in both daily life and school life. The fact that individuals have an inquiring and interpretive attitude to the stimuli they listen to since the secondary school level makes critical listening an important part of the listening skill. In this regard, it is obvious that the Turkish course and the listening texts in the Turkish textbook should have a feature that guides students to critical listening. The critical listening achievements that students can acquire based on these texts will enable them to analyze the listening stimuli they encounter and to think critically about them. For this reason, it becomes important whether the texts are suitable for critical listening criteria. In this study, it has been tried to reveal to what extent the listening texts in the secondary school Turkish textbooks used as the primary source during the lesson have the criteria of critical listening and to what extent these texts can help students gain the ability to approach the materials they listen to with a critical attitude. In this study, in which the qualitative research approach was adopted, the document analysis method was used to collect the data.A total of 32 listening texts were analyzed, 8 from each level from the 5th, 6th, 7th and 8th grade levels. It was seen that 18 of the analyzed listening texts met the critical listening criteria and 14 of them did not. This result showed that although the majority of the listening texts met the criteria for critical listening, there was an undeniable number of texts that did not meet the criteria.
Benzer Tezler
- Açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinin 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan nitelikler bağlamında incelenmesi
An examination of the reading texts in the open education secondary school Turkish course books in the context of the qualifications in the 2019 Turkish Curriculum
ADEM KAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimMuş Alparslan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEYMUR EROL
- Ortaokul 6-8. sınıf Türkçe dersi basılı öğretim materyallerinin dinleme/izleme yöntem ve teknikleri bakımından incelenmesi
A study on the published materials for Turkish lesson in the secondary school (6 to 8th grades) with respect to listening/watching methods and techniques
MAHMUT SAMİ DOĞANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHADIR GÜLBAHAR
- Ortaokul 5,6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yeralan haber metinlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of news texts in secondary schools 5, 6, 7 and8.
ERKE OZAN KÖKTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELCEN ÇİFCİ
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarının sözlü iletişim becerilerini geliştirme açısından değerlendirilmesi
An evaluation of secondary school Turkish textbooks in terms of oral communication skills development
MELTEM ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVİN AKKAYA
- Türk şiirinin Cumhuriyetten günümüze kadar geçirdiği biçim ve içerik değişimlerinin Türkçe ders kitaplarındaki yansımasına eleştirel bir bakış
The reflection and representation of the changing periods of Turkish Republican poetry in form and content in Turkish textbooks: A critical approach
ABBAS HİLMİ TEZGÖR
Doktora
Türkçe
2010
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN DİLİDÜZGÜN