Geri Dön

Aktif yaşlanmada yapı ve kent ilişkisi, ilkeler ve kriterler

The relationship between structure and city in active aging, principles and criteria

PDF İndir

  1. Tez No: 841527
  2. Yazar: ŞİRİN BAYRAM
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE KIRAN ÇAKIR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trakya Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 247

Özet

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de nüfusun yaşlanması, içinde bulunduğumuz yüzyılda ortaya çıkan demografik olgulardan biridir. Gelişmiş ülkelerin sorunu olarak kabul edilen yaşlanma, gelişmekte olan ülkeler açısından da önemle üzerinde durulması gereken bir konu haline gelmiştir. Türkiye'de yapılan istatistiksel çalışmalar ile 65 yaş ve üstü nüfusun yakın gelecekte çarpıcı bir şekilde artacağına dikkat çekilmektedir. Bu artışın beraberinde yaşlanan toplum için yeni sosyal, ekonomik, kültürel, sağlık gibi sorunlar ortaya çıkaracağı ve bu sorunların en önemlilerinden birinin de yaşlı bireylerin barınma gereksinimi olacağı belirtilmektedir. Nüfusun yaşlanmasının sağlıktan sosyal güvenliğe, sosyo-kültürel yapıya ve aile yaşamına kadar toplumun bütün yönleriyle etkilendiği dikkate alındığında; konunun kent bütününden yapı ölçeğine kadar farklı boyutları ile planlama ve tasarım gündemine taşınması bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda yaşlılara yönelik barınma ihtiyaçlarının tespit edilmesi ve kamusal alan, yapı-kamusal alan ara yüzü ve mimari boyutu, son derece önem taşımakta ve diğer disiplinlerin verilerinden beslenmektedir. Her insanın olduğu gibi yaşlıların da barınma ihtiyaçlarının karşılanmasında, onların fizyolojik, psikolojik ve sosyal özelliklerinin göz önüne alınarak yaşam çevrelerinin oluşturulması gerekmektedir. Yaşlının özellikleri göz önüne alınarak yapılan tasarımlar ve düzenlemeler yaşlının aktif yaşlanmasını destekler ve onların daha uzun ve daha sağlıklı, mutlu, bağımsız, üretken ve sosyal olmalarını sağlar. Yaşlı; barındığı yapı ve bulunduğu kent (iç ve dış çevresi) ile kurduğu ilişkide biyolojik, psikolojik ve sosyolojik olarak karşılıklı etkileşim halindedir. Yaşlı bireylerin barınma alanlarına yönelik yaşadıkları biyolojik, psikolojik ve sosyolojik sıkıntılardan hareket ile yaşlı, yapı ve kent ilişkilerinin bütünleşik bir bakış açısı ile ele alınmasıyla oluşturulacak planlama ve tasarım kriterlerinin, aktif yaşlanmayı sağlayabilecektir. Çalışma, DSÖ'nün“Aktif Yaşlanma”ilkeleri ve“Yaşlı Dostu Kentler”kriterleri, kapsamında hazırlanmıştır. Bu ilke ve kriterleri daha iyi yönetebilmek, organize edebilmek ve sonuç odaklı bir yaklaşım sunabilmek için çalışmada barınma alanları, çevre ve ulaşım olmak üzere üç üst başlıktan oluşan“Aktif Yaşlanma Planlama ve Tasarım Kriterleri”geliştirilmiştir. Bu kriterler yaşlının, yapı ve kent (çevre) ile kurduğu ilişki ve ihtiyaçları doğrultusunda belirlenmiştir. Belirlenen kriterlerin varlığının sorgulanması amacı ile üç bölümden oluşan“kontrol listesi”hazırlanmıştır. Yaşlanan nüfusun barınma taleplerinin kent dışı, çeperi ya da sosyal yaşamdan soyutlanmış mekanlarda sağlanıyor olmasının getirdiği sorunlar, çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Ulusal ve uluslararası literatürden beslenerek gerçekleştirilen çalışma kapsamında; yaşlı barınma kurumlarının tasarımında kent ile bütünleşmesini sağlayacak mekânların hedeflenmesinin izole edilmişlik duygusunu azaltarak, yaşamsal kalitesini artıracağı ilkesi benimsenmiştir. Çalışmada, İstanbul ili, Beşiktaş İlçesi'nde yaşayan 65 yaş ve üstü olan yaş grubu ile anket çalışması yapılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen verilere bağlı olarak, problem, talep ve ihtiyaçlar bağlamında önerilen yöntemin uygulanabilir olduğu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında 65 yaş ve üstü bireylerin yapı ve kent ile kurduğu biyolojik, psikolojik ve sosyolojik sıkıntılardan doğan veya doğabilecek problemlerin çözümüne yönelik, yaşlıların aktif yaşlanmalarında etkili olan uygun yapı ve kent oluşturulmasına ve sürdürülmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

The aging of the population, a demographic phenomenon that has emerged in this century, is one of the significant challenges in our country as it is worldwide. Aging, once considered a problem for developed countries, has become a matter of great importance for developing countries. Statistical studies conducted in Turkey indicate that the population aged 65 and over will increase dramatically in the near future. This increase is expected to bring about new social, economic, cultural, health, and other challenges for the aging population, with one of the most significant issues being the housing needs of the elderly. Considering that population aging affects all aspects of society, from health to social security, socio-cultural structure, and family life, it becomes necessary to bring planning and design discussions about this issue from the scale of the entire city to the scale of individual buildings. In this context, determining the housing needs of the elderly is of utmost importance, and it draws from data from various other disciplines concerning public spaces, the interface between buildings and public spaces, and architectural aspects. Just like every individual, the living environment for the elderly should be created by taking into account their physiological, psychological, and social characteristics. Designs and arrangements made with the characteristics of the elderly in mind support their active aging and help them lead longer, healthier, happier, independent, productive, and social lives. The elderly have a mutual interaction with their biological, psychological, and sociological aspects in relation to their living environment, both indoors and outdoors. By adopting an integrated approach to the relationship between the elderly, buildings, and the city, it is possible to create planning and design criteria that will facilitate active aging based on the difficulties the elderly experience in their biological, psychological, and sociological aspects. The study was prepared within the scope of the World Health Organization's“Active Aging”principles and“Age-Friendly Cities”criteria. In order to better manage and organize these principles and criteria and provide a results-oriented approach, the study developed“Active Aging Planning and Design Criteria”consisting of three main headings: housing spaces, environment, and transportation. These criteria were determined based on the relationship and needs of the elderly with buildings and the city (environment). A“checklist”consisting of three sections was prepared to question the existence of the determined criteria. The problems arising from the fact that the housing demands of the aging population are met in locations outside the city, on the periphery, or in isolated spaces from social life constituted the starting point of the thesis. By drawing from national and international literature, the study aimed to reduce the sense of isolation by targeting the design of spaces that would integrate with the city in the design of elderly housing institutions, thus increasing the quality of life. In the study, a survey was conducted with the age group of 65 and over living in the Beşiktaş district of Istanbul. Based on the data obtained from the study, it was determined that the proposed method is applicable within the context of problems, demands, and needs. Within the scope of this study, it is aimed to contribute to the creation and maintenance of suitable buildings and cities that are effective in the active aging of the elderly, focusing on solving problems that arise from biological, psychological, and sociological issues related to the relationship between the elderly, buildings, and the city.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    449680

    İnsan-mekân ilişkisi bağlamında 'Yaşlı dostu mekânlar'

    Age-friendly places within the context of people and space

    NİHAL ARDA AKYILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Siyasal BilimlerYıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Sosyal Politika Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRAH AKBAŞ

  2. Tez No

    611420

    Sıcak ve nemli iklimlerde kentsel planlama kararlarının bina ölçeğinde doğal havalandırmaya etkisi: Adana ili örneği

    The impact of urban planning decisions on natural ventilation in buildings in hot and humid climates: The case of Adana province

    NESİM DOĞUŞ YELEKÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ZAFER AKDEMİR

  3. Tez No

    186174

    Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması

    Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias

    MAHMUT AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI

  4. Tez No

    884990

    Gündüzlü yaş alma mekanlarının evrensel tasarım prensipleri ve sürdürülebilir kalkınma amaçları çerçevesinde incelenmesi

    An analysis of day care center for elderly within the framework of universal design principles and sustainable development goals

    ELİF ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Geriatriİstanbul Teknik Üniversitesi

    İç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE GÖRGÜL

  5. Tez No

    225712

    Yaşlanmaya koşut sıçan tuba uterina'sında cinsiyet hormonlarının immünohistokimyasal olarak belirlenmesi ve ultrastrüktürel değişimlerin incelenmesi.

    Immunohistochemical determinig of age related distrubution of sex steroid hormones and examinig of ultrastructural changes.

    ŞULE ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Histoloji ve EmbriyolojiGazi Üniversitesi

    Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜLNUR TAKE

Geri Dön