Sakıp Sabancı Müzesinde bulunan 101-0183 envanter numaralı En'âm-ı Şerîfin muhtevası ve Türk kitap sanatları açısından incelenmesi
Investigation of Hattat Mehmed Şakir's En'am-ı Şerif with inventory number 101-0183 in the Sakıp Sabancı Museum in terms of its content and Turkish book arts
- Tez No: 843107
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET MEMİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Kur'ân-ı Kerîm'in nüzûlü ve kitap haline getirilme süreci İslâm yazısının ve kitap sanatlarının gelişimi açısından oldukça önem arz etmektedir. Yazının sanat boyutuna ulaşması, yazıyı süslemek ve muhafaza etmek hasebiyle etrafında başka sanatların da gelişmesine yol açmıştır. Hat, tezhip, ebru ve cilt sanatı başlıca söyleyebileceğimiz örneklerdendir. Bu minvalde meydana gelen yazma eserlerin birçok nüshası sanat eseri değeri taşımaktadır. Kutsal kitaba verilen kıymet ve saygı çerçevesinde seçili âyet ve sûreler zaman içerisinde hem ayrı cüzler halinde hem de duâ mecmuaları dahilinde farklı şekillerde yazılarak En'am-ı Şerif, Delâʾil-i Hayrât ve Evrad-ı Şerif gibi yazma eserlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Geçmişten itibaren birçok hattat tarafından yazılmış olan bu eserler günümüzde özel ve kişisel koleksiyonlarda, müze ve arşivlerde muhafaza edilmektedir. Henüz gün yüzüne çıkarılıp araştırılmamış çoğu eser zikrettiğimiz alanların vitrin ve raflarında incelenmeyi beklemektedir. Bu çalışmada Sakıp Sabancı Müzesi Kitap Sanatları ve Hat Koleksiyonunda mevcut olan Hattat Mehmed Şakir'e ait 101-0183 envanter numaralı En'âm-ı Şerîf, sanatlı el yazmaları ve muhtevâsı açısından incelenerek tanıtılmaya çalışılacaktır. Eserin hattatı, dönemi, aynı türdeki yazmalarla benzerlik ve farklılıkları, yazı çeşitleri, süslemelerinde kullanılan motif ve unsurlar ele alınacaktır. En'âm-ı Şerîfler adını Kur'ân-ı Kerîm'de var olan En'âm Sûresinden almaktadır. En'âm sûresinin içeriği incelenerek bu duâ mecmualarının çok yazılmış olmasının olası sebepleri araştırılmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
The revelation of the Quran and the process of its transformation into a book are of great importance for the development of the Islamic book and book art. The fact that writing has achieved an artistic dimension has led to the development of other arts around it, because they decorate and preserve the writing. Calligraphy, illumination, marbling and bookbinding are the most important examples. Many copies of manuscripts made in this way have the value of works of art. As part of the value and respect given to the holy book, selected verses and suras were written down in different ways both in a single copy and in prayer books, resulting in the creation of manuscripts such as Delâ'il-i Ḫayrat, Evrad-ı Şerif, and En'am-ı Şerif. Most of the works that have not yet been brought to light and researched are waiting to be studied in the display cases and shelves of the aforementioned areas. In this study, the En'am-ı Şerif, inventory number 101-0183, belonging to calligrapher Mehmed Şakir and located in Sakıp Sabancı Museum Book Arts and Calligraphy Collection, is examined in terms of artistic manuscripts and their contents. The calligrapher of the work, its time, similarities and differences with similar manuscripts, typefaces, motifs and elements used in ornaments are discussed. By examining the contents of the En'am surah, an attempt is made to determine the possible reasons why these prayer journals are written so much.
Benzer Tezler
- Sakıp Sabancı Müzesi koleksiyonundaki yekşah ciltlerin teknik açıdan incelenmesi ve yeni uygulamalar
Technical examination of the yekşah bindings in the Sakıp Sabancı Museum collection and new applications
HASAN ÇIKMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- Reconfiguration of space and time in Sakip Sabanci Museum by means of new media
Sakıp Sabancı Müzesi'nde yeni medya teknolojilerinin kullanımı sonucu zaman ve mekanın yeniden yapılanması
EFKAN OĞUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Müzecilikİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiMedya ve Görsel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ANDREAS TRESKE
- Teknolojinin Türkiye'deki özel müzelerin eğitim etkinliklerine yansımaları
Reflections of technology on the educational activities of private museums in Turkey
HANDE BOLU SERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzecilikAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Müze Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEM YANAR
- Reconsidering the public role of art museums: An analysis of education programs of modern and contemporary art museums in Istanbul for visitors with visual impairments
Sanat müzelerinin toplumsal rolünü yeniden değerlendirmek: İstanbul'daki modern ve çağdaş sanat müzelerinin görme engelli ziyaretçilere yönelik eğitimlerinin analizi
AYŞENUR SÜMEYYE CEVAHİROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Bilgi ÜniversitesiKültür Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA YILDIZ
- Müzelerde artırılmış gerçeklik uygulamaları: Sakıp Sabancı müzesi örneği
The augmented reality applications in museums: A case study at Sakıp Sabancı museum
HANDAN AYTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MüzecilikDokuz Eylül ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER KOÇAK