Kur'ân'ın engellilere yaklaşımının tefsir tarihindeki yansımaları
Reflections of the Qur'an's approach to the disabled in the history of tafsir
- Tez No: 719114
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET OKUYAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 376
Özet
Çalışmanın giriş kısmında, araştırmanın konusu, amacı, yöntemi ve kapsamı hakkında bilgiler yer almaktadır. İkinci bölümde Kur'ân'ın engellilerden söz ederken kullandığı kelimelerin belirlenip, klasik lügat kaynaklarında ve tefsirlerde bu kelimelere ilişkin yapılan açıklamaların ortaya konması hedeflenmiştir. Yapılan kaynak taraması ve verilerin incelenmesi sonucunda, Kur'ân'ın engellileri bir şemsiye kavramla anmayıp onları anlamları nüzûl ortamında bilinen kelimelerle söz konusu ettiği, engellilik nitelemelerini âyetlerin konu ve maksadı doğrultusunda gerçek ve mecaz anlamlı olarak kullandığı görülmüştür. Üçüncü bölümde, çeşitli konu başlıkları çerçevesinde Kur'ân'ın engelliliğe dair gerçek anlam içerikli kullanımları ve bunların tefsir tarihindeki yansımalarının açıklanması hedeflenmiştir. Engellilerin, nüzûl ortamında bizzat içinde bulundukları olaylar, sordukları sorular ve çeşitli konularda verilen bilgi ve yapılan uyarılar çerçevesinde çeşitli âyetlerde gerçek anlamlı olarak gündeme geldiği tespit edilmiştir. Eşit bireyler olarak dinin muhatabı olma bakımından engellilerin diğer insanlardan aşağı bir seviyede olmayışları yaşanan bir olay bağlamında ortaya konurken, Kur'ân bu durumu engellilik değil, öğrenme isteği ve Allah'a saygılı olmayla ilişkilendirmiştir. Bununla birlikte birçok kaynakta konu engellilikten ziyade müminin kâfire, fakirin zengine karşı korunması olarak da görülmüş, zaman zaman rivâyetlerin izahına yönelik çabalar, âyetlerin anlaşılma gayretinin önüne geçmiştir. Görme ve yürüme engellilerin cihadın cephe savaşına katılım bölümü konusunda açıkça anılarak rahatlatıldıkları ittifakla kabul edilirken, bazı engelli grupları cihat sorumluluğundan muaf olma bakımından hasta, zayıf ve özür ehli gibi ifadelerle de ilişkilendirilmiştir. Öte yandan engellilerin cihada katılmalarına yasak getirilmediği ve sağlanan kolaylığın cihadın diğer kısımları hakkındaki sorumluluklarını ortadan kaldırmadığı vurgulanmıştır. Engellilerin ve toplumun diğer kesimlerinin hem birlikte ve ayrı şekilde hem de birbirlerinin mallarından yeme içme konusunda gereksiz bir sıkıntı hissetmemesi için her iki tarafa kolaylık sağlandığı çoğu müfessir tarafından benimsenmiştir. Cuma namazına katılım, haccetmek ve şahitlik edebilme gibi Kur'ân'ın engellilerden doğrudan söz etmediği kimi konular, rivâyetlerden ve fıkhî çıkarımlardan yararlanılarak tefsirlerde ele alınmış, bu alanlarda üzerinde görüş birliği olmayan çeşitli yaklaşımlar kayda geçirilmiştir. Bir ceza unsuru olarak âhirette, fiziksel anlamda engellilik yaşanacağı genel olarak kabul görmekle birlikte, bunun zamanlama ve süresi konusunda müfessirler arasında görüş farklılıkları bulunmaktadır. Dördüncü bölümde ise, engelliliğin mecaz anlamlı olarak gündeme geldiği âyetlerin müfessirler tarafından nasıl anlaşıldığının tespiti amaçlanmıştır. Engelliliğin mecaz içerikli olarak kullanımlarında dinî konularda beklenen yaklaşımı göstermeyen engelli veya engelsiz tüm insanlar söz konusu edilmiştir. Müfessirlerin, bu âyetlere ilişkin yaklaşımları incelendiğinde duyulardan ve zihinsel yetilerden manevi anlamda yararlanmayanların, Hz. Peygamber'in İslâm'a çağrısına olumlu karşılık vermeyenlerin engellilik nitelemeleriyle anıldığının benimsendiği görülmüştür. Mecazi engellilikle nitelenenlerin bu konudaki durumunun söz konusu duyu ve yetilere sahip olmayan engellilerin engellilikleriyle anlaşılır hale getirildiğine işaret edilmiş, kişiye zararlı olanın manevi engellilik olduğu özellikle göz üzerinden açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
In the introduction part of the study, there is information about the subject, purpose, method and scope of the research. In the second part, it is aimed to determine the words that the Qur'an uses when talking about the disabled, and to reveal the explanations made about these words in classical lexical sources and tafsir. As a result of the literature review and the analysis of the data, it has been seen that the Qur'an does not refer to the disabled with an umbrella concept, but mentions them with words whose meanings are known in the environment of descent, and uses the descriptions of disability literally and metaphorically in line with the subject and purpose of the verses. In the third part, it is aimed to explain the real meanings of the Qur'an about disability and their reflections in the history of tafsir, within the framework of various topics. It has been determined that the disabled people come to the fore in various verses within the framework of the events they are in, the questions they ask, the information given and the warnings on various issues. While the fact that disabled people are not inferior to other people in terms of being the addressee of religion as equal individuals was revealed in the context of an event, the Qur'an associated this situation with the desire to learn and being respectful to Allah, not disability. However, in many sources, the subject is also seen as the protection of the believer against the unbeliever and the poor against the rich, rather than disability, and the efforts to explain the narrations from time to time have prevented the effort to understand the verses. While it is unanimously accepted that visually and walking disabled people are relieved by mentioning the part of jihad in frontal warfare, some disabled groups have also been associated with expressions such as sick, weak and handicapped in terms of exemption from jihad responsibility. On the other hand, it was emphasized that the disabled people were not prohibited from participating in jihad and that the ease provided did not remove their responsibilities regarding other parts of jihad. It has been adopted by most commentators that convenience is provided to both parties so that the disabled and other segments of the society do not feel unnecessary trouble in eating and drinking from each other's goods, both together and separately. Some issues that the Qur'an does not directly mention about disabled people, such as participating in Friday prayers, pilgrimage and witnessing, have been discussed in tafsir by making use of narrations and jurisprudence inferences, and various approaches on the areas on which there is no consensus have been recorded. Although it is generally accepted that there will be physical disability in the hereafter as an element of punishment, there are differences of opinion among the commentators about the timing and duration of this. In the fourth part, it is aimed to determine how the verses in which disability comes to the fore in a metaphorical sense are understood by the commentators. In the metaphorical use of disability, all people with or without disabilities who do not show the expected approach in religious matters are mentioned. When the approaches of the commentators to these verses are examined, it is seen that those who do not benefit from the senses and mental abilities in a spiritual sense and those who do not respond positively to the Prophet's call to Islam are referred to as disabled. It has been pointed out that the situation of those who are qualified with figurative disability is made clear by the disability of the disabled who do not have the aforementioned senses and abilities, and it is explained through the eyes that what is harmful to the person is the spiritual disability.
Benzer Tezler
- Ahmed Ferîd Kârî El-Abbâsî El-Ufâvî Es-Semeni'nin (ö. 1358/1939) Kur'ân yorumu-es-sırâtu'l-müstakîm örneği-
تفسير الصراط المستقيم لأحمد فريد قارى العباسي الأوفاوي الثمني نموذجا (ت. 1358هـ/1939م)
ABDURAZAK RECEP RECEP
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHADDİN DARTMA
- Hadislerde özür kavramı ve Hz. Peygamber'in özürlülere yaklaşımı
The consept of disability in the hadith and the apporach of the Prophet Muhammad to the handicaped individuals
FARUK SÖYLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. A. KADİR EVGİN
- Sağırlar topluluğunun ayrımcılığa uğrama deneyimleri ve güçlendirilmesi
Discrimination experiences and empowerment of the deaf community
FATMANUR ALSANCAK
Doktora
Türkçe
2024
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Kur'an'ın engellilere yaklaşımı ve İslam'ın engellilere tanıdığı kolaylıklar
The Qur'an's approach to disabled people and the facilities Islam provides for the disabled
MÜNÜR TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KEMAL ATİK