Kurgusal mekân bağlamında bir yöntem olarak biyomimikrinin sinema eserleri üzerinden analizi
Analysis of biomimicry as a method in the context of fictional space through cinematic works
- Tez No: 841991
- Danışmanlar: PROF. DR. İPEK FİTOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Kurgusal mekân, biyomimikri, mekân tasarımı, bilim kurgu, fantezi kurgu, Fictional space, biomimicry, space design, science fiction, fantasy fiction
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Mekân tasarımı, son yirmi yıldır yaşam, canlı organizmalar ve bunların karmaşık etkileşimlerini araştıran biyoloji bilimi de dahil olmak üzere çeşitli disiplinlerle etkileşim hâlindedir. Biyolojinin mekân tasarımına entegrasyonu, biyomimikri olarak ifade edilen yenilikçi tasarım yaklaşımıyla örneklendirilir. Bu yaklaşım, doğayı bir model, ölçü ve ilham kaynağı olarak görerek işlevsel, sürdürülebilir ve estetik açıdan ilgi çekici ortamlar yaratmak için canlı organizmaların evrimsel süreçteki bilgisinden yararlanmayı savunur. Biyomimikri yönteminin tasarımda kullanılabileceği alanlardan biri de kurgusal mekândır. Kurgusal mekân, genellikle gerçeklikten uzak ya da tamamen hayalî mekânlar olarak nitelendirilir. Çalışma kapsamında, biyomimikri yönteminin sinemadaki kurgusal mekânın tasarımında kullanılmasının, anlatının gerçekliğini, yaratıcılığını ve derinliğini artırabileceği savunulmaktadır. Bu bağlamda çalışma, yalnızca kurgusal mekân tasarımında değil aynı zamanda biyomimikrinin, kurgusal mekânın algılanmasını belirleyen faktörlerin tasarımında da nasıl kullanılabileceğini ve bu unsurların tasarımında, doğanın nasıl ilham kaynağı olabileceğini araştırmayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla fantezi ve bilim kurgu türlerinin öncüleri olarak ifade edilen sinema eserleri çalışmanın amacı kapsamında incelenmiştir. 1999-2009 yılları arasında gösterime giren bu eserler, film endüstrisinde önemli teknolojik gelişmelerin yaşandığı bir döneme işaret etmektedir. Bu sebeple seçilen filmler, biyomimikri yöntemiyle tasarlanan kurgusal mekânı ve algılanmasını belirleyen faktörleri analiz etmek için önemli örnekler oluşturmaktadır. Filmlerdeki kurgusal mekân ve algılanmasını belirleyen faktörler; karakter ve canlılar, araç ve nesneler, kostümler, botanik yaşam ve ekosistemler gibi unsurları kapsamaktadır. Bu unsurlar, biyomimikri yönteminin kapsadığı biyomimetik, biyonik (biyosibernetik), biyomorfik ve biyoilham gibi diğer tasarım yöntemleri merceğinden de incelenmektedir. Dolayısıyla oluşturulan araştırma metodolojisinde öncelikle, literatür kaynaklarının kapsamlı bir şekilde incelemesiyle elde edilen bilgiler kavramsal araştırma yöntemiyle ele alınmış ve çalışmanın strüktürü oluşturulmuştur. Daha sonra çalışmanın kapsamında belirtilen filmlerden elde edilen görsel veriler doküman analizi yöntemi çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışmada gerçekleştirilen analiz, seçilen filmlerdeki kurgusal mekân ve algılanmasını belirleyen unsurların tasarımında doğadan ilham alındığını; biyomimikri ve kapsadığı yöntemlerin ilkelerini tasarımlara hem biçimsel hem de işlevsel olarak yansıttığını ortaya koymaktadır. Bu analizler ışığında teknolojinin gelişmesiyle kurgusal mekân tasarımında artan biyomimikri kullanımının hem estetik hem de işlevsel olarak özgün ve ilgi çekici sinema eserlerinin yaratılmasına imkân sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the context of spatial design, it has been interacting with various disciplines, including biology, which has been researching life, living organisms, and their complex interactions for the past two decades. The integration of biology into spatial design is exemplified by an innovative design approach called biomimicry. This approach advocates leveraging the knowledge of living organisms' evolutionary processes to create functional, sustainable, and aesthetically appealing environments by viewing nature as a model, measure, and source of inspiration. One of the areas where the biomimicry method can be used in design is fictional space. Fictional space is often characterized as spaces that are either far from reality or entirely imaginary. Within the scope of this study, it is argued that the use of the biomimicry method in designing the fictional space in cinema can enhance the realism, creativity, and depth of the narrative. In this context, the study aims not only to explore the use of biomimicry in fictional space design but also how biomimicry can be employed in the design of factors that determine the perception of the fictional space and how nature can be a source of inspiration in their design. Therefore, cinema works that are regarded as pioneers of the fantasy and science fiction genres have been examined within the scope of the study. The films released between 1999 and 2009 mark a period of significant technological developments in the film industry. Hence, the selected films constitute important examples for analyzing fictional space designed with the biomimicry method and the factors determining its perception. Elements such as characters and living beings, vehicles and objects, costumes, botanical life, and ecosystems are included in these factors. These elements are also examined from the perspective of other design methods such as biomimetics, bionics (biocybernetics), biomorphic, and bioinspired, which the biomimicry method encompasses. In the research methodology developed, information obtained through a comprehensive examination of literature sources was handled using the conceptual research method, and the structure of the study was established. Subsequently, visual data obtained from the films mentioned in the scope of the study was analyzed within the framework of the document analysis method. The analysis conducted in the study reveals that the design of fictional space and the factors determining its perception in the selected films draw inspiration from nature. It demonstrates that biomimicry and its encompassed methods reflect the principles of design both in terms of form and function. In light of these analyses, it is concluded that the increasing use of biomimicry in fictional space design, driven by technological advancements, enables the creation of unique and captivating cinematic works that are both aesthetically and functionally distinctive.
Benzer Tezler
- Edebiyat ve video oyunlarında mekân bağlamında mimari ve anlatı ilişkisi
The relationship between architecture and narrative in the context of space in literature and video games
ONUR KOCABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM KANDEMİR
- Sinema ve mimarlık arakesitinde sinematografik mekânın analizi ve alternatif üretimleri; Hitchcock, Kubrick ve Anderson sineması
Analysis and alternative productions of cinematographic space at the interface of cinema and architecture; Hitchcock, Kubrick and Anderson cinema
PERVİM KARABEĞ
- Mimarlık ve sinema ilişkisi bağlamında kent ve beden ilişkisinin sinematografi üzerinden okunması
A cinematographic reading on the city and body relationship in the context of architecture and cinema
ABDULLAH YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET SELİM ÖKEM
- Bursa'nın 2000-2010 arası yeniden yapılanmasında kentsel söylem üzerinden dönüşüm rotaları
Urban restructuring of bursa between 2000-2010: transformation routes through urban discourse
BANU TOMRUK
Doktora
Türkçe
2010
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İPEK AKPINAR