Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların göz sağlığı okuryazarlığının değerlendirilmesi
Evaluation of the eye health literacy of patients applying to the family medicine outpatient clinic
- Tez No: 838563
- Danışmanlar: UZMAN TUĞBA YILMAZ, DOÇ. DR. FAHRETTİN AKAY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Göz sağlığı, göz sağlığı okuryazarlığı, aile hekimliği, Eye health, eye health literacy, family medicine
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Bilkent Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 61
Özet
Amaç: Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18 yaş ve üzeri hastalarda göz sağlığı okuryazarlığının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Hastalarda göz hastalıklarının gelişmesinin önüne geçilmesine ve hastalarda eğer göz hastalığı varsa ilerlemesinin önlenmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sunulması beklenmektedir. Gereç ve Yöntem: Araştırmamız gözlemsel, kesitsel tipte bir araştırmadır. Çalışmaya katılmayı kabul eden 251 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada kullanılan anket, göz sağlığı okuryazarlığı ölçeği ile hastaların sosyodemografik özelliklerini, kronik hastalıklarını içermektedir. Göz sağlığı okuryazarlığı ölçeği; rutin göz muayenesi, göz taraması, yaygın görülen bulaşıcı göz hastalıkları, sık görülen ve önlenebilir körlük nedenleri içinde bulunan katarakt, diyabetik retinopati, glokom, yaşa bağlı makula hastalıkları gibi hastalıklar hakkında hastaların sağlık okuryazarlığını ölçmektedir. Verilerin analizi SPSS 23.0 (Statistical Package For Social Sciences for Windows v.23,0, SPSS Inc. Chicago, IL) programı ile yapıldı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 251 hastanın 131 (%52,2)'i kadın, 120 (%47,8)'si erkekti. Hastaların yaş ortalaması 38,06±11,88 idi. Hastaların 150 (%59,8)'si yükseköğrenim, 67 (%26,7)'si lise ve 37 (%13,5)'si ortaokul mezunuydu. Meslek gruplarına göre değerlendirildiklerinde en çok 129 (%51,4) ile memurlar daha sonra sırasıyla işçiler (%23,5) ve serbest mesleğe sahip olanların (%2,8) bulunduğu görüldü. 46 (%18,3) katılımcı ise herhangi bir işte çalışmamaktaydı ve katılımcıların 10 (%4)'u emekliydi. Çalışmamıza katılanların 56 (%22,3)'sı en az bir kronik hastalığa sahipti. 14 (%5,6) katılımcının hipertansiyonu, 13 (%5,2) katılımcının diyabetes mellitusu, 9 (%3,6) katılımcının astımı ve 4 (%1,6) katılımcının KOAH'ı bulunmaktaydı. Çalışmamızda göz sağlığı okuryazarlığı düzeyi değerlendirildiğinde“Göz Sağlığı Okuryazarlığı Ölçeği”genel ölçek ortalama puanı 2,51±0,76 olarak bulundu. Genel ölçek yeterlilik düzeyine göre kadınların 77 (%51)'si, erkeklerin 74 (%49)'ü, yükseköğrenim mezunlarının 96 (%63,6)'sı, lise mezunlarının 38 (%25,2)'si, ortaokul mezunlarının 17 (%11,3)'si, yeterli bilgi düzeyine sahipti. Kontrol ölçeği ortalaması 2,48±0,84, önleyici ölçeği ortalaması 2,28±0,95, komplikasyon ölçeği ortalaması 2,78±0,88 olarak tespit edildi. Yapılan post-hoc analizlerde lise ve yükseköğrenim mezunlarının önleyici ve genel ölçek ortalama puan ortancası, ortaokul mezunlarına göre anlamlı olarak yüksekti (p=0,021; p=0,036). Yine yapılan post-hoc analizlerde yükseköğrenim mezunlarının önleyici ve genel ölçek yanıt ortalaması ortancası, ortaokul ve lise mezunlarına göre anlamlı olarak yüksekti (p=0,013; p=0,037). Genel ölçek ve alt ölçek sonuçları cinsiyet, kronik hastalık ve medeni durum açısından değerlendirildiğinde anlamlı farklılık görülmedi (p>0,05). Katılımcıların diyabetik retinopati, kırmızı göz hastalıkları, katarakt, kontakt lens kullanımı farkındalıkları daha yüksekken, glokom hastalığı konusunda farkındalık oldukça düşüktü. Sonuç: Çalışmamız da göz sağlığı okuryazarlığı genel ölçek puan ortalaması 2,51 olarak saptanmıştır. Bu her ne kadar yeterli düzeyde görünse bile alt ölçeklere bakıldığında kontrol ve önleyici ölçeklerde yetersiz olduğu ortaya çıkmaktadır. Komplikasyon ölçeğinde yeterliliğin daha yüksek olmasından da anlaşılacağı gibi genelde göz uzmanına başvurunun hastalıklar ortaya çıktıktan sonra yapıldığı sonucuna varılabilir. Sosyodemografik özelliklerden sadece eğitim seviyesiyle göz sağlığı okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki vardı. Eğitim arttıkça göz sağlığı okuryazarlığının da arttığı görüldü. Göz sağlığı okuryazarlığının arttırılması ise önlenebilir kronik göz hastalıklarının erken teşhisi için önemlidir. Bu durum görme kayıplarının önlenmesine, görme bozukluklarının erken teşhis edilmesine ve hastaların yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sağlayacaktır. Aile hekimlerinin, hastalarına koruyucu sağlık hizmeti sunarken, hastalarını göz sağlığı okuryazarlığına yönelik bilgilendirmesi, hastaların güçlendirilmesi ve daha sağlıklı olmaları adına önemlidir.
Özet (Çeviri)
Aims: It is aimed to evaluate eye health literacy in patients aged 18 and over who apply to the family medicine outpatient clinic. It is expected to contribute to preventing the development of eye diseases in patients, preventing the progression of eye diseases if they have them, and improving the quality of life. Materials and Methods: Our research is an observational, cross-sectional study. 251 people who agreed to participate in the study were included in the study. The survey used in the study includes the eye health literacy scale and the sociodemographic characteristics and chronic diseases of the patients. Eye health literacy scale; It measures the health literacy of patients about routine eye examinations, eye screenings, common infectious eye diseases, and diseases such as cataracts, diabetic retinopathy, glaucoma, and age-related macular diseases, which are common and preventable causes of blindness. Data analysis was done with the SPSS 23.0 (Statistical Package For Social Sciences for Windows v.23.0, SPSS Inc. Chicago, IL) program. Results: Of the 251 patients included in the study, 131 (52.2%) were women and 120 (47.8%) were men. The average age of the patients was 38.06±11.88. 150 (59.8%) of the patients were higher education, 67 (26.7%) were high school graduates, and 37 (13.5%) were secondary school graduates. When evaluated according to occupational groups, it was seen that the highest number of workers were civil servants with 129 (51.4%), followed by workers (23.5%) and self-employed people (2.8%). 46 (18.3%) participants were not working in any job and 10 (4%) of the participants were retired. 56 (22.3%) of the participants in our study had at least one chronic disease. 14 (5.6%) participants had hypertension, 13 (5.2%) had diabetes mellitus, 9 (3.6%) had asthma, and 4 (1.6%) had COPD. When the eye health literacy level was evaluated in our study, the average score of the“Eye Health Literacy Scale”was found to be 2.51±0.76. According to the general scale proficiency level, 77 (51%) of women, 74 (49%) of men, 96 (63.6%) of higher education graduates, 38 (25.2%) of high school graduates, 38 (25.2%) of secondary school graduates, 17 (11.3%) had sufficient knowledge. In post-hoc analyses, the preventive and general scale mean score of high school and higher education graduates was significantly higher than that of secondary school graduates (p=0.021; p=0.036). Again, in the post-hoc analysis, the preventive and general scale response average of higher education graduates was significantly higher than that of secondary school and high school graduates (p = 0.013; p = 0.037). When the general scale and subscale results were evaluated in terms of gender, chronic disease and marital status, no significant difference was observed (p>0.05). While the participants' awareness of diabetic retinopathy, red eye diseases, cataracts and contact lens use was higher, their awareness of glaucoma was quite low. Conclusion: In our study, the overall eye health literacy scale score average was found to be 2.51. Even though this may seem sufficient, when we look at the subscales, it becomes clear that it is inadequate in the control and preventive scales. As can be seen from the higher proficiency on the complication scale, it can be concluded that the application to the eye specialist is generally made after the diseases occur. Among the sociodemographic characteristics, there was only a significant relationship between education level and eye health literacy. It was observed that as education increased, eye health literacy also increased. Increasing eye health literacy is important for early diagnosis of preventable chronic eye diseases. This will contribute to preventing vision loss, early diagnosis of visual disorders and improving the quality of life of patients. While providing preventive health services to their patients, it is important for family physicians to inform their patients about eye health literacy in order to empower patients and make them healthier.
Benzer Tezler
- Kalp sağlığı taraması için hastane kardiyoloji polikliniğine başvuran kişilerin Tip 2 Diabetes Mellitus sıklığı ve risk faktörleri yönünden değerlendirilmesi
The assessment of people who attended the cardiology outpatient clinic department for cardiocascular screening in the aspects of type 2 Diabetes Mellitus and risk factors
NAFİZ BOZDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2001
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NAFİZ BOZDEMİR
- Pamukkale Üniversitesi Hastanesi Çocuk Acil Polikliniği'ne başvuran hastaların birinci basamağa başvurularının değerlendirilmesi
Evaluation of the primary care applications of the patients who have applied to Pamukkale University Hospital Pediatric Emergency Outpatient Clinic
MERVE TOSUN
Tıpta Uzmanlık
İngilizce
2020
Aile HekimliğiPamukkale ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAMER EDİRNE
- Sigara, KOAH, vitamin A, vitamin E, galektin-3, İMA, tas ve tos ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of smoking, COPD, vitamin A, vitamin E, galectin-3, ima, tas and tos relationship
ABDURRAHMAN ALTUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiSelçuk ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİLE MARAKOĞLU
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların sigara içme durumları ile uyku kalitesi ve öz yeterlilik algısı arasındaki ilişki
The relationship between smoking status and sleep quality and self-efficacy perception of patients admitted to the family medicine outpatient clinic
İBRAHİM HALİL ÖLMEZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERSAN GÜRSOY
- Bir üniversite hastanesi aile hekimliği polikliniğine başvuran hastaların kolorektal kanserden korunmaya yönelik sağlık inançları
The health beliefs of the patients, who were referred to the family medicine outpatient service of a university hospital, on prevention from colorectal cancer
MİNE CEYLAN DOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiAnkara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE SELDA TEKİNER