Türkiye'nin kuraklık hassasiyetine çok boyutlu yaklaşım
Multidimensional approach to drought vulnerability of Turkey
- Tez No: 840695
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN TATLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Bu çalışmada, kuraklık hassasiyetini değerlendirmek amacıyla çok boyutlu bir kavramsal çerçeve geliştirilmiştir. Bu kavramsal çerçeve, IPCC'nin maruz-kalma, duyarlılık ve uyum kapasitesi olmak üzere üç bileşenli hassasiyet tanımına dayanmaktadır. Türkiye'nin kuraklık hassasiyetini bu kavramsal çerçeveye dayalı olarak değerlendirmek üzere gösterge yaklaşımı benimsenmiştir. Bu kapsamda hem biyofiziksel hem de sosyo-ekonomik göstergeler altında 29 vekil değişken tanımlanmıştır. Değişkenlerin ağırlık değerlerini belirlemek için Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bu göstergeler, Maruz-kalma İndeksi, Duyarlılık İndeksi, Uyum Kapasitesi İndeksi, Potansiyel Etki İndeksi ve Kuraklık Hassasiyeti İndeksi olmak üzere beş indeks altında birleştirilmiştir. Daha sonra indeks değerleri“çok yüksek, yüksek, orta, düşük ve çok düşük”kategorilerine sınıflandırılmış ve ülke genelindeki coğrafi dağılımları haritalandırılmıştır. Çalışmanın ana sonuçları, Türkiye'deki 81 ilin kuraklık hassasiyetinin farklı seviyelerde olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlara göre, 17 il“çok yüksek”, 16 il“yüksek”, 15 il“orta”, 17 il“düşük”ve geri kalan 16 il ise“çok düşük”kuraklık hassasiyetine sahiptir. Bu bağlamda, kuraklık hassasiyeti en yüksek illerin ülkenin güneyi, merkezi ve güneydoğusundaki bölgelerde kümelendiği tespit edilmiştir. Ayrıca, sonuçlara göre, Türkiye'deki kuraklık hassasiyetinin altında yatan en önemli faktör iklimsel olsa da sosyal ve ekonomik faktörlerinde hassasiyeti belirlemede önemli rol oynadığı vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, a multidimensional conceptual framework was developed to assess drought vulnerability. This framework was based on the three-component vulnerability definition outlined by the Intergovernmental Panel on Climate Change, which includes exposure, sensitivity, and adaptive capacity. An indicator approach was employed to assess Türkiye's drought vulnerability within this framework. A total of 29 proxy variables were identified under both biophysical and socio-economic indicators. The Analytical Hierarchy Process method was used to determine the weight values of these indicators and variables. These indicators and variables were then integrated under five indices: Exposure Index, Sensitivity Index, Adaptive Capacity Index, Potential Impact Index, and Drought Sensitivity Index. Subsequently, the index values were categorized as“very high, high, moderate, low, and very low”and mapped to display their geographical distribution across the country. The main findings of the study reveal varying levels of drought vulnerability among Türkiye's 81 provinces. According to the results, 17 provinces were categorized as having“very high”vulnerability, 16 provinces as having“high”, 15 provinces as having“moderate”, 17 provinces as having“low”, and the remaining 16 provinces as having“very low”. It was observed that provinces with the highest drought vulnerability were concentrated in the southern, central, and southeastern regions of the country. In addition, according to the results, it is emphasized that although the most important factor underlying vulnerability to drought in Türkiye is climate, social and economic factors also play an important role in determining vulnerability.
Benzer Tezler
- Disaster management from a social vulnerability perspective: Mapping the risks for the city of Istanbul
Sosyal kırılganlık perspektifinden afet yönetimi:İstanbul kenti için risklerin haritalanması
NUR BERFU AKKAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Kuraklığın tarımsal faaliyetler üzerindeki etkilerinin araştırılması: Seyhan Havzasında bir etkilenebilirlik çalışması
Investigation of the effects of drought on agricultural activities: A vulnerability study in the Seyhan Basin
MUHAMMET SAİD GÖLPINAR
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ÇETİN
- Türkiye'de Yıllık Ortalama Toplam Yağışın Kriging Yöntemiyle Belirlenmesi
The Determination of Annual Mean Total Precipitation in Turkey with Kriging Technique
OLGU AYDIN
- Yıllık ortalama toplam yağış, global ordinary kriging, lokal ordinary kriging, çapraz geçerlilik, Türkiye
Annual mean total precipitation, global ordinary kriging, local ordinary kriging, cross validation, Türkey
OLGU AYDIN
- The role of local governments in climate change adaptation: Achievements and barriers in the Turkish case
İklim değişikliğine adaptasyon sürecinde yerel yönetimlerin rolü: Türkiye örneğinde kazanım ve engeller
GÜLİN ÖZDEMİR EROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiYer Sistem Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN BALABAN
PROF. DR. AYŞEN YILMAZ