Töre Bitiki: Gregoryan Muhiti Kıpçak Türkçesi Yasa Kitabı (İnceleme-tenkitli metin-Türkiye Türkçesine aktarma-dizin)
Tore Bitiki: Gregoryan Zone Kipchak Turkish Law Book (Analysis-the text of critique-transfer to Turkey Turkish-index)
- Tez No: 835134
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1180
Özet
Töre Bitiki, Gregoryan Kıpçakların hayatlarını düzenleyen, toplumsal ilişkilerini belirleyen bir hukuk metnidir. Mihitar Goş tarafından 12. yüzyılda Hay diliyle yazılan Dadastan Girk (Yargı Kitabı) 1518-1519 yılları arasında Hay dilinden Latinceye, 1523 yılında Kral I. Zigmont himayesinde Latinceden Lehçeye ve aynı tarihte Lehçeden Gregoryan Muhiti Kıpçak Türkçesine çevrilmiştir. Bu çeviri sırasında, Dadastan Girk'in giriş bölümü ve 98 maddesi Hay dilinden Kıpçak Türkçesine doğrudan çevrilmiş ve bu bölümlere ek olarak 24 madde Gregoryan Kıpçaklar tarafından Kıpçak Türkçesi ile eklenmiştir. Bu 24 ek madde dışında, Yargılama Usulü Yasaları bölümü tamamıyla Gregoryan Kıpçaklar tarafından yazılmıştır. Bu sayede Töre Bitiki metni sadece çeviri bir metin değil aynı zamanda Gregoryan Kıpçaklar tarafından yeniden oluşturulmuş bir metin olma özelliği kazanmıştır. Töre Bitiki metni üzerine doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma Giriş, İncelemesi, Tenkitli Metin, Türkiye Türkçesine Aktarım, Dizin olmak üzere beş ana bölümden oluşmaktadır. Bu çalışmada Kıpçakların yayılma alanlarına, Gregoryan Kıpçaklara, Gregoryan Muhiti Kıpçak Türkçesini ortaya çıkaran tarihî arka plana ışık tutmak hedeflenmiştir. Töre Bitiki metninin dilini tüm yönleriyle incelemek, bu eserin tamamının Türkiye Türkçesine aktarımını yaparak bu yasa metninin Türkiye'deki Türkoloji çalışmalarına ve diğer disiplinlerin bilimsel çalışmalarına kaynak olarak sunmak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Tore Bitiki is a law text that regulates the lives and determines the social relationships of the Gregorian Kipchaks. The Dadastan Girk (Book of Judgments), written in the Hay language by Mihitar Goş in the 12th century. It was translated from the Hay language to Latin between 1518-1519. It was translated from Latin into Polish under the auspices of King Zigmont I in 1523, and from Polish into Gregorian Zone Kipchak Turkish on the same date. The Töre Bitiki text not only serves as a translated text but also has the characteristic of being a text that has been reconstructed by the Gregorian Kipchaks. This study, prepared as a doctoral thesis on the Tore Bitiki text, consists of five main sections: Introduction, Analysis, Critical Text, Transfer to Turkish Turkish, and Index. The aim of this study is to shed light on the historical background related to the spread of the Kipchaks, the Gregorian Kipchaks, and the historical context that gave rise to the Gregorian Zone Kipchak Turkish. In this study, the aim is to comprehensively examine the language of the Tore Bitiki text and provide a complete translation of the entire text into Turkish Turkish. The objective is to offer this legal text as a source for Turkish studies in Turkey and for the scientific research of other disciplines.
Benzer Tezler
- Töre bitiki grameri
Töre bi̇ti̇ki̇ grammar
HAKAN KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Töre bitigi (İnceleme-metin)
Töre bitigi (Examination - text)
ERSİN AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Tarihî Kıpçak Türkçesinde kelime grupları
The word groups in the historical Kipchak Turkish
ÜNAL ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÖZTÜRK
- Ermeni alfabeli Kıpçakça Töre Bitiğinde yabancı unsurlar
Foreign elements of Tore Bitik in Kipchak language with Armenian alphabet
TAGHİ SALAHSHOUR HASANKOHAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAL KAYA
- Töre Bitigi örneğinde Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi hukuk terimleri
Legal terms of Kıpchak Turkic in Armenian alphabet in the example of Töre Bitik
TAGHI SALAHSHOUR HASANKOHAL
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAL KAYA