Havaalanı çevre yönetim performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi: Türkiye'deki beş büyük havaalanında bir uygulama
Evaluation of airport environmental management performance with multi criteria decision making methods: An application at five major airports in Türkiye
- Tez No: 843343
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SAVAŞ SELAHATTİN ATEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sivil Havacılık, İşletme, Civil Aviation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Hava taşımacılığının çevresel etkileri konusunda odak noktası her ne kadar havayolu endüstrisi olsa da havaalanları, yer operasyonlarından salınan emisyonlar, gürültü etkileri ve terminal binasındaki enerji kullanımı gibi pek çok açıdan çevresel etkiler barındırmaktadır. Bu araştırmada havaalanlarının çevresel etkileri daha iyi yönetmesine katkı sağlanması bakımından havaalanlarının çevre yönetim performansını yansıtan kriterleri belirlemek, bu kriterlerin önem derecelerini tespit etmek ve Türkiye'deki en büyük beş havaalanının çevre yönetim performanslarını değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla yarı-yapılandırılmış görüşmeler ve çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmıştır. Kriterlerin ağırlıklandırılmasında SWARA yöntemi, alternatiflerin değerlendirilmesinde ise COCOSO, MARCOS, TOPSIS, VIKOR ve Borda yöntemleri kullanılmıştır. Analizler neticesinde en önemli ana kriterin karbon emisyonu ve enerji yönetimi kriteri olduğu, en az önemli ana kriterin ise biyoçeşitlilik yönetimi kriteri olduğu bulunmuştur. Genel çevre yönetim performansı en yüksek havaalanının İstanbul Havaalanı olduğu görülmüştür. Onu sırasıyla Antalya Havaalanı, Sabiha Gökçen Havaalanı, Ankara Esenboğa Havaalanı ve İzmir Adnan Menderes Havaalanı izlemiştir. Burada daha yoğun havaalanlarının performansının daha yüksek çıktığı görülmüştür. Buna karşın gürültü yönetimi ana kriteri özelinde ise daha az yoğun havaalanlarının performansının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Su ve atık yönetimi konusunda ise görece daha sıcak iklimde bulunan havaalanlarının performansının daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Although the focus on the environmental impacts of air transportation is on the airline industry, airports have environmental impacts in many aspects such as emissions from ground operations, noise impacts and energy use in the terminal building. This study aims to identify the criteria that reflect the environmental management performance of airports, to determine the importance of these criteria and to evaluate the environmental management performance of the five major airports in Türkiye in order to contribute to better management of environmental impacts of airports. For this purpose, semi-structured interviews and multi criteria decision making methods were used. SWARA method was used to weight the criteria and COCOSO, MARCOS, TOPSIS, VIKOR and Borda methods were used to evaluate the alternatives. As a result of the analysis, it was found that the most important main criterion is carbon emission and energy management criterion, while the least important main criterion is biodiversity management criterion. Istanbul Airport has the highest overall environmental management performance. It was followed by Antalya Airport, Sabiha Gökçen Airport, Ankara Esenboğa Airport and Izmir Adnan Menderes Airport. It is observed that busier airports have higher performance. On the other hand, for the main criterion of noise management, it is concluded that the performance of less busy airports is higher. In terms of water and waste management, airports located in relatively warmer climates are found to have lower performance.
Benzer Tezler
- Low emission zone study in İstanbul by using MODELS-3/CMAQ framework
İstanbul'da MODELS-3/CMAQ model sistemi kullanarak düşük emisyon bölgesi çalışması
MERVE GÖKGÖZ ERGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Havacılıkta emniyet açısından risk yönetimi ve havacılık örgütlerinden uygulama örnekleri
Risk management for the aviation safety and example of applications to the aviation organizations
AYŞE KÜÇÜK YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ERGÜN KAYA
- İstanbul Atatürk Havalimanı kapasitesi bağlamında üçüncü pistin değerlendirilmesi
Third runway system capacity assesssment of İstanbul Atatürk Airport
MİNE UYGUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR EVREN
- İzmir Karşıyaka ilçesi kentsel alanı örneğinde yağmur suyu tutmapotansiyelinin InVEST modeli ile belirlenmesi
Determination of stormwater retention potential in İzmir Karşıyaka district urban area example with InVEST model
AYŞENUR TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj Mimarlığıİzmir Demokrasi ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURDAN ERDOĞAN
- Yeşil havaalanı yönetiminin Atatürk Havalimanı'nda uygulanabilirliğinin araştırılması
The investigation of the applicability of green airport management system in Ataturk Airport
HANDE ORAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sivil HavacılıkYıldız Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN ŞAKAR
PROF. DR. GÜLEDA ENGİN
PROF. DR. SÜLEYMAN ÖVEZ