Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Kütüphanesi'ndeki Taçlı Ahşap Hilye-i Şerîf Levhalarının Tezyînâtı
Ornamentation of Crowned Wooden Hilyah Al-Sharif Plates in Konya Regional Directora of Manuscrpts
- Tez No: 836294
- Danışmanlar: PROF. DR. MERAL AKAN, DOÇ. DR. GÜLNİHAL KÜPELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Osmanlı Döneminde, özellikle XVII. yy.da edebî eserlerdeki hilye metinleri Hattat Hâfız Osman tarafından ilk kez levha formunda tasarlanmış ve günümüze kadar özelliğini yitirmeden gelebilmiştir. Klasik üslûpta oluşturulan bezemeler zamanla ve Batı'nın da etkisiyle barok ve rokoko üslûbunda da bezenmiştir. Farklı form ve materyal arayışları da sanatkârlar tarafından denenmiştir. Hattat ve müzehhipler için ayrı bir önemi olan hilyeler sanatkârın tüm hünerlerini ortaya koyduğu çalışmalardır. Özellikle XVIII. yy.da tâc formu verilmiş ahşap üzerine yapıştırılan hilyeler araştırma konusu olarak seçilmiştir. Konuya daha detaylı bakıldığında hilye tezyînâtı üzerinde farklı sembollere yer verildiği görüldüğünden, önce genel olarak hilyelerin şekil ve muhtevası üzerinde durulmuş, daha sonra tespit edilen hilyelerdeki sembollerin İslâm sanatındaki yeri araştırılmıştır. Araştırmalar ışığında seçilen Hilye-i Şerîf'lerin kayıt altına alınarak, literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. İncelediğimiz Hilye-i Şerîf'ler; farklı formları, kullanılan materyal ve sergileme yöntemleri, üzerlerindeki semboller ve uygulamalar ile klasik hilyelerden farklılıklar göstermektedir. Kayıtlı olduğu kütüphanede ahşap üzerine yapıştırılan hilyelerin tâc formlu olanları seçilmiş, aralarında hem tâcı hem de kanatlı ve kapaklı olanları da incelemeye alınmıştır. Kanatlarında Esmaü'l-Hüsnâ ve Hz. Peygamber (s.a.v.)'in isimleri, Kur'ân-ı Kerîm'den farklı ayetler ile Hilye-i Hâkânî'den beyitlerin yer aldığı görülür. Form, tasarım ve uygulamalarıyla farklı olan bu hilyelerin detaylı bir şekilde analiz edilmeleri tez konumuzun ana hatlarını oluşturmaktadır. Elde edilen bilgilerin kültürümüzün korunması, sanatçılara ışık tutması ve sonraki nesillere aktarımı açısından akademik dünyaya bir kaynak oluşturmasını ümit ediyoruz.
Özet (Çeviri)
In the Ottoman period, especially in the XVII century, the hilyah texts in literary works were first designed in plate form by the calligrapher Hâfız Osman and have survived to the present day without losing their characteristics. The ornaments created in the classical style were also decorated in baroque and rococo styles over time and with the influence of the West. Different forms and materials were also sought and experimented with by artists. Hilyah al-Sharif, which have a special importance for calligraphers and musahkhibs (artist of gilding, illumination), are works in which the artist reveals all his skills. Especially in the XVIII century, the hilyah works pasted on wood in the form of a crown were chosen as the subject of the research. When the subject is examined in more detail, since it is seen that different symbols are included in the hilyah illumination, firstly, the form and content of the hilyah samples in general were emphasized, and then the place of the symbols in the identified hilyahs in Islamic art was investigated. In the light of the researches, it is aimed to record the selected Hilyah al-Sharif's and bring them to the literature. The Hilyah al-Sharif's we examined differ from classical hilyahs with their different forms, the materials and display methods used, the symbols and applications on them. In the library where they were registered, the hilyahs glued on wood were selected in the form of a crown, and among them, both those with a crown and those with wings and covers were also examined. It is seen that the wings contain Asma-ul Husna and the names of the Prophet Muhammad, couplets from Hilyah al-Hâkânî, and different verses from the Holy Koran. The detailed analysis of these hilyahs, which are different in form, design and application, constitutes the main lines of our thesis subject. We hope that the information obtained will constitute a source for the academic world in terms of the preservation of our culture, shedding light on the artists and transferring it to the next generations.
Benzer Tezler
- Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Kütüphanesi Kahramanmaraş Karacaoğlan İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu 183 numaralı şiir mecmuası V.: 80b- 159b (İnceleme- metnin çeviri yazısı- indeks)
Konya Written Works Zone Directorate Library Kahramanmaraş karacaoğlan Provincia Public Library Collection number 183 poem journal V.: 80b- 159b (Examination, translation of the text, index)
ZELAL KOMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİ ALICI
- Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Kütüphanesi Kahramanmaraş Karacaoğlan İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu 183 numaralı şiir mecmuası V.: 1b- 80a (İnceleme- metnin çeviri yazısı- indeks)
Poetry magazine number 183 in the Konya Manuscripts Regional Directorate Library Kahramanmaraş Karacaoğlan Provincial Public Library Collection (Rewiev-text translation-index)
SEDA NUR ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİ ALICI
- Konya Yazma Eserler Kütüphanesi 8358 numaralı Şiir Mecmȗasının tanıtımı ve transkripsiyonlu metni (184-352. sayfalar)
Library of Konya writing works regional directorate at the number 8358 as 'Poem Journal' (Pages 184-352)
AYFER YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SARI
- Konya yazma eserler kütüphanesi 8358 numaralı şiir mecmuasının tanıtımı ve transkripsiyonu (1-183. sayfalar)
Library of Konya writing works regional directorate at the number 8358 as 'Poem journal' (Pages 1-183)
GÜLPERİ BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SARI
- Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü'nde korunan Alanya Müzesi 487 envanter numaralı Kur'an-ı Kerîm'in tezhiplerinin incelenmesi
Analysis of gildings of the holy Quran with inventory number 487 in Alanya Museum preserved in Konya Manuscripts Regional Directorate
UMMUHAN KAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET BİLGEN