Ortaöğretim öğretmenlerinin yaratıcılığa teşvik edici davranışlarının incelenmesi
Investigation of secondary education teachers' behaviors to enrollcreativity
- Tez No: 837026
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN KILINÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu çalışma, ortaöğretim öğretmenlerinin yaratıcılığa teşvik edici davranış düzeylerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın evreni 2022-2023 eğitim öğretim yılında Nevşehir ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim kurumlarında görev yapan 274 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Soh (2000) tarafından geliştirilen, Akar (2014) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Yaratıcılığı Teşvik Eden Öğretmen Davranışı İndeksi kullanılmıştır. Ölçek maddeleri“Kesinlikle Katılmıyorum, Katılmıyorum, Kısmen Katılmıyorum, Kısmen Katılıyorum, Katılıyorum ve Kesinlikle Katılıyorum”şeklinde 6'lı likert tipindedir. Ölçekte bağımsızlık, entegrasyon, motivasyon, yargılama, esneklik, değerlendirme, sorgulama, fırsatlar, hayal kırıklığı olmak üzere 9 alt boyut vardır. Alt ölçeklerin güvenirlik katsayılarının 0.68 ile 0.80 arasında değişen değerler aldıkları görülmektedir. Tüm indeksin güvenirlik katsayısı ise 0.95 olarak hesaplanmıştır. 21. yüzyılda bireylerden beklenen becerilerden birisi de yaratıcılıktır. Yaratıcılık toplumların gelişmişlik seviyeleri ile doğrudan ilişkilidir. Gelişmiş toplumlar eğitimde yaratıcılığa büyük önem vermektedirler. Toplumların sosyal eğitimsel ve benzeri pek çok sorunlarını çözmek için yaratıcı insan gereklidir. Teknolojide, işletmede, siyasette, eğitimde, mühendislikte her yerde yaratıcı bireylere ihtiyaç duyulmaktadır. Bireydeki yaratıcılık yeteneğinin keşfi ve gelişimi eğitimle mümkün olmaktadır. Bu konuda eğitimin yürütücüsü öğretmenlere büyük görev düşmektedir. Yaratıcılığın geliştirilmesi ya da köreltilmesinde öğretmenlerin etkisi büyüktür. Bu nedenle çalışmamızda öğretmenlerin yaratıcılığa teşvik edici davranış düzeylerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Böylece öğretmenlerde yaratıcılığı teşvik edici davranışlar hakkında farkındalık oluşturulacaktır. Farkındalıkla beraber yaratıcı öğretim hakkında rehberlik de sağlanacaktır. Araştırmada; öğretmenlerin cinsiyet, mesleki kıdem, yaş, branş, okul türü, eğitim durumu, lisans mezuniyet değişkenleri ile yaratıcılığa teşvik edici davranışları incelenmiştir. Araştırma sonucunda eğitim durumu, branş, lisans mezuniyet ile yaratıcılığa teşvik etme davranışları arasında anlamlı bir ilişkinin söz konusu olmadığı sonucuna varılmıştır. Cinsiyet ile yaratıcılığa teşvik etme davranışları incelendiğinde motivasyon alt boyutunda anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu farklılığın kadın öğretmenler lehinde olduğu ancak diğer alt gruplarda bu davranışın cinsiyete göre değişmediği tespit edilmiştir. Mesleki kıdem yılı ile yaratıcılığa teşvik etme davranışları arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu anlamlı farklılığın motivasyon alt boyutunda kıdem yılı 16-20 yıl olan öğretmenler ile mesleki kıdem yılı 6-10 yıl, 11-15 yıl, 21 ve üzeri olan öğretmenler arasında olduğu tespit edilmiştir. Bu farklılığın mesleki kıdem yılı 16-20 yıl olan öğretmenler aleyhinde olduğu belirlenmiştir. Yani mesleğinde 6-10, 11-15 ile 21 ve üzerinde olan öğretmenler mesleki kıdem yılı 16-20 yıl arasında olan öğretmenlere göre motivasyon alt boyunda yaratıcılığa teşvik edici davranışlara daha yüksek düzeyde eğilim gösterdikleri görülmektedir. Araştırmamızda yargılama alt boyutunda mesleki kıdem yılı 16-20 yıl olan öğretmenler ile mesleki kıdem yılı 11-15, 21 ve üzerinde olan öğretmenler arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu farklılığın mesleki kıdem yılı 16-20 yıl olan öğretmenler aleyhinde olduğu belirlenmiştir. Yani mesleğinde 11-15 ile 21 ve üzerinde olan öğretmenler mesleki kıdem yılı 16-20 yıl arasında olan öğretmenlere göre yargılama alt boyunda yaratıcılığa teşvik edici davranışlara daha yüksek düzeyde eğilim gösterdikleri görülmektedir. Ayrıca yaratıcılığa teşvik etme davranışlarının hayal kırıklığı alt boyutu ile mesleki kıdem yılı arasında da anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Mesleki kıdem yılı 16-20 yıl olan öğretmenler ile mesleki kıdem yılı 6-10, 11-15,21 veya üzeri olan öğretmenler arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Bu farklılığın mesleki kıdem yılı 16-20 yıl olan öğretmenler aleyhinde olduğu belirlenmiştir. 16-20 yıl mesleki kıdeme sahip olan öğretmenlerin yaratıcılığa teşvik etme davranışlarla ilgili motivasyonlarının düşük olduğu, yargılama davranışına ve hayal kırıklığına daha eğilimli olduğu tespit edilmiştir. Bu soruna ilişkin özellikle bu gruptaki öğretmenlere yönelik de hizmet içi eğitimler verilebileceği, motivasyon çalışmaları yapılabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted with the aim of examining and evaluating the creativity-encouraging behavior levels of secondary school teachers. Its universe consists of 274 teachers working in secondary education institutions affiliated to the Ministry of National Education in Nevşehir province in the 2022-2023 academic year. Survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The Teacher Behavior Index Encouraging Creativity, developed by Soh (2000) and adapted into Turkish by Akar (2014), was used as a data collection tool. The scale items are in 6-point likert type as“Strongly Disagree, Disagree, Partially Disagree, Partially Agree, Agree and Strongly Agree”. The scale has 9 sub-dimensions: independence, integration, motivation, judgment, flexibility, evaluation, questioning, opportunities, and frustration. It is seen that the reliability coefficients of the subscales take values ranging from 0.68 to 0.80. The reliability coefficient of the whole index was calculated as 0.95. One of the skills expected from individuals in the 21st century is creativity. Creativity is directly related to the development levels of societies. Developed societies attach great importance to creativity in education. Creative people are necessary to solve social, educational and many similar problems of societies. Creative individuals are needed everywhere in technology, business, politics, education, engineering. The discovery and development of an individual's creativity is possible through education. In this regard, teachers have a great role to play. Teachers have a great influence on the development or blunting of creativity. For this reason, in our study, the levels of teachers' creativity encouraging behavior levels were examined and evaluated. Thus, awareness about behaviors that encourage creativity will be created in teachers. Along with awareness, guidance on creative teaching will also be provided. In the research; the variables of gender, professional seniority, age, branch, school type, education level, undergraduate graduation and creativity-encouraging behaviors of teachers were examined. As a result of the research, it was concluded that there is no significant relationship between educational status, branch, undergraduate graduation and behaviors of encouraging creativity. When the behaviors of encouraging creativity with gender were examined, a significant difference was found in the motivation sub-dimension. It was determined that this difference was in favor of female teachers, but this behavior did not change according to gender in other subgroups. A statistically significant difference was found between the years of professional seniority and the behaviors of encouraging creativity. It has been determined that this significant difference in motivation sub-dimension is between teachers with 16-20 years of seniority and teachers with 6-10 years of seniority, 11-15 years, 21 and above. It has been determined that this difference is against the teachers whose professional seniority is 16-20 years. In other words, it is seen that teachers who are 6-10, 11-15 and 21 and above in their profession show a higher tendency towards creativity-encouraging behaviors in the motivation sub-dimension compared to teachers with 16-20 years of professional seniority. In our research, it has been determined that there is a significant difference between teachers with 16-20 years of professional seniority and teachers with 11-15, 21 and above professional seniority years in the sub-dimension of judgment. It has been determined that this difference is against the teachers whose professional seniority is 16-20 years. In other words, it is seen that the teachers who are 11-15 and 21 and above in their profession show a higher tendency towards creativity-encouraging behaviors in the judging sub-dimension compared to the teachers whose professional seniority is between 16-20 years. In addition, a significant difference was found between the frustration sub-dimension of encouraging creativity behaviors and the years of professional seniority. It has been observed that there is a significant difference between teachers with 16-20 years of professional seniority and teachers with 6-10, 11-15,21 or more years of professional seniority. It has been determined that this difference is against the teachers whose professional seniority is 16-20 years. It has been determined that teachers with a professional seniority of 16-20 years have low motivation for encouraging creativity and are more prone to judgmental behavior and disappointment. It is thought that in-service trainings can be given to teachers in this group, and motivation studies can be carried out regarding this problem.
Benzer Tezler
- Bilimsel tartışma (argümantasyon) öğretim becerilerinin gelişimi: Fen bilgisi öğretmen adayları ile durum çalışmaları
Argumentation development of teaching skills: Case studies with preservice science teachers
CANDAN CENGİZ
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ KABAPINAR
- Ortaöğretim kurumlarında örgüt kültürü ve iş değerleri arasındaki ilişki(Üsküdar ilçesi örneği)
A research on relation between organization culture and work values in general high schools (District Üsküdar as the exaple)
ESRA BETÜL ERGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DR. MUSTAFA OTRAR
- Özel ve resmi ortaöğretim kurumları ile dershanelerde çalışan öğretmen ve yöneticilerin iş değerlerinin çok boyutlu olarak incelenmesi
This research is accomplished to find out how teachers and directors of secondary schools attach importance to occupational values, and to investigate the relation between occupational values and personality traits
YAVUZ DEĞİRMENCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DR. MUSTAFA OTRAR
- Ortaöğretim biyoloji dersi ile öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişki
The relationship between the secondary school biology course and the students' scientific creativity
HASAN AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLAY EKİCİ
- Afganistan özel ortaöğretim okullarında örgüt kültürünün örgütsel yaratıcılık üzerinde etkisi
The effect of organizational culture on organizational creativity in Afghanistan private secondary schools
JAMALUDDİN AHMADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ERDEM
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA HÜMEYRA YÜCEL