Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesinde bulunan Kur'an-ı Kerim yazmalarının tezyinat açısından incelenmesi
Examination of the holy Quran manuscripts in the Gaziantep Mevlevi Lodge Foundation Museum in terms of decoration
- Tez No: 844580
- Danışmanlar: DOÇ. GÜL GÜNEY ZİNCİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Gaziantep ili Güneydoğu Anadolu bölgesinin ilk yerleşim merkezlerinden olan Mezopotamya ve birçok bölgenin yol uğrağı olmuştur. Büyük medeniyetlere ev sahipliği yaparak tarihi, kültürel, mimari yapılar, sanat eserleri ve dinlerin bir arada toplandığı odak noktası olmuştur. Anadolu'nun en büyük Mevlevihanelerinden biri olan Gaziantep Mevlevihane'si Vakıflar Genel Müdürlüğünce eserlerin muhafaza edilerek özenle sergilendiği ve Mevlevilik kültürünü yaşatmayı amaçlayan müze konumundadır. Birçok Mevlevihaneler Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından günümüzde cami, külliye ve müze olarak kullanılmaktadır. Gaziantep Mevlevihane'si Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilerek 2006 da müze olarak halkın ziyaretine açılmıştır. Gaziantep Mevlevihane'si Vakıf Müzesinde Bulunan Kur'an-ı Kerim yazmaları hat ve tezhip tezyinatında dönemin üslup ve tekniği doğrultusunda özgün tasarımlar uygulanarak günümüze kadar gelmiştir. Bulundukları yüzyılın tarzını yansıtan adeta tarihi belge niteliğindedir. Yüksek lisans tez konusu“Gaziantep Mevlevihane'si Vakıf Müzesinde Bulunan Kur'an-ı Kerim Yazmalarının Tezyinat Açısından İncelenmesi”dir. Tez çalışması iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Anadolu'da Mevlevilik, Anadolu'daki bazı Mevlevihaneler, Anadolu'da hazırlanmış tezhipli Mesnevi nüshaları, Gaziantep Mevlevihane'si Vakıf Müzesinin tarihi, Gaziantep Mevlevihane'si Vakıf Müzesinde Bulunan Koleksiyonlar yer almaktadır. İkinci bölümde Gaziantep Mevlevihane'sindeki yazma eserlerin cilt, serlevha, surebaşı, cüz gülü, hatime sayfası, durak desenleri incelenerek çizim analizleri yapılmıştır. Tez çalışmasında yer alan Mushafların kompozisyon, tezyinat, üslup ve dönemlerine göre çizimleri yapılarak incelenmiştir. Müzedeki 3 adet Mushaf'ın ve 21 tane Cüz defterinin dönemin özellikleri göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Yazma eserlerin bazılarının tarihi, hattatı, müzehhebi hakkında bir veriye rastlanılmamıştır. Yazma eserler XIX. yy da cilt, serlevha, surebaşı tezhip uygulamalarıyla o dönem özellikleri incelerek günümüze ışık tutulmuştur. Müzede bulunan koleksiyonların her biri bulundukları çağın teknik, üslup, renk ve kompozisyon özelliklerini yansıtmaktadır.
Özet (Çeviri)
Gaziantep province has been a stopover in Mesopotamia, one of the first settlement centers of the Southeastern Anatolia region, and many other regions. It has hosted great civilizations and been the focal point where historical, cultural, architectural structures, works of art and religions meet. Gaziantep Mevlevi Lodge, one of the largest Mevlevi lodges in Anatolia, is a museum where the works are preserved and carefully exhibited by the General Directorate of Foundations and aims to keep the Mevlevi culture alive. Today, many Mevlevi lodges are used by the General Directorate of Foundations as mosques, historical researchers, complexes and museums. Gaziantep Mevlevi Lodge was restored by the General Directorate of Foundations and opened to the public as a museum in 2006. The Holy Quran manuscripts in the Gaziantep Mevlevi Lodge Foundation Museum have survived to this day by applying original designs in line with the style and technique of the period in calligraphy and illumination decorations. They are almost like historical documents reflecting the style of the century in which they were. The subject of master's thesis is“Examination of the Holy Quran Manuscripts in the Gaziantep Mevlevi Lodge Foundation Museum in Terms of Decoration”. The thesis study consists of two parts. The first chapter includes the Mevlevi cult in Anatolia, some Mevlevi Lodges in Anatolia, illuminated Mesnevi copies prepared in Anatolia, the history of the Gaziantep Mevlevi Lodge Foundation Museum, and the collections in the Gaziantep Mevlevi Lodge Foundation Museum. In the second part, the binding, serlevha, surah head, juz rose, hatime page and stop patterns of the manuscripts in the Gaziantep Mevlevi Lodge were examined and drawing analyzes were made. The Mushafs included in the thesis were examined by drawings according to their composition, decoration, style and periods. 3 Mushafs and 21 Juz notebooks in the museum were examined considering the characteristics of the period. No data has been found about the date, calligrapher or illuminator of some of the manuscripts. Manuscripts XIX. In the 19th century, the characteristics of that period were examined through the illumination practices of binding, text and surah titles, thus shedding light on the present day. Each of the collections in the museum reflects the technical, style, color and composition characteristics of their era.
Benzer Tezler
- Gaziantep mevlevihanesi vakıf müzesinde bulunan kilimlerin tahlilleri
The analysis of rugs i̇n the Gaziantep mevlevihane foundation museum
OĞUZHAN KABALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ASLIHAN EROĞLU
- Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi'nde bulunan halıların tahlilleri
The analysis of rugs in The Gazi̇antep Mevlevi̇hane foundation Museum
MİTHAT İZCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ASLİHAN EROĞLU
- Türk sanatında tarikat eşyaları: Ritüeller bağlamında sembolik okuma
Historical sect items in Turkish art: Symbolic reading in the context of rituals
ELİF CEYLAN EROL
Doktora
Türkçe
2021
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN UYSAL
- Neyzen Emin(Dede) Efendi hayatı sanat eserleri ve musikimizdeki etkileri
Neyzen Emin(Dede) Efendi his life, art, works and influences in the music
BÜLEND ÇEVİKSEVER
- 21. yüzyılda inşâ edilmiş bir Mevlevîhâne: Gaziantep Mevlevîhânesi ve ritüelleri
A Mevlevihane built in the 21st century: Gaziantep Mevlevihane and its rituals
ERHAN AKMAN