2010 sonrası Türk sinemasında kadın yönetmenlerin filmlerinde annelik temsili
Representation of maternity in the films of women directors in Turkish cinema after 2010
- Tez No: 840811
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HACER AKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Ataerkil sistem, feminizm, annelik, kadın yönetmen, feminist eleştiri, Patriarchal system, feminism, motherhood, woman director, feminist criticism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo Televizyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Ataerkil sistem içinde var olma mücadelesi veren kadınlar, sisteme bağlı kalmaları adına belli kalıplara hapsedilmeye çalışılmıştır. Bu sistem içinde, kadını tahakküm altına almanın en kolay yolu ise 'annelik' olmuştur. Eril sistem, birey olarak bastıramadığı kadınları, 'içgüdüsel' olduğunu iddia ettiği annelik aracılığıyla bastırmaya çalışmıştır. Annelik farklı kesimler tarafından değişik yorumlara maruz kalmıştır: Bulunduğu toplumun annelik adı altında kadına atfettiği role uyan anneler 'iyi anne', uymayanlar ise 'kötü anne' olarak nitelendirilmektedir. Kadına dayatılan bu tek tip rollerin reddi ise feminizm kavramının ortaya çıkmasıyla başlamıştır. Özellikle annelik üzerine çalışma yürüten feministler, kadının 'anne' olmadan önce 'birey' olduğunu vurgulamışlardır. Feminizmin kadın/annelik konusundaki düşüncelerinden sinema da nasibini almıştır. Filmlerde artık daha gerçekçi kadın/anne rollerine yer verilmeye başlanmıştır. Kimi yönetmenler ve çektikleri filmler sistemi yansıtmaya devam ederken kimileri ise sistemin kurallarını reddederek karşıt filmler üretme yolunu seçmişlerdir. Annelik temsillerinin toplumsal cinsiyet rolleri, aile dinamikleri, anne-çocuk ilişkisi ve toplumsal normlar açısından nasıl şekillendiğini anlamak için film analizi, kültürel çalışmalar ve toplumsal cinsiyet çalışmaları yaklaşımlarını bir araya getiren bu çalışma, 2010 yılı ve sonrası Türk sinemasında kadın yönetmenlerin filmlerinde annelik temasının nasıl inşa edildiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın örneklem kümesini annelik konusunun öne çıktığı ve hem yönetmenliğini hem de senaristliğini kadın yönetmenlerin üstlendiği Gözetleme Kulesi (Pelin Esmer, 2012), Deniz Seviyesi (Esra Saydam ve Nisan Dağ, 2014) ve Zefir (Belma Baş, 2010) adlı filmler oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenine dayanan çalışmada feminist çözümleme tekniği kullanılmış; üç film kümesinde 'olması gereken anne' modeli yerine annelik olgusuna bireysel duygularıyla yaklaşan kadınlara yer verildiği saptanmıştır. Annelik konusunu kadın yönetmenlerin bakış açısıyla ele alan bu çalışmanın, mevcut yazındaki kısıtlı girişimler dikkate alındığında önemli olduğu söylenebilir. Çalışmanın Türk sinemasının evrilen ve çeşitlenen yüzünü anlamak ve kadın yönetmenlerin perspektifinden annelik kavramını sorgulamak isteyenler için kaynak olabilme olanağı ise mevcut çabayı anlamlı kılacak olan temennidir.
Özet (Çeviri)
Women, who face challenges to exist within the patriarchy, have been tried to be confined to specific roles in order to remain loyal to the system. Within this system, motherhood has been the simplest method of oppressing women. The patriarchal system has attempted to oppress women by promoting motherhood as an 'instinctive' role, as it was unable to suppress them as individuals. Motherhood is interpreted differently by different groups: Mothers who fit the role that society assigns to women under the name of motherhood are described as 'good mothers', while those who do not are described as 'bad mothers'. The rejection of these uniform roles imposed on women began with the emergence of the concept of feminism. Feminists, especially those concerned with working on motherhood, emphasized that women were“individuals”before they became "mothers. Cinema was also influenced by feminism's ideas about women/motherhood. More realistic female/mother roles began to be portrayed in films. While some directors and the films they made continued to reflect the system, others rejected the rules of the system and chose to produce films in opposition. This study, which combines film analysis, cultural studies and gender studies approaches to understand how representations of motherhood are shaped in terms of gender roles, family dynamics, mother-child relationship and social norms, aims to reveal how the theme of motherhood has been constructed in the films of women directors in Turkish cinema since 2010 and beyond. The sample set of the study was dominated by the topic of motherhood and both directed and written by women directors Gözetleme Kulesi (Pelin Esmer, 2012), Deniz Seviyesi (Esra Saydam and Nisan Dağ, 2014) and Zefir (Belma Baş, 2010). Feminist analysis technique was used in the study based on a qualitative research pattern; it was found that women who approach the phenomenon of motherhood with their individual feelings were included in the three film sets instead of the 'the mother who should be' model. It can be said that this study, which deals with the issue of motherhood from the point of view of female directors, is important when considering the limited initiatives in the current literature. The opportunity for the study to be a resource for those who want to understand the evolving and diversifying face of Turkish cinema and question the concept of motherhood from the perspective of female directors is a wish that will make the current effort meaningful. The possibility that the study can be a resource for those who want to understand the changing and diversifying face of Turkish cinema and question the concept of motherhood from the perspective of women directors is a wish that will make the current effort meaningful.
Benzer Tezler
- 2010 sonrası Türk sinemasında kadın yönetmenlerin kadına yönelik şiddeti anlatım biçimleri
Expression forms of the women directors about the violence against women after the 2010 Turkish cinema
FUNDA ÖZ ZEĞEREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DEMİRKOL
- Türk Sineması'nda toplumsal cinsiyet ve kadın dayanışması üzerinden Toz Bezi filminin göstergebilimsel bir incelemesi
A semiotic analysis of the 'Toz Bezi' film on gender andwomen's solidarity in Turkish cinema
TUĞÇE ÖZLEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SEZAİ TÜRK
- Yakın dönem Türk sinemasının yoksul kadınları: 'Zerre', 'Toz Bezi' ve 'Nefesim kesilene kadar' filmlerinin sosyolojik çözümlemesi
The poor women of recent Turkish cinema: A sociological analysis of the films 'The particle', 'Dust cloth' and 'Until i lose my breath'
ŞÜKRİYE SUDERİN ALTAN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıKocaeli Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR VELİOĞLU METİN
- 2010-2020 arası Türk sinemasında kadınların ürettiği filmlerde kadın temsilinin feminist perspektiften analizi
Women's representation in films produced by women in Turkish cinema between 2010-2020: A feminist analysis
MELTEM CEMİLOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnadolu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. N. AYSUN AKINCI YÜKSEL
- 2010 sonrası Türk sinemasında feminist belleğin oluşumu ve kadın imgesi
Constitution of feminist memory and women's image in Turkish cinema after the 2010's
ÖZLEM SİMAY ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK TAKIMCI