Kemah (Erzincan) ilçesinin etnobotanik özellikleri
Ethnobotanical characteristics of Kemah (Erzincan) district
- Tez No: 835796
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA KORKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Bu araştırma, Kemah ilçesinde yöre halkının çeşitli amaçlar için kullandığı bitkileri belirlemek amacıyla, 2022 yılının Nisan ve 2023 yılının Mayıs ayları arasında yapılmıştır. Tespit edilen bitkilerin bilimsel ve yöresel adlarının, faydalanılan kısımlarının, faydalanma amaçlarının ve faydalanma yöntemlerinin belirlenmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırma sürecinde ilçeye bağlı 73 köyün 31'ine gidilerek etnobotanik amaçlı kullanılan bitkilerden örnekler toplanmıştır. Çalışma sonucunda ilçede yetişen bitki taksonları belirlenerek bir tablo halinde verilmiştir. Tabloda her bitkinin familyası, bilimsel adı, yöresel adı, kullanım amacı, kullanılan kısmı ve kullanıma hazırlanışı ve kullanım şekli verilmiştir. Araştırma alanındaki 43 familyaya ait toplam 112 taksonun, 92'si tıbbi, 63'ü gıda, 8'i süs, 8'i hayvan yemi, 6'sı cilt bakımı, 6'sı biyolojik mücadele, 4'ü saç bakımı, 3'ü yakacak, 3'ü boya, 2'si temizlik, 1'i eşya ve 1'i nazardan korunma ve amacıyla kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen bitki taksonlarının fitocoğrafik bölgelere dağılımı; Avrupa-Sibirya 1 (% 0,9), Karadeniz 1 (% 0,9), Akdeniz 3 (% 2,8), İran-Turan 22 (% 20,4) ve bölgesi bilinmeyen 81 (% 75,0) takson şeklinde bulunmuştur. Toplam 9 taksonun Türkiye'nin endemik bitkilerinden olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda etnobotanik kullanımının olduğu belirlenen taksonların ilk beş familyaya dağılımı sırasıyla şu şekildedir; Rosaceae 14 takson (% 25,5), Asteraceae 14 takson ( % 25,5), Lamiaceae 11 takson (% 20,0), Apiaceae 8 takson (% 14,5), Poaceae 4 takson (% 7,4) ve Polygonaceae 4 takson (% 7,4)'dur. Araştırma alanında 43 familyaya ait 91 cins tespit edilmiştir. Çalışmada en çok takson içeren cinsler sırasıyla; Achillea 2 tür (% 5,7), Allium 3 tür (% 8,6), Cerasus 2 tür (% 5,7), Crataegus 3 tür (% 8,6), Hypericum 2 tür (% 5,7), Juniperus 2 tür (% 5,7), Mentha 3 tür (% 8,6), Morus 2 tür (% 5,7), Origanum 3 tür (% 8,6), Plantago 3 tür (% 8,6), Quercus 3 tür (% 8,6), Rosa 3 tür (% 8,6), Rumex 2 tür (% 5,7) ve Salvia 2 tür (% 5,7) şeklindedir.
Özet (Çeviri)
This research was carried out between April 2022 and May 2023 in order to determine the plants used by the local people for various purposes in Kemah district. The aim of the study is to determine the scientific and local names, the parts used, the utilization purposes and the utilization methods of the detected plants. During the research process, 31 of the 73 villages of the district were visited and samples were collected from plants used for ethnobotanical purposes. As a result of the study, the plant taxa growing in the district were determined and given in a table. In the table, the family, scientific name, local name, purpose of use, used part and preparation and usage of each plant are given. A total of 112 taxa belonging to 43 families in the research area, 92 medicinal, 63 food, 8 ornamental, 8 animal feed, 6 skin care, 6 biological control, 4 hair care, 3' It has been determined that ü are used for fuel, 3 for paint, 2 for cleaning, 1 for furniture and 1 for protection and purposes of evil eye. Distribution of plant taxa determined as a result of the study to phytogeographic regions; Euro-Siberian 1 (0,9%), Black Sea 1 (0,9%), Mediterranean 3 (2,8%), Iranian-Turanian 22 (20,4%) and 81 (75,0%) taxa of unknown region form was found. A total of 9 taxa were determined to be endemic plants of Turkey. As a result of the study, the distribution of the taxa determined to have ethnobotanical use in the first five families is as follows, respectively; Rosaceae 14 taxa (25,5%), Asteraceae 14 taxa (25,5%), Lamiaceae 11 taxa (20,0%), Apiaceae 8 taxa (14,5%), Poaceae 4 taxa (7,4%), and Polygonaceae are 4 taxa (7,4%). In the research area, 91 genera belonging to 43 families were identified. The genera containing the most taxa in the study are respectively; Achillea 2 species (5,7%), Allium 3 species (8,6%), Cerasus 2 species (5,7%), Crataegus 3 species (8,6%), Hypericum 2 species (5,7%), Juniperus 2 species (5,7%), Mentha 3 species (8,6%), Morus 2 species (5,7%), Origanum 3 species (8,6%), Plantago 3 species (8,6%), Quercus 3 species (8,6%), Rosa 3 species (8,6%), Rumex 2 species (5,7%) and Salvia 2 species (5,7%).
Benzer Tezler
- Erzincan kirazı (Cerasus erzincanica; Ş. Yıldırımlı) sap ve tohum kısımlarının antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi
Determination of the antioksidant activities of stem and seed parts of erzincan cherry (Cerasus erzincanica, Ş. Yildirimli)
FATİH TOZOĞLU
- Kemahlı Ebu'l-Kemâl Şeyh İbrâhim Hakkı ve Miftâhu'l-Ma'ârif adlı eseri
Kemahlı Ebu'l-Kemâl Sheikh Ibrâhim Hakkı and the work of Miftâhu'l-Ma'ârif
MUSTAFA YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT SANDIKÇI
- Kemah cevizlerinin (J. regia L.)seleksiyon yolu ile ıslahı
Study on selection of walnut types (J. regia L.) in Kemah province
YUSUF BİLGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AKÇA
- XI-XIV. yüzyıllar arasında Kemah ve çevresi
Kemah and its neighborhood between XI. and XIV. centuries
GÖNÜL BAYRAM