Geri Dön

Doğa temelli yürütücü işlevler programının okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerilerine etkisi

The effect of nature based executive functions program on the executive function skills of preschool children

PDF İndir

  1. Tez No: 838951
  2. Yazar: FATMA GÜLÇİN DEMİRCİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜL POLAT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 272

Özet

Bu araştırmada doğa temelli eğitim ve orman okulu yaklaşımına uygun olarak geliştirilen Doğa Temelli Yürütücü İşlevler Programı'nın okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerilerine ve doğaya karşı farkındalıklarına etkisi incelenmiştir. Araştırmada karma yöntem desenlerinden müdahale deseni kullanılmıştır. Araştırmada geliştirilen programın etkisini incelemek amacıyla 1 deney ve 1 kontrol grubu olmak üzere ön test son test kontrol gruplu deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırmada nitel araştırma türlerinden durum çalışması yoluyla da ebeveyn katılımcılardan müdahale öncesi, çocuk katılımcılardan müdahale sonrası veriler toplanmıştır. Araştırmada 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında Kocaeli ilinde bir devlet üniversitesinin kampüsünde yer alan, Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı özel bağımsız anaokuluna devam eden 60-72 aylık 18 çocuk ve ebeveynleri çalışma grubunda yer almaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, Boyut Değiştirerek Kart Eşleme Görevi (BDKE), 5-10 Yaş Çocukları için Çalışma Belleği Ölçeği (ÇBÖ), Gece/Gündüz Görevi (GGG), Problem Çözme Becerisi Ölçeği (PÇBÖ), Beş Yaş Çocuklar için Frankfurter Konsantrasyon Testi (FTF-K), ebeveyn yarı yapılandırılmış görüşme formu ve çocuk yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarına uygulanan ön testler sonrası Doğa Temelli Yürütücü İşlevler Programı, program süresi 10 hafta olarak 2022-2023 eğitim öğretim yılının birinci yarı yılında, haftada 2 gün, günlük 2,5-3 saati kapsayan orman okulu oturumları şeklinde uygulanmıştır. Kontrol grubu ise herhangi bir müdahale olmaksızın anaokulundaki MEB Okul Öncesi Eğitim Programı'na devam etmiştir. Programın tamamlanmasının ardından son test verileri alındıktan sonra çocuk görüşmelerini içeren nitel veriler toplanmıştır. Programın tamamlanmasından 5 hafta sonra izleme testleri uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen nitel veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri için geliştirilen programın etkisini incelemek amacıyla deney ve kontrol gruplarının grup içi karşılaştırmalarında normal dağılmayan tekrarlanan ölçümler arasındaki farklar için Friedman Testi kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalar için Wilcoxon İşaretli Sıralar testi, ikili gruplarda Mann Whitney U Testi kullanılarak Bonferonni düzeltmesi uygulanmıştır. Araştırmanın nicel bulgularına göre deney grubunda bilişsel esneklik alanında ön test ve son test puanları arasında orta etki düzeyinde anlamlı farklılık olduğu görülmüştür ve bu etki 5 hafta sonra yapılan izleme testinde de devam etmiştir. Deney ve kontrol grupları karşılaştırıldığında ise izleme testinde deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu, son test ve izleme testlerinde büyük etki büyüklüğü düzeyinde farklılık olduğu görülmüştür. Çalışma belleği becerilerinde, deney grubu sözel bellek ve görsel bellek alt boyutlarında ve çalışma belleği toplam puanlarında son test ölçümünde çok güçlü etki düzeyinde anlamlı farklılık olduğu görülmüştür ve bu etki izleme testinde de devam etmiştir. Çalışma belleği becerileri açısından deney ve kontrol grupları karşılaştırılmasında, görsel bellek ve çalışma belleği toplam puanları son test ve izleme testlerinde deney grubu lehine büyük etki düzeyinde anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Engelleyici kontrol becerisinde deney ve kontrol gruplarında farklı zamanlarda yapılan ölçümlerde ve grupların karşılaştırılmasında anlamlı bir etki olmadığı görülmüştür. Problem çözme becerisinde deney grubunun ön test, son test ve izleme testi puanları arasında çok güçlü etki düzeyinde anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Problem çözme becerisinde deney ve kontrol grupları karşılaştırıldığında, son test ve izleme testinde deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu ve bu etkinin büyük etki büyüklüğü düzeyinde olduğu görülmüştür. Konsantrasyon becerisinde, programa katılan çocukların ön test, son test ve izleme testlerinde son test lehine güçlü etki düzeyinde anlamlı farklılık olduğu ve bu etkinin izleme testinde de devam ettiği görülmüştür. Kontrol grubunda son test ve izleme testlerinde çok güçlü etki düzeyinde anlamlı farklılık görülmüştür. Konsantrasyon becerisi alanında deney grubu ve kontrol grubu karşılaştırmasında, son test ve izleme testi ölçümlerinde anlamlı düzeyde farklılık görülmezken, gruplar arası son test ölçümünde deney grubu lehine küçük düzeyde etki büyüklüğü görülmüştür. Elde edilen nicel ve nitel veriler ışığında bu programın çocukların bazı yürütücü işlev becerilerini geliştirdiği, doğaya karşı farkındalığını arttırdığı ve çocuklara doğal çevreye ve sürdürülebilirliğe ilişkin bazı bilgi ve beceriler kazandırdığı tespit edilmiştir. Araştırmada bu doğrultuda öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

In this study, the effect of the Nature-Based Executive Functions Programme, which was developed in accordance with the nature-based education and forest school approach, on the executive function skills of preschool children and their awareness of nature was examined. The intervention design, one of the mixed method designs, was used in the research. In order to examine the effect of the program developed in the research, an experimental method with 1 experimental and 1 control group, pretest posttest control group was used. In the research, data were collected from the parent participants before the intervention and from the child participants after the intervention through the case study, which is one of the qualitative research types. In the study, 18 children aged 60-72 months and their parents who attend a private independent kindergarten affiliated to the Ministry of National Education, located on the campus of a state university in Kocaeli in the 2022-2023 academic year, and their parents are included in the study group. Personal information form, Dimensional Change Card Sort Test (DCCS), Working Memory Scale for 5-10 Years-Old Children (WMS), Day/Night Task (DNT), Problem Solving Skills Scale (PSS), Frankfurter Concentration Test for Five-Year-Old Children (FTF-K), parent semi-structured interview form and child semi-structured interview form were used as data collection tools in the study. After the pre-tests applied to the experimental and control groups, the duration of the program in the Nature-Based Executive Functions Program was 10 weeks, in the first half of the 2022-2023 academic year, as forest school sessions covering 2.5-3 hours per day, 2 days a week. The control group continued the MEB Preschool Education Program in the kindergarten without any intervention. After the post-test data for the completion of the program were obtained, qualitative data including child interviews were collected. Follow-up tests were administered 5 weeks after the completion of the program. Qualitative data obtained in the research were analyzed by content analysis method. In order to examine the effect of the program developed for the quantitative data of the research, the Friedman Test, was used for the differences between the repeated measurements of the experimental and control groups. Wilcoxon Signed Ranks test was used for multiple comparisons and Bonferonni correction was applied using Mann Whitney U Test. According to the quantitative findings of the study, it was observed that there was a significant difference at the moderate effect level between the pre-test and post-test scores in the experimental group in the field of cognitive flexibility, and this effect continued in the follow-up test after 5 weeks. When the experimental and control groups were compared, it was seen that there was a significant difference in favor of the experimental group in the follow-up test, and there was a large effect size difference in the post-test and follow-up tests. It was observed that there was a significant difference at the very strong effect level in the post-test measurement in the working memory skills, verbal and visual memory sub-dimensions of the experimental group, and working memory total scores, and this effect continued in the follow-up test. In the comparison of the experimental and control groups in terms of working memory skills, it was observed that there was a significant difference in favor of the experimental group in the visual memory and working memory total scores in the posttest and follow-up tests. It was observed that there was no significant effect on the inhibitory control skill in the measurements made at different times in the experimental and control groups and in the comparison of the groups. In problem solving skills, it was observed that there was a significant difference at the very strong effect level between the pre-test, post-test and follow-up test scores of the experimental group. When the experimental and control groups were compared in terms of problem solving skills, it was seen that there was a significant difference in favor of the experimental group in the post-test and follow-up test, and this effect was at the level of large effect size. It was observed that there was a significant difference in the level of strong effect in favor of the post-test in the pre-test, post-test and follow-up tests of the children participating in the program, and this effect continued in the follow-up test. There was a significant difference in the very strong effect level in the posttest and follow-up tests in the control group. In the comparison of the experimental group and the control group in the area of concentration skill, no significant difference was observed in the post-test and follow-up test measurements, while a small effect size in favor of the experimental group was observed in the post-test measurement between the groups. In the light of the data obtained, it has been determined that this program develops some executive function skills of children, increases their awareness of the nature, and provides children with some knowledge and skills regarding the natural environment and sustainability. In this study, suggestions were presented in this direction.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    776335

    Doğa temelli çözüm (DTÇ) önerileri bağlamında Küçükçekmece ilçesi'nde inşa edilecek sulak alanlar (İESA) için örnek alan çalışması

    A case study examplefor the constructed wetland as a nature-based solution in the Kucukcekmece district

    SEYİTHAN ALAGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Aydın Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN VOLKAN ORAL

  2. Tez No

    740456

    Doğa temelli uygulamaların okul öncesi dönem çocuklarının değerleri üzerindeki etkisi

    The effect of nature-based practices on the values of pre-school children

    FATMA BALIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUNİSE DURAN

  3. Tez No

    853487

    Researching the interoperability of nature-based solution and permaculture design and evaluating accordingly in zone 6, Milan

    Doğa temelli çözüm ile permakültür tasarımının birlikte çalışabilirliğinin araştırılması ve buna göre değerlendirilmesi zone 6, Milano.

    MUHAMMED GÜNDOĞAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    MimarlıkPolitecnico di Milano

    PROF. DR. JULİA NERANTZİA TZORTZI

    DOÇ. DR. OZGE OGUT

  4. Tez No

    765368

    Doğa temelli etkinliklerin anasınıfına devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effects of nature-based activities on the social skills of 60-72 months-old children continuing the kindergarten

    MELEK DİNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ELİF YEŞİM ÜSTÜN

  5. Tez No

    831075

    Doğa temelli eğitim uygulamaları yürüten bir anaokulunun sürdürülebilirlik için eğitim unsurları açısından incelenmesi

    Investigation of education for sustainability practices in a nature-based preschool

    ELİF ONAROK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DENİZ PAMUK

Geri Dön