Gregoryan Kıpçak Türkçesi ve Kazak Türkçesindeki kök fiillerin karşılaştırılması
Comparison of root verbs in Gregorian Kipchak Turkish and Kazakh Turkish
- Tez No: 964806
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAŞAR ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Gregoryan Kıpçak Türkçesi, 16.-17. yüzyıllarda Ukrayna, Lehistan, Romanya, Moldovya ve Kırım bölgelerinde yaşayan Hristiyan Kıpçakların yazı dilidir. Türkler, tarih boyunca Ermeniler ile çeşitli kültürel ilişkilerde bulunmuş ve nihayetinde bazı Kıpçak grupları Ermenilerin dini olan Hristiyanlığın Gregoryan mezhebini benimsemiştir. Gregoryan Kıpçak Türkçesi ile yazılan eserler, Hristiyanlık ve özelde Gregoryanlık mezhebi çerçevesinde oluşmuştur. Bu eserler, dinî söz varlığı açısından oldukça kıymetlidir. Gregoryan Kıpçak Türkçesi ile yazılan eserler üzerinde Türkiye'de ve yurt dışında son yıllarda çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu tezde, Gregoryan Kıpçak Türkçesi ile yazılan Töre Bitigi, Algış Bitigi, Tevrat tercümeleri, İncil tercümeleri, sözlükler ve vakayinamelerde kullanılan kök filler tespit edilmiş, tespit edilen söz varlığı Kazak Türkçesi ile karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmada Gregoryan Kıpçak Türkçesi ile Kazak Türkçesi arasında kök fiiller açısından benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmiştir. Çalışmamızın korpusu (konu külliyatı), Garkavets'in yayınları esas alınarak oluşturulmuş; Türkiye'de ve yurt dışında yayımlanan Kazak Türkçesi sözlükleri karşılaştırmada kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Gregorian Kipchak Turkish refers to linguistic relics created by the Gregorian Kipchak community, who lived in the regions of Ukraine, Poland, Romania, Moldova, and Crimea during the 16th and 17th centuries. This variety of Kipchak Turkish is generally based on religious and legal texts. Throughout history, Turks have engaged in various cultural interactions with Armenians, and eventually, some Kipchak groups adopted the Gregorian denomination of Christianity, which is the religion of the Armenians. Works written in Gregorian Kipchak Turkish were formed within the framework of Christianity, and specifically the Gregorian denomination. These works are highly valuable in terms of religious vocabulary. In recent years, various studies have been conducted in Turkey and abroad on the texts written in Gregorian Kipchak Turkish. In this thesis, root verbs used in Töre Bitigi, Algış Bitigi, translations of the Torah and Bible, dictionaries, and chronicles written in Gregorian Kipchak Turkish have been identified and compared with Kazakh Turkish. Through this comparison, similarities and differences in terms of root verbs between Gregorian Kipchak Turkish and Kazakh Turkish were determined. The corpus of our study was created on the publications of Garkavets, and Kazakh Turkish dictionaries published in Turkey and abroad were used for comparison.
Benzer Tezler
- Gregoryan Kıpçak Türkçesinde gündelik yaşam öğelerine ait söz varlığının Kazak Türkçesi ile karşılaştırılması
A comparison of word used in dai̇ly life in Gregorian Kipchak Turkish and Kazakh Turkish
SALTANAT YKLAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR ŞİMŞEK
- Tarihî Kıpçak Türkçesinde kelime grupları
The word groups in the historical Kipchak Turkish
ÜNAL ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÖZTÜRK
- Ermeni harfli Kıpçak Türkçesi grameri
Grammar of Kipchak Turkish with Armenian letters
ERSİN AKBULUT
Doktora
Türkçe
2025
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Töre bitigi (İnceleme-metin)
Töre bitigi (Examination - text)
ERSİN AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BURAN
- Gregoryan Muhiti Kıpçak Türkçesi mahkeme tutanakları (1630-1635) (İnceleme-metin-dizin)
Gregorian zone Kipchak Turkish (1630-1635) (Analysis section-text section-index)
EBRU ÇETİN MİLCİ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK