Çölyak hastalığı besin tutum ve davranışları ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Validity and reliability study of the coeliac disease food attitudes and behaviours scale in Turkish
- Tez No: 834898
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖZDE EDE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Çölyak hastalığı, genetik olarak yatkın bireylerde glüten alımıyla tetiklenen ve yaşam boyu glutensiz diyet uygulanması gereken otoimmün hastalıktır. Ancak çölyaklılara özgü beslenme alışkanlıklarını değerlendirmede kullanılabilecek Türkiye'de ölçek bulunmamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, Çölyak Hastalığı Besin Tutum ve Davranışları (CD-FAB) Ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliğini değerlendirerek Türkiye'ye uyarlanmasının yapılması amaçlanmıştır. Çalışma Aralık 2022 – Şubat 2023 tarihleri arasında çevrimiçi platformlar aracılığıyla hekim tarafından çölyak hastalığı tanısı almış 18-69 yaş arası 216 çölyaklı ile gerçekleştirilmiştir. Test-tekrar test güvenirliği için, CD-FAB ölçeği 106 hastaya 4 hafta sonra tekrar uygulanmıştır. Verilerin toplanmasında sosyodemografik özellikler, antropometrik ölçümler, sağlık durumları ve glutensiz diyet özelliklerine ilişkin hazırlanan sorular ve Çölyak Hastalığı Yaşam Kalitesi Ölçeği (CDQOL), Besin Neofobisi Ölçeği (FNS), Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği (DASS-21) ve Çölyak Hastalığı Besin Tutum ve Davranışları Ölçeğini içeren anket formu kullanılmıştır. İstatistiksel analizler Statistical Package for Social Sciences (SPSS) versiyon 26.0 ve AMOS 24.0 kullanılarak yapılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa değeri 0,842 olarak belirlenmiş ve güvenilir olduğu bulunmuştur. Yetişkin çölyaklıların besin tutum ve davranışları puan ortalaması 44,7±14,54 olarak bulunmuştur. Çölyaklıların besin tutum ve davranışları ile hastalık süresi ve glutensiz diyet yapma süresi arasında negatif yönde, düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p
Özet (Çeviri)
Celiac disease is an autoimmune disease triggered by gluten intake in genetically predisposed individuals and requires a lifelong gluten-free diet. However, there is no scale in Turkey that can be used to evaluate the dietary habits of celiacs. Therefore, in this study, it was aimed to evaluate the Turkish validity and reliability of the Celiac Disease Food Attitudes and Behaviors (CD-FAB) Scale and to adapt it to Turkey. The study was carried out with 216 celiac patients between the age of 18-69 who were diagnosed with celiac disease by a physician, on the online platforms between December 2022 and February 2023. For test-retest reliability, the CD-FAB scale was re-applied to 106 patients after 4 weeks. A questionnaire from prepared about sociodemographic features, anthropometric measurements, health status and gluten-free diet characteristics and Coeliac Disease Food Attitudes and Behaviours Scale (CD-FAB), Celiac Disease Quality of Life Scale (CDQOL), Food Neophobia Scale (FNS), Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS-21) was used to collect data. Statistical analyzes were performed using the Statistical Package for Social Sciences (SPSS) version 26.0 and AMOS 24. The scale was found to be reliable with a Cronbach alpha value of 0.842. The mean score of the adult celiac patients food attitudes and behaviors was found to be 44.7±14.54. A statistically significant relationship was found between the food attitudes and behaviors of celiacs, the duration of the disease and the duration of gluten-free diet (p
Benzer Tezler
- Okul öncesi yaşta beslenme sorunu olan çocuklar, annelerinin tutumları ve psikolojik iyilik halleri
Nutritional problems in preschool age of children, mothers' attitudes and psychological wellness
MERVE ÖZEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZLEM ERDEDE
UZMAN PINAR ZENGİN AKKUŞ
- Çölyak tanısı almış çocukların ruhsal işleyişleri ile erken dönem anne imgesi ve anne tutumları arasındaki ilişki
The relationship between the mental functioning of children diagnosed with celiac and early mother images and mothers' attitudes
NESLİHAN GÜLTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BELMA BEKÇİ
DOÇ. DR. RUKİYE İREM ERDEM ATAK
- Ruh sağlığı ve hastalıklarına ilişkin hasta ve uzman hekim perspektiflerinin karşılaştırılması: Nitel (kalitatif) bir çalışma
Patient and psychiatrist perspectives on psychi̇atry: A qualitative comparison
BURÇİN ÇOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EŞREF CEM ATBAŞOĞLU
- Çölyak hastalığı olan ve olmayan adölesanların besin tüketimleri ve beslenme davranışları: Tanımlayıcı karşılaştırmalı bir çalışma
Food consumption and nutritional behavior of adolescents with and without celiac disease: a descriptive comparative study.
EBRU KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk SağlığıAkdeniz ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE MEYDANLIOĞLU
PROF. DR. AYGEN YILMAZ
- Karabuğday unlu glutensiz ekmeklerin besin içeriğinin ve duyusal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of nutritional content and sensoryproperties of buckwheat flour-enhanced gluten-freebreads
CANSU KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SALİH SÖNMEZDAĞ