Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının okul iklimi ve öğretmen öznel iyi oluşu yönüyle incelenmesi
Examination of teachers' organizational commitment in terms of school climate and teacher's subjective well-being
- Tez No: 839910
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Resmî ortaokullarda çalışan öğretmenlerin destekleyici okul iklimine ilişkin algıları, öznel iyi oluş düzeyleri ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlayan bu nicel araştırma, ilişkisel tarama modeli kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında, Ankara ili ve merkez ilçelerinde bulunan Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmî ortaokullarda ve imam hatip ortaokullarında görev yapan 607 öğretmen oluşturmuştur. Öğretmenlerin öznel iyi oluş düzeylerini belirlemek için Renshaw, Long ve Cook (2015) tarafından geliştirilen, Ergün ve Nartgün'ün (2017) Türkçeye uyarladığı“Öğretmen Öznel İyi Oluş Ölçeği”kullanılmıştır. Okullarda öğretmenler tarafından algılanan destekleyici okul iklimi düzeyini belirlemek amacıyla Kavgacı (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan“Okul İklimi Ölçeği”kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütlerine bağlılık düzeylerini belirlemek için ise Meyer, Allen ve Smith (1993) tarafından geliştirilen Dağlı vd. (2018) tarafından Türkçeye uyarlanan“Örgütsel Bağlılık Ölçeği”kullanılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda ölçeğin yapı geçerliğini tespit etmek için açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmış, güvenirliğini tespit etmek için Cronbach-Alfa katsayıları hesaplanmıştır. Analizler ve hesaplamalar neticesinde ölçeklerin Ankara ili örnekleminde geçerliği ve güvenirliği teyit edilmiştir. Verilerin analizinde frekans analizi; öznel iyi oluş, destekleyici okul iklimi ve örgütsel bağlılık ölçeklerinin bazı demografik değişkenlere göre ortalamaları ve bu ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı bağımsız gruplarda T-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi; değişkenler arasındaki ilişkileri ve öznel iyi oluşun destekleyici okul iklimi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki üzerindeki potansiyel aracılık etkilerini incelemek için korelasyon analizi ve aracılık analizi kullanılmıştır. Araştırma ilişkisinde verilen model yapısal eşitlik modeliyle test edilmiş ve kabul edilebilir uyum değerler içinde doğrulanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin destekleyici okul iklimi algıları ve örgütsel bağlılık algı düzeyleri orta düzey; öznel iyi oluş algıları ise yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin destekleyici okul iklimi ile öğretmen iyi oluşu algı düzeyleri arasındaki ilişkinin anlamlı, pozitif ve zayıf düzeyde olduğu; öğretmenlerin destekleyici okul iklimi ile örgütsel bağlılık algı düzeyleri arasındaki ilişkinin anlamlı, pozitif ve zayıf olduğu; öğretmen öznel iyi oluşu ile örgütsel bağlılık algı düzeyleri arasındaki ilişkinin anlamlı, pozitif ve zayıf olduğu ve öğretmen öznel iyi oluşunun, destekleyici okul iklimi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide kısmi aracılık etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma; destekleyici okul ikliminin, öğretmenlerin öznel iyi oluş ve örgütsel bağlılıkla olumlu yönde ilişkili olduğunu vurgulamaktadır. Bu araştırma, öğretmenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin destekleyici okul iklimine ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisini ortaya koyduğundan eğitim yöneticilerine yönetim süreçlerine katkı sağlayarak okullarda öğretmenlerin öznel iyi oluşlarının yüksek tutulabileceği ortam sağlama açısından yardımcı olacağı düşünülmektedir. Öğretmenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin, destekleyici okul iklimi algılarının ve örgütsel bağlılıklarının, verilen eğitim kalitesini önemli düzeyde etkilediği söylenebilir. Bu bağlamda bu araştırmanın daha etkili bir eğitim süreci ve öğrenme ortamı oluşturma bakımından öğretmenlere, okul yöneticilerine ve alandaki uzmanlara yeni öneriler sunabileceği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
This quantitative study, which aims to examine the relationship between teachers' perceptions of supportive school climate, subjective well-being levels and organizational commitment, was conducted using the relational survey model. The sample of the study consisted of 607 teachers working in official secondary schools and imam hatip secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in Ankara province and its central districts in the 2021-2022 academic year.“Teacher Subjective Well-Being Scale”developed by Renshaw, Long, and Cook (2015) and adapted into Turkish by Ergün and Nartgün (2017) was used to determine teachers' subjective well-being levels. In order to determine the level of supportive school climate perceived by teachers in schools,“Organizational Climate Scale”adapted into Turkish by Kavgacı (2010) was used. The“Organizational Commitment Scale”developed by Meyer, Allen, and Smith (1993) and adapted into Turkish by Dağlı et al. (2018) was used to determine teachers' level of commitment to their organizations. In line with the data obtained, exploratory factor analysis (EFA) and confirmatory factor analysis (CFA) were conducted to determine the construct validity of the scale, and Cronbach-Alpha coefficients were calculated to determine its reliability. As a result of the analyses and calculations, the validity and reliability of the scales in the Ankara province sample were confirmed. In the analysis of the data, frequency analysis; T-test in independent groups and One-Way Analysis of Variance were used to examine the averages of subjective well-being, supportive school climate and organizational commitment scales according to some demographic variables and whether the difference between these averages was significant; correlation analysis and mediation analysis were used to examine the relationships between variables and the potential mediating effects of subjective well-being on the relationship between supportive school climate and organizational commitment. The model given in the research relationship was tested with structural equation modeling and confirmed within acceptable fit values. In the study, it was found that teachers' perceptions of supportive school climate and organizational commitment were at medium level, while their perceptions of subjective well-being were at high level. It was concluded that the relationship between teachers' perceptions of supportive school climate and teacher well-being was significant, positive and weak; the relationship between teachers' perceptions of supportive school climate and organizational commitment was significant, positive and weak; the relationship between teacher subjective well-being and organizational commitment was significant, positive and weak; and teacher subjective well-being had a partial mediating effect on the relationship between supportive school climate and organizational commitment. The study emphasizes that supportive school climate is positively related to teachers' subjective well-being and organizational commitment. Since this research reveals the effect of teachers' subjective well-being levels on supportive school climate and organizational commitment, it is thought that it will help educational administrators in terms of providing an environment where teachers' subjective well-being can be kept high in schools by contributing to management processes. It can be said that teachers' subjective well-being levels, their perceptions of supportive school climate and their organizational commitment significantly affect the quality of education. In this context, it can be said that this research can provide new suggestions to teachers, school administrators and experts in the field in terms of creating a more effective educational process and learning environment.
Benzer Tezler
- İlköğretim kurumlarında öğretimsel liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki (Konya ili örneği)
The relationship between instructional leadership and organizational commitment in primary schools (A study in Konya)
MEHMET KORAY SERİN
- İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi
Effects of administrators? ethical leadership and organizational justice behavior on primary school teachers? organizational commitment level
CELAL TEYYAR UĞURLU
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÜSTÜNER
- Okulların örgüt yapısıyla örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide okul ikliminin aracı rolü
The mediating role of school climate in the relationship between the organizational structure of schools and organizational commitment
MEHMET NEZİR ÇEVİK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT GÜRKAN GÜLCAN
- Öğretmenlerin grup içi bağlılıklarına etki eden bireysel ve örgütsel değişkenler
Individual and organizational variables that affect teachers' group cohesion
AHMET YURDAKUL
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM ÇELİK
- Öğretmen liderliği ile örgütsel bağlılık ilişkisinde öğretmen iş birliğinin aracı rolü
The mediating role of teacher cooperation in the relationship between teacher leadership and organisational commitment
BÜŞRA EYÜPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMÜR ÇOBAN