Arap dili ve belâgatı'nda niyâbet
'Niyâbet' in arab language and eloquence
- Tez No: 836226
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 61
Özet
Bu araştırma, Arap Dili ve Belagatı'ndaki“niyâbet”kavramına odaklanmaktadır.“Niyâbet”terimi, bir kişinin muhatabını anlamasına yardımcı olan bir dil ögesi olarak incelenmektedir. İlk olarak giriş kısmında araştırmanın konusu, amacı, önemi, kapsamı ve yararlanılan bazı temel kaynaklar dile getirilmiştir. Ardından“i'râb”kavramı incelenmiş, ardından günlük dil kullanımında“niyâbet”teriminin çeşitliliği ve işlevselliği analiz edilmiştir. Çalışma“Kelimede Niyâbet”ve“İ'râbda Niyâbet”olmak üzere iki bölümde incelenmiştir. Birinci bölüm,“Kelimede Niyâbet”üzerine odaklanmıştır. Bu bölümde, niyâbetin günlük konuşmalardaki yerine, edebi eserlerdeki kullanımına, bu kullanımın hangi gerekçelerden dolayı yapıldığına ve nahiv ilmindeki yerine değinilmiştir. İkinci bölümde ise“İ'râbda Niyâbet”incelenmiştir. Bununla beraber meşhur eserlerden, şiirlerden, beyitlerden ve edebi zenginliğin zirve yaptığı Kur'ân'ı Kerîm'den örneklerle konu açıklanmıştır. Arap dilinde uzman kişilerin kavram ve kullanımı ile ilgili farklı görüşleri varsa dile getirilmiştir. Bunun yanında konu ve örneklerdeki ihtilafların bulunduğu yerlerde çoğunluğun görüşü tercih edilmiştir. Ayrıca her iki bölümde dile getirilen farklı görüşler kısaca verilerek ana kaynağa atıfta bulunulmuştur. Araştırma,“niyâbet”kavramının konuşma ve yazma konusunda kolaylık sağladığını ortaya koyarak; belagat ilmindeki kullanımını da dile getirir. Ayrıca bu kavramın kullanımına edebi eserlerde sıkça rastlanılır. Çalışmanın birinci bölümünde, bu kullanımın nedenlerine değinilmiş; diğer bölümde ise bu kullanım, örneklerle açıklanmıştır. Kavram, her ne kadar nahiv ilminde geç kullanılmaya başlanmış olsa da cahiliye dönemi şairlerinde niyâbetin var olduğu görülür. Bu nedenle,“niyâbet”kavramının Arap dilinin bir ögesi olduğu düşüncesine ulaşılır. Araştırmanın bulgularına göre,“niyâbet”kavramını anlamak, insanların az kelimeyle çok şey ifade edebilmelerine imkân tanır. Kişinin edebi konuşmasında önemli bir yer tutar. Ayrıca verilmek istenen mesajın daha net ve anlaşılır olmasını sağlar. Bu durum Arap dilinin güçlü yönlerini ortaya koymaktadır. Çalışmanın önemli bir kısmı da bu edebi sanat üzerinde şekillenmiştir. Bu çalışma,“niyâbet”konusu hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için bir kaynak olabilir. Ayrıca Kur'ân'ı Kerîm'den de birçok ayetlerin örneklerde tahlil edilmiş olması, bu alanda çalışma yapanların istifade edebileceği çalışmalardan biri olabileceği kanaatine ulaştırır.
Özet (Çeviri)
This research focuses on the concept of“niyâbet”in Arabic Language and Rhetoric. The term“niyâbet”is studied as a language element that helps a person understand his interlocutor. First of all, in the introduction, the subject, purpose, importance, scope of the research and some basic sources used are expressed. Then, the concept of“i'râb”was examined, and then the diversity and functionality of the term“niyâbet”in daily language use was analyzed. The study was examined in two sections:“Niyâbet in Word”and“Niyâbet in I'râb”. The first chapter focuses on“Niyâbet in Word”. In this section, the place of niyâbet in daily speech, its use in literary works, the reasons for this use and its place in the science of nahiv are mentioned. In the second part,“Niyâbet in I'râb”is examined. In addition, the subject is explained with examples from famous works, poems, couplets and the Qur'an, where literary richness is at its peak. If experts in the Arabic language have different opinions on its concept and use, it has been expressed. In addition, where there are disputes in the subjects and examples, the majority opinion was preferred. In addition, the different opinions expressed in both sections are briefly given and the main source is cited. The research revealed that the concept of“niyâbet”provides convenience in speaking and writing; It also expresses its use in the science of eloquence. In addition, the use of this concept is frequently encountered in literary works. In the first part of the study, the reasons for this use were mentioned; In the other section, this usage is explained with examples. Although the concept started to be used late in the science of nahiv, it is seen that there is niyâbet in the poets of the ignorant period. For this reason, it is thought that the concept of“niyâbet”is an element of the Arabic language. According to the findings of the research, understanding the concept of“niyâbet”allows people to express a lot with few words. It occupies an important place in one's literary speech. It also ensures that the message to be given is clearer and more understandable. This situation reveals the strengths of the Arabic language. An important part of the work is shaped on this literary art. This study can be a resource for those who want to learn more about the subject of“niyabet”. In addition, the fact that many verses from the Qur'an have been analyzed in examples leads to the conclusion that it can be one of the studies that those who work in this field can benefit from.
Benzer Tezler
- Arap dili ve belâgatı'nda tıbak ve manaya yansımaları
Tibak in language Arabic and meaning reflections
YUNUS ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP YAVUZ
- Arap belagatı'nda konudan haberdar olan muhataba mesaj iletme amaç ve formları -Kur'an ölçeğinde-
Forwarding the message to the addressee who are aware of the subject in arab rhetoric, purposes and forms. -In the context of the Qur'an-
AHMET GEZEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ BENLİ
- Fevâ'idü Celîle ve 'İbârâtün Latîfe- edisyon kritik
Fevâ'idu Celîle and 'Ibârâtun Latîfe-critical edition
AHMET ENSAR KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimUşak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN EGE
- El-Mutarrizî'nin el-İknâ adlı eseri ve dil öğretim yöntemi
Al-Iqna by al-Mutarrizi and its language teaching method
ALADDİN GÜLTEKİN
Doktora
Türkçe
2011
Doğu Dilleri ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN KESKİNER
- Cahiliye Devri Arap edebiyatı'nda sa'alîk şairlerinden Teebbeta Şerran ve dîvânı
Taabbatha Sharran and his diwan from Sa'aaleek poets in Arab literature of Jahiliyya Period
PINAR HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM ÖZNURHAN