Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu bulunan ebeveynlerin çocukluk çağı travmaları ile dissosiyatif yaşantılar, depresyon düzeyleri ve ebeveyn yeterlilik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood traumas and dissociative experiences, depression levels and perception of parental self efficacy in parents with children diagnosed with autism spectrum disorder
- Tez No: 843280
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK, ÖĞR. GÖR. GÖRKEM DERİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Psikoloji, Forensic Medicine, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Aile, ebeveyn, aile psikopatolojisi, otizm, çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar, depresyon, ebeveyn yeterlik algısı, psikotravmatoloji, dissoanaliz, Family, parent, family psychopathology, autism, childhood traumas, dissociative experiences, depression, parental efficacy perception, psychotraumatology, dissoanalysis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Bu çalışmanın temel amacı otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu bulunan anne-babalarda çocukluk çağı travmaları ile dissosiyatif yaşantılar, depresyon düzeyleri ve ebeveyn yeterlilik algısı arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Çalışmamızın örneklemini Adıyaman İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı özel eğitim uygulama okulları ile rehabilitasyon merkezlerine devam etmekte olan otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu bulunan 55 anne ve 40 baba olmak üzere toplam 95 ebeveyn oluşturmaktadır. Yüksek lisans tezimizin verileri, Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri ve Çocuğu Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Almış Ebeveynlerde Ebeveyn Yeterlilik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Uygulamalar, tüm katılımcılar ile Mart 2023-Eylül 2023 tarihleri arasında yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması annelerde 18.49, babalarda ise 15.58 olarak tespit edilmiştir. Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması 25 ve üzeri toplam 18 kişi (%19.4); Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması 30 ve üzeri ise toplam 11 kişi (%11.8) bulunmaktadır. Katılımcılarımızın Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği toplam puanları; annelerde 47.40 ve babalarda ise 45.73 olarak tespit edilmiştir. Bütün katılımcılarımızın %98.9 (94 kişi)'unun Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği toplam puanı 35 ve üzerindedir. Ebeveynlerin Beck Depresyon Envanteri toplam puanları; annelerde 13.25 ve babalarda ise 10.60'dır. Ebeveynlerde; Beck Depresyon Envanteri toplam puan ortalaması 0-9 aralığında toplam 38 kişi (%40.0); Beck Depresyon Envanteri toplam puan ortalaması 10-16 aralığında toplam 35 kişi (%36.8); Beck Depresyon Envanteri toplam puan ortalaması 17-29 aralığında toplam 18 kişi (%18.9) ve Beck Depresyon Envanteri toplam puan ortalaması 30-63 aralığında ise toplam 4 kişi (%4.2) bulunmaktadır. Anne ve babaların çocuklarının otizm derecesine göre Beck Depresyon Envanteri, Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği ve Çocuğu Otizm Spektrum Bozukluğu Tanısı Almış Ebeveynlerde Ebeveyn Yeterlilik Ölçeği toplam puanları farklılık göstermemektedir. Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması 25 ve üzeri olan ebeveynler daha fazla fiziksel ihmal ve cinsel istismar bildirmiştir. Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu bulunan ebeveynlerde çocukluk çağı travmalarının, dissosiyatif yaşantılar bağımlı değişkenindeki varyansın %14'ünü açıkladığı ve fiziksel ihmalin, dissosiyatif yaşantıların prediktörü olduğu tespit edilmiştir. Katılımcılarımızın çocukluk çağı travmalarının, depresyon bağımlı değişkenindeki varyansın %15'ini ve ebeveyn yeterliliği bağımlı değişkenindeki varyansın ise %16'sını açıkladığı saptanmıştır. Yüksek lisans tez çalışmamız, otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu bulunan ebeveynlerin çocukluk çağı travmaları ile dissosiyatif yaşantıları, depresyon düzeyleri ve ebeveyn yeterlilik algısı arasındaki ilişkiye odaklanan ilk özgün araştırmadır. Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların ebeveynlerine yönelik doğru çocuk yetiştirme stilleri odaklı eğitimlerin yaygınlaştırılması ve sistemli bir şekilde yürütülmesi, otizmle mücadele süreci adına öncül bir öneme sahiptir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to examine the relationships between childhood traumas and dissociative experiences, depression levels and parental self efficacy perception of parents with children diagnosed with autism spectrum disorder. The sample of our study consisted of a total of 95 parents, 55 mothers and 40 fathers, who have children diagnosed with autism spectrum disorder attending special education practice schools and rehabilitation centers affiliated to Adıyaman Provincial Directorate of National Education. The data of our master thesis were collected using the Personal Information Form, Childhood Trauma Questionnaire, Dissociative Experiences Scale, Beck Depression Inventory and Parental Self Efficacy Scale in Parents whose children diagnosed with Autism Spectrum Disorder. The applications of our research were carried out by face-to-face interviews with the participants between March 2023 and September 2023. The total mean score of the Dissociative Experiences Scale was 18.49 for mothers and 15.58 for fathers. The total mean score of the Dissociative Experiences Scale was 25 and above for 18 participants (19.4%); the total mean score of the Dissociative Experiences Scale was 30 and above for 11 participants (11.8%). The total scores of our participants on the Childhood Trauma Questionnaire were found to be 47.40 for mothers and 45.73 for fathers. Of all our participants, 98.9% (94 people) had a total score of 35 and above on the Childhood Trauma Questionnaire. In the parents, there were 38 people (40.0%) with a Beck Depression Inventory total mean score between 0-9, 35 people (36.8%) with a Beck Depression Inventory total mean score between 10-16, 18 people (18.9%) with a Beck Depression Inventory total mean score between 17-29, and 4 people (4.2%) with a Beck Depression Inventory total mean score between 30-63. It was determined that the total scores of Beck Depression Inventory, Dissociative Experiences Scale and Parental Self Efficacy Scale in Parents whose children were diagnosed with Autism Spectrum Disorder did not differ according to the degree of autism of their children. It was found that parents with a mean Dissociative Experiences Scale total score of 25 and above reported more physical neglect and sexual abuse. Childhood traumas accounted for 14% of the variance in the dependent variable of dissociative experiences and physical neglect was found to be a predictor of dissociative experiences in parents with children diagnosed with autism spectrum disorder. It was found that childhood traumas explained 15% of the variance in the dependent variable of depression and 16% of the variance in the dependent variable of parental self efficacy. Our master's thesis is the first original study focusing on the relationship between childhood traumas and dissociative experiences, depression levels and parental self efficacy perception of parents with children diagnosed with autism spectrum disorder. The dissemination and systematic implementation of trainings focused on positive child-rearing styles specific to parents of children diagnosed with autism spectrum disorder is of primary importance for the process of fighting autism.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların ebeveynlerinin sigara kullanımının otizm derecesine etkisinde anne sütü alım sürelerinin etkisi
The effect of smoking of parents of children with autism spectrum disorder on autism grade, and the intermediary effect of breastmilk intake times
ÖZGÜR AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKTO Karatay ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğu olan ebeveynlerin günlük rutinleri kullanımları ile öz yeterliliklerinin incelenmesi
Investigation of parents' use of daily routines and self-efficacy of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder
ŞEVVAL ÖZYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM AYTEKİN
- Çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ebeveynlerin bakım yükü ve özyeterliklerinin incelenmesi
Investigation of care burden and self-efficacy of parents with a child diagnosed with autism spectrum disorder
MUSTAFA MUHARREM PEKTEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Ebeveynlerin otizm spektrum bozukluğu hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi
Assessment of parents knowledge levels of autism spectrum disorder
İREM BALKI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZGE TUNCER
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların anne-babalarında psikolojik dayanıklılık ve kardeşlerinde duygu düzenleme becerilerinin incelenmesi
Investigation of psychological resilience in parents of children with autism spectrum disorder and emotion regulation skills in siblings
NURAY MUSTAFAOĞLU ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2019
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN İNÖZÜ
PROF. DR. FERHUNDE ÖKTEM