Gecekondu bölgelerinde ev kadınlarına yönelik tüketici eğitim programı kapsamının belirlenmesi üzerine bir araştırma
A Research on determination of content of consumer education program for housewives living in Gecekondu
- Tez No: 83526
- Danışmanlar: PROF. DR. MELTEM BAYRAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ev Ekonomisi, Home Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ev Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
ÖZET Yüksek Lisans Tezi GECEKONDU BÖLGELERİNDE EV KADINLARINA YÖNELİK TÜKETİCİ EĞİTİMİ PROGRAMI KAPSAMININ BELİRLENMESİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA Şule ORTABOSTAN Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitiüsü Ev Ekonomisi Anabilim Dalı (Ev İdaresi ve Aile Ekonomisi) Danışman : Prof. Dr. Meltem BAYRAKTAR Jüri : Prof. Dr. Emine GÖNEN Prof. Dr. Meltem BAYRAKTAR Prof. Dr. Müberra YENER Bu araştırma gecekondu bölgelerinde yaşayan ev kadınlarının, ekonomik kaynakları yönetme, tüketici davranışlarım ve tüketim biçimlerini belirleme, tüketici hak ve sorumluluklarım bilme düzeyleri ile tüketicinin bilgilendirilmesi, eğitimi ve örgütlenmesine yönelik tutumlarım saptamak bunun sonucunda ev kadınlarına yönelik bir tüketici eğitimi programı hazırlamak amacıyla planlanmıştır. Araştırma kapsamına Ankara'nın beş merkez ilçesinde bulunan gecekondu bölgelerinde yaşayan evli çift ve çocuklardan oluşan çekirdek aileler alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kadınların ailelerinin %58.4'ü 4-5 kişiden, %26.4'ü ise 6-7 kişiden oluşmaktadır. Ailelerin %52.4'ü 3-4 çocuk sahibi iken, %20.8'i 5-6 çocuk sahibidirler. Ailelerin ancak %26.8'inde 1-2 çocuk bulunmaktadır. Kadınların %63.6'sı ilkokul mezunu olup %6'sı ise okuma yazma bilmemektedir. Yine kadınların %19.2'si ortaokul mezunu iken %7.6'sı lise, %3.6'sı üniversite mezunudur. Oturduğu konutun sahibi olan ailelerin oram %24.4'tür. Kiracı olanların oram ise %60.4'tür. Araştırma kapsamına alınan kadınların genellikle bütçe ve tasarruf yapma alışkanlıklarının olmadığı saptanmıştır. Kadınların %30.8'i bütçe yaparken, %69.2'si bütçe yapmamaktadır. Bütçe yapmayanların çoğunluğunu ilkokul mezunu ve okuryazar olmayan kadınlar oluşturmaktadır. Yapılan bütçeyi çoğunlukla uygulayanların oranı %38.96 iken hiçbir zaman uygulamayanların ise %3.89'dur. Tasarruf yapan kadınların oranı %42 olup tasarruf yapmayanların oranı ise %58'dir. Kadınlar tasarruflarını daha çok döviz ve altın olarak değerlendirmektedirler. Kadınların genellikle alışveriş öncesi planlama ve piyasa araştırması yapmadıkları saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan kadınların %46.8'ı gıda maddelerinde, %47.6'sı giyim eşyalarında, %12'si ise dayanıklı tüketim mallarında satın alma öncesi plan yapmamaktadır. Kadınlar en fazla dayanıklı tüketim maddelerini(%50) satınalmadan önce plan yapmakta bunu gıda(%40) ve giyim eşyası(%30) takip etmektedir. Satın alma öncesi piyasa araştırması yapan kadınların oranı gıda maddelerinde %36.4, giyim eşyalarında %30.8, dayanıklı tüketim mallarında %27.2'dir. Kadınların en çok dayanıklı tüketim mallarında satın alma öncesi piyasa araştırması yapmadıkları saptanmıştır. Kadınların %43.95'ı gıda maddelerini %40.25'ı giyim eşyalarını satın almadan önce bütçeye uygunluğunu saptamak, %33.82'si ise dayanıklı tüketim mallarında taksit imkanlarını araştırmak için piyasa araştırması yapmaktadır. Kadınların satın alman ürünün ambalajı üzerindeki yazıları çoğunlukla okumadıkları, üretim ve son kullanma tarihine ise önem vermedikleri saptanmıştır. Kadınların %49.6'sı gıda maddelerine, %62.25'ı dayanıklı tüketim maddelerine ilişkin reklamlardan etkilendiklerini belirtmektedirler. Araştırma kapsamına alınan kadınların gıda maddelerini çoğunlukla bakkaldan(%41.2) ve semt pazarından(%31.6) satın aldıkları, alışverişlerinde gıda maddesinde peşin(%59.6), giyim eşyası(%56.4) ve dayanıklı tüketim malında(%96.8) taksitle ödeme yaptıkları,yine kadınların %54.6'sı açıkta satılan gıda maddesini satın almadıklarını belirtmişlerdir. Araştırma kapsamına alınan kadınların %86'sı tüketici olarak haklarının ne olduğunu bilmemektedir. Tüketici olarak haklarını bildiklerini ifade edenlerin oranı ise üniversite mezunu kadınlarda ilkokul mezunu olan kadınlardan daha fazla olduğu saptanmıştır. Örgütlenmenin önemine inananların oranı üniversite ve lise mezunu kadınlarda ilkokul mezunlarına göre daha fazladır. Kadınların tüketici olarak günlük yaşamda karşılaşabilecekleri ve kendilerinden beklenen sorumlulukları yapmadıkları saptanmıştır. Yüksek gelen su,elektrik ve telefon gibi faturalar karşısında kadınların %41.6'sı çamaşır ve banyo gibi işlerde su tüketimini azaltırken, %67.2'sinin ise faturaları zamanında ödedikleri, itiraz etmeyi düşünenlerin oranı ise %15.6 olarak bulunmuştur. Ürün güvenliği ile ilgili bir sorun karşısında kadınların %41.2'sinin konuyu aile ve arkadaşları ile tartıştığı, %8'inin ise sorunu tüketiciyi koruyan kuruluşlara bildirdikleri saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan kadınların % 78.31 'ı tüketici olarak sorumluluklarının ne olduğunu bilmemektedir. Reklamları denetlemenin bir tüketici sorumluluğu olmadığım belirten kadınların oranı ise %16.47'dir. Kadınların %73.2'sinin tüketici eğitimine yönelik kurslara önem verdikleri, %77.6'sının ise tüketici eğitimine yönelik kurslara katılmak istedikleri saptanmıştır. Kursa katılmak istemeyenlerin %82.14'ü zamanlarının olmadığını neden olarak göstermektedirler. Yine eğitim için öğrenme aracı olarak %42.40'ının televizyonu seçtikleri bununla birlikte %48'inin öğretmenin kendilerine konuyu anlatmasını istemektedir. Öğretmenli eğitim modelini seçen kadınların %75.83'ü eğitimin ilkokulda yapılmasını istedikleri saptanmıştır. Araştırma sonuçları gecekonduda yaşayan kadınların tüketici eğitimine ihtiyacı olduğunu ve bu eğitimi almaya yönelik olarak olumlu bir yaklaşım içerisinde olduklarını göstermiştir. 1999, 97 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Tüketici, Tüketici Eğitimi, Kadın Tüketiciler, Tüketim ıı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Master Thesis A RESEARCH ON DETERMINATION OF CONTENT OF CONSUMER EDUCATION PROGRAM FOR HOUSEWIVES LIVING EV GECEKONDU ŞULE ORTABOSTAN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Home Economics (Home Management and Family Economics) Supervisor : Prof. Dr. Meltem BAYRAKTAR Jury : Prof. Dr. Emine GÖNEN * Prof. Dr. Meltem BAYRAKTAR Prof. Dr. Müberra YENER This study has been planned for the purpose of consumption potter families idendification of management of economical resources, consumer behaviours and consuming typer of living at gecekondu areas, determining their level of knowing consumer rights and responsibilities together with their attitudes on being informed about consumers, their training and organization, as a result of this preparation of a consumer education program towards housewives. Families consisting of married couples and children living at in gecekondu located within five control towns of Ankara, are taken within the scope of this study. In accordance with the results the study 58.4 % of the families of the housewives consist of 4-5 persons, 26.4 % of than cosiest of 6-7 persons, while 52.4 % of the families have 3-4 children, 20.8 % of them have 5-6 children. Only 26.8 % of the families have 1-2 children. 63.6 % of the wives are graduates of primary school, 6 % of them are alliterate, again while 19.2 % of women are graduates of secondary school, 7.6 % are graduates of high school and 3.6 % of them are graduates of university. The proportion of the families who are the owners of the houses in which they live is 24.4 % the proportion of tenants is 60.4 %. It has been determined that the women taken within the scope of the study, in general do not have a habit to make budget and to save. While 30.8 % of the women make budget, 69.2 % of them, do not make budget, the majority of woman who do not make budget, consists of women who are graduates of primary school and those who are illiterate. While the proportion of the women who implement the budget, made is 38.96 %, the proportion of women who novae implement the budget is 3.89 %, the proportion of women who save is 42 % and the proportion of those who do not save is 58 %. The women mainly evaulate their savings as gold and foreign currency. It has been determined that the women in general do not make any planning and market research before they go for shopping. 46.8 % of woman taken within the scope of the study do not make any planning in food. 47.6 % of them do not make anyplanning in clothing, and 12 % of them do not make any planning in durable consumer goods before purchasing durable consumer goods, food 40 % and clothing 30 % follow it.The proportion of women who carry out market research before purchasing is 36.4 % in food 30.8 % in clothing and 27.2 % in durable consumer goods. It has been determined that woman do not make market research mainly in durable consumer goods before purchasing them. 43.95 % of women carry out market research in food and 40.25 % of them in clothing before purchasing them, to determine whether they are suitable for the budget, and 33.82 % of them carry out market research in order to research instalment possibilities in durable consumer goods. It has been determined that, women generally do not read the writings on the packages of the products they purchase and do not give importance to the production and expiration dates, women state that 49.6 % of them have been influenced by the advertise ments on foodstuff any 62.25 % of them have been influenced by the advertisements on durable consumer goods 41.2 % of it has been established that the women taken within the scope of the research buy their foodstuff from groceries and 31.6 % of them from the open markets in the district. 59.6 % of them pay in advance in foodstuff, and 56.4 % pay in installments for their purchase of clothing and 96.8 % pay in instalments for their purchase of durable consumer goods, again 54.6 % of women stated that they did not purchase food stuff sold openly. 86 % women taken within the scope of the study, do not know what are their rights as consumers, the proportion common those who state they know their rights as consumers, has been more among women who are graduates of university than women who are graduates of university and high school than the women who are the graduates of primary school, it has been determined that women, as consumers, do not carry out the responsibilities that they may encounter in daily life and the responsibilities expected from them. It has been found out than while 41.6 % of women reduced their water consumption in such works as washing clothes and batting against the invoices such as water, electricity and telephone which come in high amounts, 67.2 % of them pay their invoices in time; the proportion of those who think to object them is 15.6 %, again at a problem related with the recreate of the product, it has been determined that, 41.2 % of women discussed the issue with their families and friends and 8 % of them informed the issue to the issue to the institutes, who protect consumers 7831 % of the women taken within -the scope of the study, do not know what are their responsibilities as consumers, the proportion of women who indicate that the inspection of advertisements is not the responsibility of consumers, is 16.47%. It has been determined that 73.2 % of women gave importance to the enuresis on the training of consumers, 77.6 % of them wanted to participate in the courses the training of consumers, 82.14 % of those who do not wish to participate in courses, show as reason that they have no time, again 42.4o % of them chose television as the means of leasing for the training; however, 48 % of them want the teacher explain the issue to them. It has been determined that, 75.83 % of women who chose training model with teacher, wanted to have their training at the primary school. The result of the study indicated that the women living in gecekondu areas need consumer education and they also have positive approach to have this education. 1999, 97 pages Key Words : Consumer, Consumer Education, Women Consumers, Consumption IV
Benzer Tezler
- Gecekondu bölgelerinde kamusal alan ve kadın: Ankara-Türközü örneği
Public domain and woman in squatter housing regions: Sample of Ankara
EBRU ŞİRİN
- Gece konduda ana sağlığına etkide bulunan sosyal faktörler: Ankara Şentepe ve Aktepe gecekondu bölgelerinde bir uygulama
The Social factors affecting mothers health in squats: An application in Şentepe and Aktepe squatting reginsons of Ankara
GÜLER SAYGIN
- Yaşlıların yaşlılık algısı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini etkileyen faktörler
Aging perceptions of the elderly and the related factors about health related quality of life
NİMET PINAR BAYSAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
GeriatriCelal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN ESER