Beyond the empirical and ethical divide: İbn Khaldun's multiplex philosophy of politics and education
Ampirik ve etik ayrımın ötesinde: İbn Haldun'un çok katmanlı siyaset ve eğitim felsefesi
- Tez No: 838901
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP ŞENTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Felsefe, Siyasal Bilimler, Education and Training, Philosophy, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Medeniyetler İttifakı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
Siyaset ve eğitim teorisinde neden ampirik ve etik yaklaşımlar arasında bir ayrım vardır? Birçokları için bu ayrım, David Hume'un“olan”ve“olması gereken”hakkındaki ifadeler arasında ayırım yapmasından ve mantıksal pozitivizmin gerçekleri değerlerden sert bir şekilde ayırmasından kaynaklanır. Bu da dolayısıyla ampirik ve normatif araştırma biçimleri arasındaki ayrımı vurgular. Bu felsefi ilke, siyaset teorisi alanında geçen yüzyıl boyunca kararsızlığa sebep olmuş, bilim adamları bu iki çerçeveyi dengelemeye çalışırken ampirik ve normatif, veya diğer bir deyişle betimleyici (descriptive) ve kural koyucu (prescriptive) yaklaşımlar arasında gidip gelmiştir. Bunun sonucunda bir iş bölümü ortaya çıkmıştır: ampirik siyaset teorisyenleri siyasetin“ne olduğu”üzerine odaklanırken, normatif siyaset teorisyenleri“ne olması gerektiği”ile ilgilendiler. Ampirik siyaset teorisi yaklaşımları, toplumun vakıâdaki hâlini açıklayan nedensel yasaları keşfetmeye odaklıdır. Diğer taraftan, normatif siyaset teorisi, etik düşünceleri, değerleri ve toplumların nasıl düzenlenmesi ve yönetilmesi gerektiğine dair kuralları içerir. Ampirik ve etik ikilemi düşünüldüğünde, çağdaş bir Mukaddime okuyucusu, İbn Haldun'un siyaset teorisinin hangi kategorinin altına daha uygun düştüğünü belirlemekte zorlanabilir. Bu sorunu ele almak için bu çalışma, İbn Haldun'un siyaset teorisini ampirik-etik ayrımı ve ilgili tartışmalar bağlamında yeniden ele almayı önermektedir. Bu tezin temel sorularından biri, bu ayrımın İbn Haldun'un sosyo-politik düşüncesini genel olarak ve Mukaddime'deki siyaset teorisini anlamak için ne kadar işlevsel olduğudur. Bu çalışma, İbn Haldun'un siyaset teorisinin her iki tür soruyu da ele aldığını göstermektedir: ontolojik-tanımlayıcı bir soru olarak“Devlet nedir?”, ve etik-normatif bir soru olarak“Bir devleti adil veya ideal bir devlet yapan nedir?”. Bu, İbn Haldun'un siyaset teorisinin, ampirik-etik ikileminin her iki kutbunun da yeterince temsil edemeyeceği anlamına gelir. İbn Haldun'un asıl amacı, açıkça ifade ettiği gibi, Fârâbî'nin ütopyacı çalışmalarının aksine, tarihsel gerçekleri bilimsel ve gerçekçi bir şekilde tanımlayarak sunmaktı. Ancak İbn Haldun'un siyaset teorisindeki ampirik odağı ve vâkıâya mutâbakat kaygısı, kitabının adından da anlaşılacağı gibi (Kitābu'l-İber) toplumu düzenlemek ve politikalara rehberlik etmek amacıyla birtakım bilişsel ve öğretici bir amaç taşır. Bu yönüyle İbn Haldun,“ideal”ve“ideal olmayan”siyaset teorisi tartışmasına da katkıda bulunur; normatif iddialar, hayatın gerçeklerinin ve ilahi vahyin gerçeklerinin bir arada olduğu şekilde haklı çıkarılır ve bu da idealin nasıl pratik adımlarla nasıl gerçekleştirilebileceği konusunda ampirik ve etiği entegre etmeye çalışan çağdaş siyaset teorisine bir model sunar. Bu tezin temel amacı, İbn Haldun'un siyaset teorisinde ampirik ve etik boyutlar arasında bir dışlama olmadığını ve bu entegrasyonun nasıl sağlandığını aydınlatmaktır. Bu çalışmanın temel argümanı, İbn Haldun'un siyaset teorisinin felsefi temellerinin, ampirik ve etik boyutları dışlamayan ve ikili bir karşıtlık olmadan uyumlu bir şekilde bir araya getiren çok katmanlı bir paradigma olduğudur. İşte bu çok katmanlı yaklaşım, İbn Haldun'un düşüncesini belirli ikilemler içinde çalışan modern düşünme biçimlerine karşı dirençli kılar. İbn Haldun'un sosyo-politik düşüncesini temellendiren çok katmanlı paradigma ortaya çıkarıldığında, siyaset ve eğitim teorilerinin aynı anda nasıl ampirik ve etik, veya betimleyici ve kural koyucu olduğunu anlayabiliriz.
Özet (Çeviri)
Why is there a tension between the empirical and the ethical approaches in political and educational theory? For many, this tension is the legacy of David Hume who separated“is”and“ought”claims, and of logical positivism, which sharply distinguished between facts and values, hence between empirical and normative forms of inquiry as well. This philosophical principle has contributed to the indecision in the field of political theory over the last century, oscillating between empirical-positive and ethical-normative approaches, or in other words, descriptive and prescriptive perspectives, as scholars have struggled to balance these two frameworks. There was a division of labor: empirical political theorists focused on the empirical“is”of politics, while normative political theorists concerned themselves with the ethical“ought”of politics. Empirical approaches to political theory are concerned with discovering the causal laws that explain why society is the way it is. Normative approach to political theory, on the other hand, is concerned with ethical considerations, values, and prescriptions about how societies ought to be organized and governed. With the empirical and normative binary in mind, a contemporary reader of the Muqaddimah might find it challenging to ascertain under which of these two categories Ibn Khaldun's political theory most appropriately fits. To address this issue, the present study proposes revisiting Ibn Khaldun's political and educational theories in the context of the empirical-ethical binary and related discussions. One of the guiding questions of this dissertation is how helpful this distinction is for an adequate understanding of Ibn Khaldun's socio-political thinking generally, and his political and educational theories in Muqaddimah more specifically. This study reveals that Ibn Khaldun's political theory addresses both types of questions: the ontological-descriptive question about the state as“What makes a certain object a state?”, and the ethical-normative question about the state as“What makes a state a just or an ideal state?”. This suggests that Ibn Khaldun's political theory defies categorization within the narrow confines of the empirical-ethical binary. While Ibn Khaldun explicitly aimed to provide a scientific and realistic analysis of historical facts in a descriptive manner, differing from the utopian studies of the al-Farabi school, his work inherently serves a cognitive and instructive purpose to regulate society and guide policies, as implied in the name of his book, Kitāb al-ʿIbar. This aspect also speaks to the recent debate on ideal and non-ideal political theory, in terms of how to justify normative claims in order not to be 'too abstract.' The normative claims of the Muqaddimah are justified by the real facts of life and the divine revelation, which go hand in hand, providing a model for contemporary political theory that seeks to integrate the empirical and the ethical in how the ideal might be achieved in practical steps. The primary goal of this dissertation is to elucidate why there is no exclusion between the empirical and normative dimensions in Ibn Khaldun's political theory and to explain how this integration is achieved. The main argument of this study is that the philosophical foundations of Ibn Khaldun's political theory provide a multiplex framework in which the empirical and ethical dimensions coexist harmoniously, without being mutually exclusive or in binary opposition. It is this multiplex paradigm that makes his thought resistant to modern ways of thinking that typically operate within set dichotomies, i.e., distinctions that have translated into separations. Once the multilayered framework underpinning Ibn Khaldun's socio-political thinking is in view, we can then understand how his political and educational theories are simultaneously empirical and ethical, or descriptive and prescriptive, and why they are inevitably so.
Benzer Tezler
- Yalın üretim ve dijitalizasyon (endüstri 4.0 + endüstri 5.0): Çok boyutlu etkileşim matrisi ve üretim firmaları için kurulum, geliştirme stratejileri ve değerlendirme modeli
Lean+digitalization (Industry 4.0 + industry 5.0): Multi-domain matrix as a reference implementation and improvement strategies for manufacturing companies and assessment model
HASAN OKTAY GÖKTAŞ
Doktora
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT YUMUŞAK
- Kurumsal sosyal sorumluluğun işe adanma üzerindeki etkisinde algılanan dışsal prestijin ve örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Otel işletmelerinde bir araştırma
The mediating roles of perceived external prestige and organizational identification in the effect of corporate social responsibility on work engagement: A research on hotel
MERT GÜRLEK
- Jung'un kolektif bilinçdışı arketiplerinin Kant'ın saf aklın ideleri bağlamında değerlendirilmesi
The assessement of Jung's archetypes of the collevtive unconsciousness in the contex of Kant's ideas of pure reason
FATİH KINA
- Dipsiz doğa: Mimarlığın zemin hayalleri
Unfathomed natures: The hallucinated grounds in architecture
MELİS DENİZ ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİZAM ONUR SÖNMEZ
- Kant ve Wittgenstein üzerine eleştirel bir karşılaştırma
A critical comparison on Kant and Wittgenstein
SERDAR ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
FelsefeDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM EMİROĞLU