Bor mineralinin cephe temizliğinde küfeki taşı üzerinde kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation of the usage of boron minerals on kufeki stone in facade cleaning
- Tez No: 841758
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM TEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Bor minerali, taş cephe temizliği, küfeki taşı, bor mineralleri, temizlik ajanı, Boron mineral, stone facade cleaning, kufeki stone, boron minerals, cleaning agent
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Fiziği ve Malzemesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Yüzyıllardır ayakta duran, bir dönemin yapım tekniği ve ustalığını bir eser olarak bugün görmemizi sağlayan tarihi taş yapılar, korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması gereken yapılardır. Ancak bu yapılar bulundukları çevre koşulları içinde yıpranma, kirlenme, bozulma davranışları gösterebilmektedir. Dünyanın bulunduğu yaşam koşulları ağırlıklı olarak çevresel etkileri minimize edilmiş olanı desteklemektedir. Bu nedenle koruma yaklaşımı da sürdürülebilir ve çevreci çözümler içinde gelişim ve değişim göstermektedir. Restorasyon ve cephe temizliğinde kullanılan yüzey temizleyiciler ve uygulama yöntemleri genellikle ithal edilmektedir. Özellikle kimyasal temizlik yöntemlerinde kullanılan teknik, teknoloji ve ajanlar ithal edilmektedir. Kullanılan bu ajanların malzemelere verdiği etki zaman içinde deneyimler ile anlaşılmaktadır. Yerel olarak üretilmiş olan bir temizlik ajanı bulunmamaktadır. Kaynağın yerel, çevreci, tekrar bulunabilir ve ekonomik olması ölçütleri ile farklı birçok sektörde kullanılan, aynı zamanda ahşap temizliğinde kullanımına dair örnekler bulunan Bor minerallerinin taş temizliğinde kullanılabilirliğinin araştırılması, taş temizliği için ajan olarak önemli bir kaynağın kazanılmasını sağlayabilir. Bu araştırmanın amacı; bor minerali katkılı temizlik ajanlarının taş temizliğinde kullanılabilirliğinin deneysel olarak analiz edilmesidir. Bu çalışmada Bor minerallerine ek olarak karşılaştırma yapabilmek amacıyla yaygın olarak kullanılan temizlik ajanları da ilave edilmiştir. Etkinin karşılaştırılabilmesi amacıyla taş türü olarak tek taş seçilmiştir. Taş olarak İstanbul'da yaygın kullanıma sahip olan küfeki taşı tercih edilmiştir. Çalışmanın yöntemi deneysel analizdir. Deneyler MSGSÜ MerLab (Kültür Varlıkları ve Sanat Eserleri Malzeme Uygulama ve Araştırma Merkezi)'da yapılmıştır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; çalışmanın amacı kapsam ve yöntem hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; tarihi taş yapılarda cephe temizlik yöntemleri hakkında literatür taraması ve alanında uzman kişilerin görüşleri doğrultusunda açıklanmıştır Üçüncü bölümde; Bor mineralinin küfeki taşı temizliğinde kullanılabilirliğinin tespit edilebilmesi için ön ve ana deney programı içeren deney programı yapılmıştır. Bor mineralinin taş temizliğine ilişkin olarak literatürde herhangi bir bilgi yer almadığı için ön deneylerde; karışım oranlarının belirlenmesi, çözelti hazırlama, küfeki ve mermer taşı üzerinde bor mineralli temizlik ajanlarının kullanılabilirliği analiz edilmiştir. Ön deney sonuçlarının Bor mineralinin kullanımına dair olumlu sonuçlar vermesi ile ana deney programı hazırlanmıştır. Ana deneylerde; taş türü doğrulama deneyleri, kir türünün belirlenmesi, bor mineralli ve diğer yaygın kullanılan temizlik ajanlarının taş örneklere uygulanması, uygulama sonrası renk açılımının ölçülmesi ve ajanların yüzey temizliğindeki etkinlikleri ve olası etkileri analiz edilmiştir. Bulgular değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde sonuçlar; yerel, çevreci, taş yüzeylere uygulamadan sonra tekrar ek bir uygulama gerektirmeyen, yüzeye temizlik yaparken olumsuz bir etkiye sahip olmayan Bor minerallerinin kullanılabileceğini göstermiştir. Bu çalışma ilk defa Bor mineralinin taş yüzeylerde kullanılabilirliğinin test edilmesi ile öncül bir içeriğe sahiptir. Bundan sonraki çalışmalar içinde önemli bir alt yapı oluşturmaktadır. Bu çalışma farklı taş ve kir türleri için geniş bir çalışma alanı sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Historical stone buildings, which have been standing for centuries and allow us to see the construction technique and craftsmanship of a period as an artifact today, are structures that need to be preserved and sustained. However, these structures may show wear, pollution and deterioration behaviors within the environmental conditions in which they are located. The living conditions of the world predominantly support those whose environmental impacts are minimized. For this reason, the conservation approach is also evolving and changing within sustainable and environmentally friendly solutions. Surface cleaners and application methods used in restoration and facade cleaning are generally imported. Especially the techniques, technologies and agents used in chemical cleaning methods are imported. The effect of these agents on the materials is understood with experience over time. There is no locally produced cleaning agent. Investigating the usability of boron minerals, which are used in many different sectors with the criteria of being local, environmentally friendly, reusable and economical, as well as examples of its use in wood cleaning, can provide an important resource as an agent for stone cleaning. The aim of this research is to experimentally analyze the usability of boron mineral-added cleaning agents in stone cleaning. In this study, in addition to Boron minerals, commonly used cleaning agents were added for comparison. In order to compare the effect, a single stone was selected as the stone type. Kufeki stone, which is widely used in Istanbul, was preferred as the stone. The method of the study is experimental analysis. The experiments were conducted at MSGSU MerLab (Cultural Assets and Works of Art Materials Application and Research Center). The study consists of four chapters. In the first part; the aim of the study is given information about the scope and method. In the second part; facade cleaning methods in historical stone buildings are explained in line with the literature review and the opinions of experts in the field. In the third part; an experimental program including preliminary and main experimental program was carried out in order to determine the usability of boron mineral in cleaning kufeki stone. Since there is no information in the literature on the use of boron mineral in stone cleaning, in the preliminary experiments; determination of mixing ratios, solution preparation, usability of boron mineral cleaning agents on küfeki and marble stone were analyzed. As the results of the preliminary experiments gave positive results on the use of boron mineral, the main experiment program was prepared. In the main experiments; stone type verification experiments, determination of dirt type, application of boron mineral and other commonly used cleaning agents to stone samples, measurement of discoloration after application, and analysis of the effectiveness and possible effects of the agents on surface cleaning. The findings were evaluated. In the fourth part, the results showed that Boron minerals can be used locally, environmentally friendly, do not require additional application after application to stone surfaces, and do not have a negative effect when cleaning the surface. This study has a pioneering content by testing the usability of Boron mineral on stone surfaces for the first time. It constitutes an important infrastructure for future studies. This study offers a wide range of applications for different types of stones and dirt.
Benzer Tezler
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Bor mineralinin bitüm katkı malzemesi olarak kullanılmasının taş mastik asfaltların mühendislik özelliklerine etkisi
The effect of using boron mineral as a bitumen additive material on the engineering properties of stone matrix asphalts
FATİH ŞİNOFOROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat MühendisliğiRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA KÜTÜK
- Bor mineralinin gökkuşağı alabalığının (Oncorhynchus mykiss) büyüme performansına ve besin kompozisyonuna etkileri
Effects of boron mi̇neral on growth performance and nutri̇ent composi̇ti̇on of rai̇nbow trout (Oncorhynchus mykiss
TUĞÇE TATIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Su ÜrünleriÇukurova ÜniversitesiSu Ürünleri Yetiştiriciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT DİKEL
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZ
- Kolemanitin mikrodalga ısıtma etkisinde, kuvvetli asidik karakterli iyon değiştiricili ortamda su ve borik asit çözeltilerinde çözünürlüğünün incelenmesi
Analysing the dissolution of colemanite ore in boric acid solutions under microwave heating and dynamic acidic ion exchanger
ÇİĞDEM EYMİR TEKİN
Doktora
Türkçe
2010
Kimya MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN OKUR
- Bor mineralinin safkan arap taylarında performans, mineral metabolizması, antioksidan aktivite ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi
The effect of boron on performance, mineral metabolism, antioxidant activity and some blood parameters in thoroughbred arabian foals
İSMAİL ÇAĞRI YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
Veteriner HekimliğiFırat ÜniversitesiHayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TALAT GÜLER