Kur'an'da beş duyu bağlamında insana yüklenen sorumluluklar
Responsibilities implied on humans in the context of the five senses in the Qur'an
- Tez No: 838075
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Yeryüzündeki her şeyin kendisi için yaratıldığı insan bağımsız düşünme ve tercihte bulunma hakkı olan varlıktır. Akıl, irade, kudret/güç özellikleriyle donatılan insanın sorumluluğu diğer varlıklara göre daha özel anlam taşır. İnsan dışındaki varlıklar sorumluluklarını zorunlu olarak yerine getirirken insan farklı tercihlerde bulunma imkanına sahiptir. Doğal olarak da tercihleriyle nimetleri veren tarafından sınanmaktadır. İnsanın sınama konularından birisi de duyularını kullanmada yerine getirmesi gereken sorumluluklarıdır. Görme, işitme, koklama, dokunma ve tatma uzuvlarıyla algılama yeteneği manasına gelen duyular bilgi edinme kaynaklarındandır. Kur'ân'da yer yer duyu organlarına ve işlevlerine vurguda bulunulmuştur. Bu çalışmada beş duyu, Kur'ân'ın bunları ele alış tarzı, gerçek ya da mecaz anlamlı kullanımları ve duyulardan söz eden ayetlerde insana verilmeye çalışılan mesajlar tespite çalışılacak; duyular üzerinden insana yüklenen mesuliyetler de Allah (c.c.), Hz. Peygamber (s.a.v.), Kur'ân ve toplum açısından alt başlıklara ayırılarak tetkik edilecektir. Kur'ân'da inşa edilmesi istenen örnek toplumun oluşması için öncelikle duyuların fıtrata uygun ve sağlıklı işlemesi gerektiğine işaret edilmiştir. Bu minvalde, kulaklarla doğru ve güzel olanı işitebilme, gözle hakikati görebilme; dille helal ve temiz olanı tatma ve harama dokunmama gayreti içinde olma hususuna dikkat çekilmiş; bu husustaki vazife ile mesuliyet bireye, topluma ve yöneticilere bırakılarak toplum-insan ilişkisi merkeze alınmıştır. Bununla beraber, toplumu ayakta tutan ahlâk mekanizması gerektiği gibi işlemediğinde ve insanoğlu, Allah tarafından emredilen vazifeyi hakkıyla ifa edemediğinde gerek bireyde gerekse toplumda, güvenin zedeleneceği dolayısıyla birtakım problemler ve çöküntülere duçar olunacağı da açıkça beyan edilen bir husus olmuştur. Ahlâkî zafiyet günümüzde de çokça tartışılan bir konudur. Bunun en mühim sebeplerinden biri insanın duyu organlarını fıtratlarına uygun olmayan şekilde kullanmasından kaynaklanmaktadır. Bu veçhile, tezimiz Kur'ân'da insanın duyularını kullanırken dikkat etmesi emredilen ahlâkî ilkelere de değinerek toplum ve bireyin ahlâkî gelişimine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
Human beings, for whom everything on earth was created, are beings who have the right to think independently and make choices. The responsibility of humans, who are equipped with the features of mind, will, power/power, has a more special meaning than other beings. While non-human beings necessarily fulfill their responsibilities, humans have the opportunity to make different choices. Naturally, it is tested by the one who gives the blessings with his choices. One of the testing subjects of man is the responsibilities he must fulfill in using his senses. The senses, which mean the ability to perceive with the organs of sight, hearing, smell, touch and taste, are sources of information. Sense organs and their functions are occasionally emphasized in the Quran. In this study, we will try to determine the five senses, the way the Quran deals with them, their literal or figurative uses, and the messages that are tried to be given to humans in the verses talking about the senses; The responsibilities placed on humans through the senses are also attributed to Allah (swt) and the Prophet. It will be examined under subheadings in terms of the Prophet (pbuh), the Quran and society. In the Quran, it is pointed out that in order to form the exemplary society that is desired to be built, the senses must first function in accordance with nature and in a healthy way. In this sense, being able to hear what is true and beautiful with the ears and seeing the truth with the eyes; Attention was drawn to the need to try to taste what is halal and clean with the tongue and not to touch what is haram; The duty and responsibility in this regard is left to the individual, society and administrators, and the society-human relationship is centered. However, it has also been clearly stated that when the moral mechanism that sustains the society does not function properly and human beings cannot properly perform the duty ordered by God, trust will be damaged both in the individual and in the society, and therefore some problems and collapses will occur. Moral weakness is a widely discussed issue today. One of the most important reasons for this is that people use their sensory organs in a way that is not in accordance with their nature. In this respect, the relevant thesis aims to contribute to the moral development of society and the individual by touching on the moral principles that humans are commanded to pay attention to when using their senses in the Quran.
Benzer Tezler
- İmam Mâturidî'nin Te'vîlâtu'l-Kur'ân'da gaybî konulara yaklaşımı
Mâturîdî's approach to unseen (al-ghayb) issues in Te'vîlâtu'l-Quran
ELİF ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR DÜZENLİ
- Kur'an'da beş duyu ve algı
Five senses and perception in the Qur'an
NEJDET KARAKAYA
Doktora
Türkçe
2015
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ KARA
- Kur'ân'da şehâdet kavramı
The concept of shahadah in the Qur'ân
HÜSEYİN HALİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA BİLGİN
- Câhız'da tabiat felsefesi
Al-Jahiz's philosophy in nature
YASEMİN HOLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Kur'ân ve Sünnette haşir ve mahşer
Hashr and mahshar in Qur'an and Sunnah
EMRAH KARADUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TOPRAK