Bir tasavvuf apolojisi örneği olarak İbn Âbidîn'in Sellü'l-hüsâm adlı eserinin değerlendirilmesi
The evaluation of Ibn Âbidin's work titled Sellü'l-husâm as an example of apology of sufi
- Tez No: 843874
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHMUD ESAD ERKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Tasavvuf, bazı amellerden meydana gelen bilinç hâlidir. Kalbi uyanıklığı yakalamaya çalışan mutasavvıflar tarafından maksada ulaşılmak adına belirli metotlar geliştirilmiştir. Bu yolların başında her zaman rehberler olmuştur. Rehberlik yapan bu zatlar Müslümanların hüsn-i zannında Allah'ın velileri olarak kabul görmüştür. Velâyet makamında bulunan kimselerde ise zaman ve mekâna has olmadan insanların akıllarının almayacağı harikulade olaylar cereyan etmiştir. Bu harikulade olayların peygamberlik iddia etmeyen ve Peygamber Efendimizin (s.a.v.) getirdiği şeriatın zahirine ve onun sünnetine tam anlamıyla mutabaat eden kişiden zuhur etmesi durumunda bu gibi harikulade olaylar keramet olarak adlandırılmıştır. Ancak bazen bu harikulade olaylar istismar edilmiş, şeriatın zahirine uygun düşen keramet çerçevesinden çıkartılarak sanki tesirin ve kudretin velinin elinde olduğunu ifade eden cümlelerle anlatılmıştır. Bu anlatımlar elbette bahsi geçen velilerin aleyhinde propaganda yapmaya çalışan kişilerin en büyük kozları haline gelmiştir. Mevlânâ Hâlid el-Bağdâdî, Şam halkı arasında ve sair vilayetlerde velâyetine halkın şahit olduğu bir zattır. Ancak anlatılan bazı olağan üstü olaylardan dolayı kendisine kin ve hırs besleyen Abdulvehhâb es-Sûsî adındaki eski halifesi Mevlânâ Hâlid'i bu olayları delil göstererek küfürle itham etmiştir. İbn Âbidîn ise Mevlânâ Hâlid'i ilmi olarak savunmak adına Sûsî'nin iddiasında yer alan bütün önermeleri detaylı bir şekilde din âlimlerinin sözleriyle tartmıştır. İddia edilen olayların başında cinlerle irtibat kurmak, sihir yapmak, gaybî bilgilere vakıf olmak gibi itikadi anlamda önemli konular gelmektedir. İhtilaflı olan konuları da zikretmekten çekinmeyen İbn Âbidîn kendi iddiasını destekler nitelikte olan meseleleri dahi haksız bulduysa eleştirmiştir. Bu konuları hem fıkıh âlimleri nazarından hem de kelam âlimleri nazarından inceleyen İbn Âbidîn zikredilen konuların keramet yoluyla Allah'ın veli kullarında görülebileceğini açıkça anlatmış ve âlimlerin de bu konulardaki ittifakını zikretmiştir. Özellikle tasavvuf ilmi ile sair ilim dalları arasında uzun zamandır karşılıklı münazaraların olduğu bilinmektedir. Buna binaen İbn Âbidîn'in yapmış olduğu savunma metodu dikkat çekmiştir. Çünkü İbn Âbidîn tasavvufun itiraz edilen meselelerine fıkıh ilmi ve kelam ilmi çerçevesinde cevaplar vermiştir. Bu çalışmanın temelini de İbn Âbidîn'in yapmış olduğu savunma metodu oluşturmaktadır. Tezde İbn Âbidîn'in vermiş olduğu cevaplar incelenmiş ve zahiri ilimlerle tasavvuf alanındaki harikulade olaylara bakış açısı değerlendirilmiştir. Konuyla alakalı İbn Âbidîn'in cevaplarının ne kadar tutarlı olduğu da tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Sufism is a state of consciousness that consists of some practices that require scientific knowledge. Certain methods have sometimes been developed in order to reach the goal by the people of Allah, who are trying to catch the alertness of the heart. There have always been guides at the beginning of these roads. These guiding persons were accepted as the guardians of Allah, in the good opinion of Muslims. On the other hand, for those in the guardianship authority, extraordinary events have occurred that people cannot imagine without being specific to time and place. This is why these wonderful events occur from a person who does not claim to be a prophet and who fully agrees with the outward appearance of the shari'a brought by our Master the Prophet (pbuh) and his sunnah, etc. requires that wonderful events be kermat. However, sometimes this marvelous event was taken out of the framework of miracles, which corresponds to the outward appearance of the sharia, which was abused, and it was explained with sentences expressing as if the influence and power were in the hands of the saint. These statements, of course, have become the biggest trump cards of those who try to make propaganda against the aforementioned parents. Mevlânâ KHâlid al-Baghdadi is a person whose custody is witnessed by the people among the people of Damascus and in other provinces. However, his former caliph named Abdulvehhâb es-Sûsî, who harbored a grudge and greed for himself due to some extraordinary events described, accused Mevlânâ KHâlid of blasphemy by showing these events as evidence. Ibn Abidin, on the other hand, weighed all the propositions in Sûsî's claim in detail with the words of religious scholars in order to defend Rumi KHâlid as a scholar. At the beginning of the alleged incidents, there are important issues in terms of theology, such as contacting the jinn, performing magic, and having knowledge of the unseen. Ibn Abidin, who did not hesitate to mention the controversial issues, even criticized the issues that supported his own claim if he found it unjust. Examining these issues from the point of view of both fiqh scholars and kalam scholars, Ibn Abidin clearly explained that the mentioned issues can be seen in the saints of Allah through miracles, and he also mentioned the consensus of the scholars on these issues.
Benzer Tezler
- Na'tlerin tasavvufî temelleri ve na't mecmuaları (Süleymaniye Kütüphanesi Hamidiye Bölümü 1210,1211 -tenkidli metin)
Mystical bases of na'ts and na't anthologies (Süleymaniye Library Hamidiye Section 1210,1211 – critical edition)
MURAT AK
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA TUNÇ
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Ebü'l-Hasen Ali b. Hasen es-Sîrcânî'nin Kitâbü'l-Beyâz ve's-Sevâd adlı eseri
Abū l-Hasan 'Ali b. al-Hasan al-Sīrjānī's book titled Kitāb al-Bayād wa-l-Sawād
HİCRET KARADUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURREZZAK TEK
- Dinî Türk Mûsikîsi beste türlerinden durak
Durak: A composition genre in Turkish religious music
BEKİR ŞAHİN BALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Sanat Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
- Bir tasavvuf klasiği olarak Mahmûd Şebüsterî'nin Gülşen-i Râz mesnevîsi
Gulshan-i Raz as a poetic sufi classic by Mahmud Shabistari
MUAMMER CENGİZ
Doktora
Türkçe
2014
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ GÜNDOĞDU