Tarihi kentsel alanları biçimlendiren kültürel değerlerin peyzaj biyografisi yaklaşımıyla incelenmesi: Fener Balat örneği
Investigation of cultural values shaping historical urban areas with landscape biography approach: The case of Fener-Balat
- Tez No: 843855
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER KART AKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Peyzaj; doğal ve kültürel unsurlardan oluşan, zaman ve insanla şekillenen çok boyutlu bir kavramdır. İstanbul gibi tarih boyunca imparatorluklara başkentlik yapmış, stratejik bir konumda bulunan, doğal ve kültürel zenginlikleriyle benzersiz öneme sahip alanlar, kültürel odaklı; zaman ve insan faktörü ön plana alınarak daha detaylı ve özenli incelenmeli, planlama ve tasarım yaklaşımları oluşturulmalıdır. Peyzaj biyografisi yaklaşımı bunu hedefleyen bir bakış açısıdır. İstanbul'un çok kültürlü tarihi peyzaj alanlarından birisi olan Fener Balat Bölgesi çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Bugün Tarihi Yarımada sınırları içerisinde kalan bu bölge, tarihte üç semavi dine mensup sayısız kişiye ev sahipliği yapmış, onlara ait ibadethanelerle, okullarla ve sosyal hayatla şekillenmiştir. Peyzaj biyografisi yaklaşımı ile bölgenin biyografisi yazılırken fiziksel biyografi, sosyal biyografi ve kültürel biyografi alt başlıkları oluşturulmuştur. Yoğun literatür taraması yapılmış, bölgeye ait haritalar çakıştırılarak altlıklar hazırlanmış, alan ziyaretleri yapılarak mahalle esnaflarıyla yapılmış görüşmelerle hafıza ve mekana yönelik sözel veriler toplanmış, gözlem, deneyim ve fotoğraflarla bu veriler desteklenmiştir. Zaman içinde Fener Balat'ın hem fizik mekânında hem sosyal hayatında birtakım değişimler yaşandığı gözlemlenmiştir. Bulgular başlığında bu değişimler kalıcılık kavramı ile değerlendirilmiş, oluşturulan yedi kriterli kalıcılık tablosu ile bölgedeki önemli mimari yapılar puanlandırılmıştır. Ayrıca sosyal hayattaki değişimler de yapılan görüşmeler ve gözlemlerle analiz edilmiştir. Bu değişimlerde başrol olan konular irdelenmiş, şehir ve mekân üzerindeki etkisi ortaya konmuştur. Fener Balat'ın fiziki, sosyal ve kültürel değerlerinin birbiriyle etkileşimiyle günümüzdeki durumu üzerine yorumlar yapılmıştır. Çalışma sonucunda, Fener Balat Bölgesi'nin peyzaj biyografisi, kültürel değerler ön plana alınarak oluşturulmuş, bölgenin değerlerinin korunup sürdürülebilmesi, evrensel statüdeki İstanbul şehrine olan önemli katkısının korunarak devamı için önerilerde bulunulmuştur. Bu yüksek lisans tez çalışması, peyzaj biyografisi yaklaşımı ile çalışma yapmak isteyenlere örnek olabilir, ayrıca bölge ile ilgili detaylı bir kaynak görevi üstlenebilir.
Özet (Çeviri)
Landscape is a multidimensional concept consisting of natural and cultural elements shaped by both time and human influence. İstanbul possesses a unique importance due to it's natural and cultural richness. It has served as the capital of empires throughout history, and is located in a strategic position. Such areas should be examined more closely and carefully, and planning and design approaches should be developed with a cultural focus and by prioritizing time and human factors. The landscape biography approach is a perspective that aims to achieve this. Fener Balat Region, one of the multicultural historical landscapes of İstanbul, was identified as the study area. This region, which today falls within the borders of the Historic Peninsula, has been home to countless people of the three Abrahamic religions and has been shaped by their places of worship, schools and social life. While writing the biography of the region using the landscape biography approach; physical biography, social biography and cultural biography subheadings were created. An intensive literature review was conducted, and maps of the region were overlaid to create a presentation board. Verbal data on memory and place were collected through site visits and interviews with neighborhood shopkeepers. These data were then supported by observations, experiences, and photographs. Over time, several changes have been observed in both the physical space and the social life of Fener Balat. In the findings section, the concept of durability has been used to evaluate these changes, with significant architectural structures in the region being scored using a 7-criteria durability chart. Changes in social life were also analyzed through interviews and observations. The issues that played a leading role in these changes were examined and their impact on the city and space was revealed. Comments were made on the interaction of the physical, social and cultural values of Fener Balat and its current situation. As a result of the study; the landscape biography of the Fener Balat Region was created by prioritizing cultural values, and recommendations were made for the preservation and sustainability of the region's values, as well as the continuation of its important contribution to İstanbul, a city with universal status. This master's thesis can serve as an example for those who wish to work with a landscape biography approach. It can also serve as a detailed resource on the region.
Benzer Tezler
- Çok katmanlı kültürel mirasın korunmasında kapasite geliştirme yaklaşımı ve katılım: Bergama (Pergamon) kenti
Capacity building and participation in the conservation of multi-layered cultural heritage: the case of Bergama (Pergamon) city
GÜLCE GÜLEYCAN OKYAY
Doktora
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMET BİNAN
- Antakya tarihi kent dokusunun kentsel tasarım açısından irdelenmesi ve bir örnek çalışma
Examination of historical urban fabric of Antakya in terms of urban design and a case study
SENEM EMİNE KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE SELMA ÇELİKYAY
- Kentsel mekanda estetik değerler
Aesthetic qualities in urban areas
YELDA SUSMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN ERGUN
- Antik Çağda Güney-Batı Anadolu (Karia) Bölgesi'nde Aphrodite kültü: Aphrodite karakterine analitik bir yaklaşım
The Cult of Aphrodite in South-West Anatolia (Caria) in antiquity: An analytic approach to Aphrodite's personality
GÜL ERSİN DURNA
- Geç Osmanlı döneminde bir misyoner yerleşkesi: Merzifon Anadolu koleji
A missionary campus in the Late Ottoman period: Marsovan Anatolia college
ASLI KIRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VESİLE GÜL CEPHANECİGİL