İslam hukuk literatüründe mesh risâleleri bağlamında Şeyhülislam Ebussuûd Efendi'nin 'Risâle fi'l-mesh 'ale'l-huffeyn' adlı eseri ve değerlendirilmesi
Sheikhulislam Ebussuûd Efendi's work named 'Risel fi'l-mesh 'ale'l-huffeyn' and its evaluation in the context of mash tracets in Islamic law literature
- Tez No: 838183
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET İNANIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışmada abdest esnasında bez çorap üzerine giyilen mestler üzerine mesh etme meselesi ele alınmıştır. Bu tür mestler üzerine mesh etme hakkında 14. asırda Osmanlı fukahâsı tarafından caiz olduğuna dair fetva verilmesi üzerine halk arasında uygulanagelen bir yöntem olmuştur. Ancak 16. yüzyıl ortalarında mutad olan bu uygulama için şeyhülislam Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi'nin mezhepte nakil olmadığı gerekçesi ile caiz olmadığına dair fetva vermesi üzerine tartışmalar başlamıştır. Zira abdestin farz mahalli olan ayaklara yapılan işlem geçersiz olduğunda hem abdest ve hem de bu abdestle yapılan ibadetler geçersiz olmaktadır. Bu sebeple konunun açıklığa kavuşması için Kanuni Sultan Süleyman fukahâdan araştırma yapmalarını istemiştir. Bu vesile ile birçok mesh risâlesi kaleme alınmış ve Çivizâde'nin görüşü kabul görmemiştir. Ebussuûd Efendi Osmanlı şeyhülislamları arasında öne çıkmış âlimlerden biridir. Bez çorap üzerine giyilen mestler üzerine mesh etme meselesinin çok tartışıldığı bu dönemde Ebussuûd Efendi, bu tür bir meshin caiz olmadığı yönünde fetva vererek risâle yazan Çivizâde'ye reddiye niteliğinde ve bizim de konu olarak seçtiğimiz Risâle fi'l-mesh 'ale'l-huffeyn adlı eserini kaleme almıştır. Ebussuûd Efendi'nin bu eseri üzerine kapsamlı çalışma yapılmamış olması sebebiyle bu eserin değerlendirilmesi yapılmaya çalışılmıştır. Eserde yer alan tartışmalı konular ve Ebussuûd Efendi'nin görüşleri tespit edilmiştir. Buna göre mevcut mutad uygulamanın meşru olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ebussuûd Efendi'nin klasik fıkıh kaynaklarına yaptığı atıflar onun bunlara en ayrıntısına kadar vakıf olduğu, bunları istidlal ve tahric gibi yöntemlerle şartlara uygun bir şekilde anlama ve uygulamaya aktarma gayreti içinde olduğu ve körükörüne lafza bağlılığı önerenlere karşı da gelişime açık hukuk geleneğini muhafaza konusunda mücadele ettiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the issue of wiping on socks worn over cloth socks during ablution is discussed. Wiping on this type of mests became a popular method after the Ottoman jurists issued a fatwa stating that it was permissible in the 14th century. However, discussions started after Shaykh al-Islam Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi issued a fatwa stating that this practice, which was commonplace in the mid-16th century, was not permissible on the grounds that there was no transfer in the sect. Because, when the procedure performed on the feet, which is the obligatory part of ablution, is invalid, both the ablution and the worship performed with this ablution become invalid. For this reason, Suleiman the Magnificent asked the jurists to conduct research in order to clarify the issue. On this occasion, many treatises on mesh were written and Çivizâde's opinion was not accepted. Ebussuûd Efendi is one of the prominent scholars among the Ottoman sheikh-ul-islams. In this period, when the issue of wiping over socks worn over cloth socks was widely discussed, Ebussuûd Efendi wrote a fatwa stating that such wiping was not permissible and was a refutation to Çivizâde, who wrote a treatise, Risâle fi'l-mesh 'ale'l-huffeyn, which we chose as the subject. He wrote his work called. Since there has not been a comprehensive study on this work of Ebussuûd Efendi, an attempt has been made to evaluate this work. The controversial issues in the work and Ebussuûd Efendi's views were identified. Accordingly, it has been concluded that the current customary practice is legitimate. Ebussuûd Efendi's references to classical fiqh sources indicate that he knew them in detail, that he made an effort to understand and put them into practice in accordance with the conditions through methods such as induction and tahrij, and that he struggled to preserve the legal tradition that was open to development against those who suggested blind adherence to the wording.
Benzer Tezler
- Abbâsîlerin Fâtımîlerle mücadelesi ve Sünnîliğe etkileri
The conflict of the Abbasids with the Fatimids and its effects on Sunnism
BETÜL YURTALAN
- İslam Hukuk literatüründe Tazir Risaleleri ve Şeyhülislam Muhyiddin Mehmed b. İlyas Çivizade'nin Risale Müteallika Bit-Teazir adlı eseri
Başlık çevirisi yok
ABDULLAH ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ERDOĞAN
- Özel hayatın gizliliğinin ihlali ve cezası (Modern hukukla mukayeseli)
The violation of private life and its penalty (Comparative with Modern Law)
SAMİ URAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KOŞUM
- Devlet yönetim sistemlerinin İslam hukuku bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of state administration systems in the context of Islamic law
ALİ ALTINBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinUşak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAT TOSUN
- İslam hukuk usulünde icmâ (Gazzâlî ve İbn Rüşd'ün icmâ' anlayışları)
Consensus in Islamic legal procedure (ijma' understandings of Ghazali and Ibn Rushd)
İBRAHİM BOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHAN CANPOLAT