BİST30 endeksinde işlem gören işletmelerin finansal riskaçısından türev ürün kullanımı: 2015-2022 yılları incelenmesi
Derivative instruments usage in terms of financial risk management: Analysis of businesses traded on BİST30 index between 2015-2020
- Tez No: 837637
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Türev Araç, BİST30, Risk, Derivative İnstrument, BİST30, Risk
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Risk günümüzde gelişmekte olan piyasalar ve şirketler için kayıp unsuru olarak bilinmektedir ve planların dâhilinde amaçların önüne çıkan engellerdir. Geçmişte risklerin, şirket yönetiminin kontrolü dışında ortaya çıktığı düşünülürdü. Şimdi ise şirketlerin riskleri öngörmesi, bunları kontrol altına alıp yönetmesi söz konusudur. Şirketler söz konusu olan riskleri yönetmek için tercihen riskleri yönetme kurulu kurabilir ve kendi stratejileri doğrultusunda riskleri yönetebilir ya da 1980 yılında gelişme göstererek günümüzde de kullanımının oldukça artmasıyla bilinen türev araçlar şirketlerin karşılaştığı riskleri kontrol altına almak için kullandığı araçlar olabilir. Burada amaç riskleri en aza indirebilmek ya da yok etmek, ekonomik istikrarlığı sağlayarak kâr elde etmektir. Türev araçlar şirketlere birçok farklı sözleşme ve pozisyon sağlamaktadır. Şirketler karşılaştığı risklere göre sözleşme yapıp pozisyon alabilmektedir. Türev araçlar sözleşmeleri forward, futures, opsiyon ve swap işlemleri olarak birbirinden ayrılmaktadır. Her sözleşmenin kendine göre kuralı bulunmakla beraber pozitif veya negatif etkileri barındırmaktadır. Bu sözleşmeler tezgâh üstü ve organize piyasalarda işlem görmektedir. Tezgâh üstü piyasalar; borsada işlem gören ürünlerin borsa dışında alınıp satımının gerçekleşmesini sağlarken, Organize piyasalar da alıcı ve satıcı belirli kurallar çerçevesinde sözleşmelerini gerçekleştirmektedir. Bu çalışmada 2015-2022 yıllarında BİST30 endeksinde yer alan 28 işletmenin riskleri yönetmek için kullandığı türev araçlar incelenmiş. İncelenen 28 işletmenin çok az sayıda olan bir kısmının türev araç kullanmadığı ve risk yönetimini kendi şirketleri bünyesinde oluşturdukları risk yönetim kurulu tarafından yönetildiği görülmüş ve diğer türev araç kullanan şirketlerin 7 yılda türev araç kullanım farkındalığı artarak karşılaştığı riskleri yönettiği görülmüştür. Pozitif yönde olan bu artış karşılaşılan finansal risk yönetiminin geliştiğini ve ekonomik anlamda da istikrarı sağlamak için çalışmalar yapıldığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Risk is known as a loss factor for emerging markets and companies today and is an obstacle to the goals within the plans. In the past, risks were thought to arise beyond the control of company management. Now it's up to companies to anticipate, control and manage risks. In order to manage the risks in question, companies can preferably establish a risk management board and manage risks in line with their own strategies, or derivative instruments, which are known to have developed in 1980 and are still widely used today, can be tools used by companies to control the risks they face. The aim here is to minimize or eliminate risks, to gain profit by providing economic stability. Derivative instruments provide companies with many different contracts and positions. Companies can make contracts and take positions according to the risks they face. Derivative instruments are divided into forward, futures, option and swap transactions. Although each contract has its own rules, it also has positive or negative effects. These contracts are traded in over-the-counter and organized markets. Over the counter markets; while enabling the buying and selling of products traded on the stock exchange outside the stock market. Organized markets; the buyer and the seller perform their contracts within the framework of certain rules. In this study, the derivative instruments used by 28 companies in the BIST30 index to manage risks in the years 2015-2022 were examined. It has been observed that a very small number of the 28 companies examined do not use derivatives and their risk management is managed by the risk management board that they have established within their own companies, and it has been seen that other derivatives use companies have increased their awareness of derivatives use in 7 years and managed the risks they face. This positive increase indicates that financial risk management has improved and efforts are being made to ensure economic stability.
Benzer Tezler
- Döviz kuru değişimlerinin finansal tablolar üzerine etkileri: Seçilmiş BIST 30 şirketleri üzerine bir araştırma
The effects of exchange rate changes on financial statements: A research on selected BIST 30 companies
AYŞEGÜL ÜNLÜ
- Sermaye yapısı kararlarının finansal performansa etkisi: BİST 50 endeksinde faaliyet gösteren firmalar üzerine bir uygulama
The effect of capital structure decisions on financial performance: BİST 50 analysis
HURİYE KÜÇÜK ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeMersin Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN EGE
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ESAT TOPALOĞLU
- Finansal olmayan sektörlerde türev araç kullanımı ile finansal rasyolar arasındaki ilişki: BIST 30 örneği
Relationship betveen derivative usage and financial ratios in non-financial companies: Evidence from BIST 30
BEKİR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Maliyeİzmir Katip Çelebi Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN KÜÇÜKSİLLE
- TMS/TFRS çerçevesinde muhasebe politikalarındaki değişikliklerin finansal raporlama açısından önemi ve Bist uygulamaları
Importance of changes in accounting policies within the frame of TMS/TFRS in terms of financial reports and Bist applications
SELİN VAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT GÜCENME GENÇOĞLU
- BİST petrol endeksinde yer alan sanayi işletmelerinde finansal performans analizi ve TOPSIS Yöntemi ile bir uygulama
Financial performance analysis in industrial enterprises included in BIST petrol index and an application with TOPSIS Method
TAMER BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN DEMİRELİ